Ακόμη πιο δύσκολοι θα είναι μάλλον οι επόμενοι μήνες στο μέτωπο της ακρίβειας, αφού η Κεντρική Τράπεζα αναθεωρεί για το 2022 προς τα πάνω τις προβλέψεις για τον εναρμονισμένο δείκτη καταναλωτή, στο 8,4%, έναντι 7% που ήταν η πρόβλεψη στο οικονομικό δελτίο της ΚΤΚ τον Ιούνιο του 2022.

Στην ομιλία του στην εκδήλωση του London Business School Alumni Cyprus Club, στις 12 Σεπτεμβρίου, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου σημείωσε πως «αναμένουμε ότι οι εγχώριες βραχυπρόθεσμες προοπτικές μας για τον πληθωρισμό θα συνεχίσουν να παραμένουν, συνολικά, σε πολύ υψηλά επίπεδα, παρόμοιες με τις εξελίξεις του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, εν μέσω της συνεχιζόμενης σημαντικής αβεβαιότητας και αστάθειας που προκύπτει από τον ρωσικό πόλεμο στην Ουκρανία».

«Πιο συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός βάσει του εναρμονισμένου δείκτη καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) της Κύπρου για το 2022 έχει αναθεωρηθεί προς τα πάνω στις πιο πρόσφατες προβλέψεις μας, φθάνοντας στο 8,4%, έναντι 7 % στο οικονομικό δελτίο της ΚΤΚ Ιουνίου 2022», σημείωσε.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Αρνητικά επιτόκια τέλος για επιχειρηματικούς πελάτες

Ο κεντρικός τραπεζίτης ανέφερε ότι ο εγχώριος ΕνΔΤΚ αποδίδεται κυρίως στις σημαντικές δυσμενείς συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και επίσης στις συνεχιζόμενες συνέπειες της πανδημίας. Πιο συγκεκριμένα, η ενεργειακή συνιστώσα του ΕνΔΤΚ (σ.σ. δηλαδή οι τιμές καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας) συμβάλλει περισσότερο στην αυξανόμενη τάση του εγχώριου πληθωρισμού (με μερίδιο περίπου 45% στον ΕνΔΤΚ) κατά την υπό εξέταση περίοδο, κυρίως λόγω των εξελίξεων που σχετίζονται με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που οδήγησαν στην εξαιρετική άνοδο των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στις διεθνείς αγορές.  

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κεντρική Τράπεζα αναθεωρεί τακτικά τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, εκτιμώντας κάθε φορά τις παρενέργειες από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σε αντίθεση με το Υπουργείο Οικονομικών που έχει μείνει στην πρόβλεψη για πληθωρισμό 4,5% το 2022! Αναμένεται οι νέες εκτιμήσεις της κυβέρνησης για τον πληθωρισμό να δοθούν με την κατάθεση του προϋπολογισμού για το 2023, τόσο για το 2022, όσο και για την επόμενη χρονιά.

Ο κ. Ηροδότου στην ομιλία του αναφέρθηκε και στις επιδόσεις του ΑΕΠ, επισημαίνοντας ότι η κυπριακή οικονομία συνέχισε να καταγράφει αξιοσημείωτη αύξηση του ΑΕΠ, παρά το ξέσπασμα του ρωσο-ουκρανικού πολέμου. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην Κύπρο, πρόσθεσε, επεκτάθηκε κατά περίπου 6% το πρώτο εξάμηνο του 2022, κυρίως λόγω της ταχύτερης από την αναμενόμενη ανάκαμψη των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον τουρισμό και, σε μικρότερο βαθμό, από την αύξηση των δραστηριοτήτων πληροφόρησης και επικοινωνίας και επαγγελματικών υπηρεσιών.

Ωστόσο, η Κεντρική βλέπει ότι οι επιδόσεις του ΑΕΠ θα αρχίσουν να κόβουν ταχύτητα από το δεύτερο μισό του χρόνου και το 2023. «Η αδυναμία στην επίδοση του κυπριακού ΑΕΠ αναμένεται να γίνει ορατή το δεύτερο εξάμηνο του 2022 και το 2023, κυρίως λόγω της αναμενόμενης επιδείνωσης των προοπτικών του διεθνούς περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα, ο αντίκτυπος του πολέμου αναμένεται να διοχετευθεί άμεσα, μέσω της διατάραξης των υπηρεσιών και της ανόδου των τιμών των εμπορευμάτων, ιδίως του πετρελαίου και του σιταριού, καθώς και έμμεσα, μέσω των επιπτώσεων στην εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών», ανέφερε ο κ. Ηροδότου.

Σχετικά με την αγορά εργασίας, ο διοικητής ανέφερε ότι παρουσιάζει συνεχή ανθεκτικότητα. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, το ποσοστό ανεργίας έφτασε στο 6,7%, πολύ χαμηλότερο από το ποσοστό 7,5% που καταγράφηκε το 2021. Στο μέλλον, εξήγησε, και παρά τον αντίκτυπο του πολέμου στους τομείς που αναφέρθηκαν προηγουμένως, προβλέπεται μια συνεχιζόμενη πτωτική τάση στο συνολικό ποσοστό ανεργίας τα επόμενα χρόνια, συγκλίνοντας πιο κοντά στις συνθήκες πλήρους απασχόλησης το 2024, λόγω της προβλεπόμενης οικονομικής επέκτασης και τον αναμενόμενο διαχειρίσιμο αντίκτυπο από τον πόλεμο.

Κίνδυνος για την κερδοφορία των τραπεζών

Μήνυμα στις τράπεζες να παραμείνουν προσεκτικές, συνετές και δραστήριες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη περίοδο που μας περιμένει, στέλνει ο κεντρικός τραπεζίτης Κωνσταντίνος Ηροδότου, μιλώντας στην εκδήλωση του London Business School Alumni Club of Cyprus. Στην ενότητα που αφορά τον τραπεζικό τομέα, ο διοικητής σημείωσε ότι «ενώ τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου από τη γεωπολιτική κρίση ήταν μέχρι τώρα διαχειρίσιμα, τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί και η αβεβαιότητα σε ένα περιβάλλον με υψηλό πληθωρισμό και εξασθενημένες προοπτικές ανάπτυξης είναι αυξημένη».

Οι δυσμενείς μακροοικονομικές εξελίξεις, ανέφερε ο διοικητής, ενδέχεται να επιδεινώσουν την κερδοφορία και την ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών, προκαλώντας καθυστερήσεις και ανοδική τάση στις προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις. Οι πολιτικές εξομάλυνσης των επιτοκίων, πρόσθεσε, ενδέχεται να υποστηρίξουν την ικανότητα εσόδων των τραπεζών μέσω υψηλότερων αποδόσεων. Ωστόσο, ο διοικητής τόνισε ότι είναι ζωτικής σημασίας για τις τράπεζες να προσαρμόσουν τις επιχειρηματικές τους στρατηγικές στις νέες πραγματικότητες, που σφυρηλατήθηκαν από τις διαδοχικές κρίσεις. Και αυτό, επεσήμανε, δεν θα ήταν μια εύκολη διαδρομή, καθώς προκύπτουν προκλήσεις, συχνά με απρόβλεπτους τρόπους.

Ο κ. Ηροδότου αναφέρθηκε σε δυο θέματα που θεωρεί σημαντικά. Το πρώτο σχετίζεται με το επιχειρηματικό μοντέλο και τις διαρθρωτικές αδυναμίες. Παρά το γεγονός ότι η χαμηλή κερδοφορία είναι ένα ευρύτερο διαρθρωτικό ευρωπαϊκό ζήτημα, ανέφερε ο διοικητής, ο λόγος κόστους προς έσοδα του κυπριακού τραπεζικού τομέα, που ανέρχεται στο 76% τον Ιούνιο του 2022, είναι σημαντικά υψηλότερος από τον αντίστοιχο μέσο όρο της ΕΕ, του 63%. «Η επένδυση στην τεχνολογία είναι το κλειδί στις προσπάθειες να ξεκλειδωθεί η αποτελεσματικότητα και να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, αντιμετωπίζοντας χρόνια ζητήματα που επηρεάζουν την κερδοφορία, όπως αναποτελεσματικότητα κόστους, περιορισμένες δυνατότητες δημιουργίας εισοδήματος, ανταγωνιστική πίεση από οντότητες που δραστηριοποιούνται εκτός του παραδοσιακού τραπεζικού φάσματος και αλλαγές στις απαιτήσεις και ανάγκες των πελατών».

ΣΧΟΛΙΟ

Ρεαλιστική η πρόβλεψη

Πιο ρεαλιστική ακούγεται η νέα πρόβλεψη της Κεντρικής Τράπεζας για πληθωρισμό 8,4% το 2022, αρκετά πιο πάνω από τις καλοκαιρινές εκτιμήσεις της Κομισιόν για 7%. Η ακρίβεια δεν φαίνεται να φεύγει τόσα εύκολα, τουλάχιστον όχι το 2022 και αναμένονται με ενδιαφέρον οι προβλέψεις που θα δοθούν για το 2023, τόσο από την Κεντρική όσο και από το Υπουργείο Οικονομικών. Συνήθως οι εκτιμήσεις του υπουργείου και της Κεντρικής ήταν πάντα κοντά. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν αποκλείσεις στις προβλέψεις. Πάει καιρός από την τελευταία αναθεώρηση του πληθωρισμού από το Υπ. Οικονομικών, παρόλο ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει.