Υπογράφηκε χθες η συμφωνία μεταξύ της Κυπριακής Κυβέρνησης και του Πανεπιστημίου Κύπρου για παραχώρηση της Αγρέπαυλης της Ποταμιάς στο Τμήμα Βιολογικών Επιστημών για αξιοποίηση και χρήση του μνημείου, για περίοδο 10 χρόνων.
Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης σημαντικών μνημείων του νεότερου πολιτισμού, με σκοπό την παράδοσή τους σε άλλους φορείς, για να τα χρησιμοποιήσουν αποδίδοντας τους νέες χρήσεις, με στόχο την επίτευξη εμπράκτως της διασύνδεσης ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, το Τμήμα Αρχαιοτήτων παρέδωσε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, τη Μεσαιωνική Αγρέπαυλη στην Ποταμιά, για νέες χρήσεις από το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών και του νεοσυσταθέντος Κέντρου Βιοποικιλότητας του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Τη Συμφωνία παραχώρησης άδειας χρήσης της Μεσαιωνικής Αγρέπαυλης στην Ποταμιά, που χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα, υπέγραψαν τη Δευτέρα, 12 Ιουλίου 2021, εκ μέρους της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου και εκ μέρους του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο Πρύτανης, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης.
Η Συμφωνία προνοεί μεταξύ άλλων ότι το Τμήμα Αρχαιοτήτων παραχωρεί, με συμβολικό μίσθωμα, άδεια χρήσης των παραδοσιακών οικοδομών της Αγρέπαυλης στην Ποταμιά για νέα χρήση του από το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου για τις ανάγκες του Τμήματος, στην κατάσταση που αυτό βρίσκεται σήμερα, για περίοδο δέκα ετών και με δικαίωμα ανανέωσης της για άλλα τέσσερα χρόνια.
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης ανέφερε ότι πρόκειται για μια συμφωνία προς όφελος και των δύο μερών και προς όφελος της τοπικής κοινωνίας της Ποταμιάς αλλά και της ευρύτερης κυπριακής κοινωνίας. «Τα ιστορικά και διατηρητέα κτήρια αποτελούν ίχνη της ιστορίας του τόπου, που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον πολιτισμό και τις παραδόσεις μας και να ισχυροποιήσουμε την πολιτιστική μας ταυτότητα και ως Πανεπιστήμιο επιχειρούμε τον καλύτερο τρόπο αξιοποίησης των κτηρίων μετά από την σχετική παραχώρηση και με σεβασμό προς τον χαρακτήρα του περιβάλλοντος χώρου και την αρχιτεκτονική του μνημείου», σημείωσε ο Πρύτανης.
Ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων κ. Γιάννης Καρούσος σε σύντομο χαιρετισμό του, χαρακτήρισε την εν λόγω Συμφωνία μεταξύ του Τμήματος Αρχαιοτήτων και του Πανεπιστημίου Κύπρου ως ιδιαίτερα σημαντική και συνεχάρη τον Πρύτανη και τη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου που είχαν, όπως σημείωσε, τη διορατικότητα για τέτοιες συνέργειες.
Η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου εξέφρασε την ακράδαντη πεποίθηση για πολύ θετικά αποτελέσματα μέσα από την υλοποίηση της Συμφωνίας. «Η Μεσαιωνική Αγρέπαυλη της Ποταμιάς αποτελεί ίσως το πιο σημαντικό μνημείο που παραδίδει το Τμήμα Αρχαιοτήτων προς νέα χρήση και είμαι πανευτυχής για το γεγονός ότι θα χρησιμοποιηθεί από το Ανώτατο Ακαδημαϊκό Ίδρυμα του τόπου μας», σημείωσε η Δρ Σολομίδου-Ιερωνυμίδου.
Ιστορικά στοιχεία Αγρέπαυλης της Ποταμιάς
Η Αγρέπαυλη της Ποταμιάς είναι ένα εκτεταμένο κτιριακό συγκρότημα με διαφορετικές χρονολογικές φάσεις. Το ανατολικότερο τμήμα αποτελείται από το παλαιότερο μέρος του μνημείου, που φαίνεται να είναι μέρος του αρχικού μεσαιωνικού κτίσματος και από άλλα κτίσματα γύρω από μια μεγάλη κεντρική αυλή. Σύμφωνα με τον Λεόντιο Μαχαιρά και άλλους χρονογράφους του Μεσαίωνα η Αγρέπαυλη αποτελούσε ιδιοκτησία της βασιλικής οικογένειας των Λουζινιανών.
Το δυτικό τμήμα του συγκροτήματος είναι μεταγενέστερο και αποτελείται από διώροφα και μονώροφα δωμάτια γύρω από μια κεντρική περίκλειστη αυλή. Το τμήμα αυτό χρονολογείται στην εποχή της Τουρκοκρατίας, οπότε το συγκρότημα λειτουργούσε ως τσιφλίκι. Τέλος ορισμένα κτίσματα στην περίμετρο του συνόλου φαίνεται να είναι μεταγενέστερα, ίσως στις αρχές του 20ου αιώνα.
Μεταξύ του 2011 και 2017 το Τμήμα Αρχαιοτήτων προέβη στην πλήρη συντήρηση και αποκατάσταση του νεότερου, δυτικού τμήματος, την χρήση του οποίου παραχώρησε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου και ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης.
