Κλιματικές αλλαγές, υπερθέρμανση πλανήτη, θερμοκήπια, τρύπα του όζοντος, ερημοποιήσεις και πράσινα άλογα… Τι και αν οι επιστήμονες όχι μόνο κρούουν κώδωνες… αλλά εκκωφαντικά ηχούν καμπάνες γι’ ακραία φαινόμενα, που τείνουν να εξαρθρώσουν το όλο σύστημα των εποχών και ν’ αφήσουν τον υδράργυρο να συμπεριφέρεται με τρελά σκαμπανεβάσματα; Αναποδογυρίζοντας την ίδια την καθημερινότητά μας. Αυτά μπορούσαν μέχρι τώρα να περνούν στα ψιλά. Πιο πολύ σε φόντο επιστημονικών θεωριών, ενίοτε δε μέχρι και σε στήσιμο σεναρίων που απλά εξάπτουν την φαντασία και παραπέμπουν σε Αρμαγεδδώνες… του μέλλοντος. Δεν ενέπιπταν πάντως στην ατζέντα των υψηλών προτεραιοτήτων μας, γιατί πάντοτε είχαμε τα πιο σοβαρά και πιεστικά για ν’ ασχολούμαστε. Ως πλανήτης, ως χώρες, ως κοινωνίες, ως γειτονιές, ως διεθνείς οργανισμοί. Αυτές όμως οι περιβόητες κλιματικές αλλαγές, με όλα τα σενάρια τρόμου που τις συνθέτουν, αποτυπώνονται πλέον στην πράξη. Άρχισαν να καταπλακώνουν την καθημερινότητά μας. Το αισθάνθηκε αυτό και η αφεντιά μας, εκεί που νομίζαμε ότι όλα τα παράξενα μπορούν να συμβαίνουν οπουδήποτε αλλού. Όχι πάντως στην μακαρία νήσο που απερίσπαστη μπορεί ν’ ασχολείται μόνο με τις περιβόητες πολιτογραφήσεις και με τις άλλες επιδόσεις της που έχουν να κάνουν με διαφθορά και διαπλοκή. Αν μπορούσαν, τουλάχιστο, να «λιώνουν» μέσα στο καμίνι των υψηλών θερμοκρασιών και οι αδιόρθωτες νοοτροπίες που τόσο επιμελώς κουβαλούμε, θα ήταν μια όαση…
Είναι γεγονός πάντως ότι σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να προσπερνούμε πραγματικότητες πλέον που έχουν να κάνουν με εκτοξευμένες στα ύψη θερμοκρασίες αλλά και με άλλα ακραία φαινόμενα, όπως πλημμύρες, ξηρασίες, ερημώσεις – δυστυχώς η Κύπρος βρίσκεται πολύ συχνά στο επίκεντρο σεναρίων που τρομάζουν και μάλιστα σε συγκεκριμένους και ορατούς χρονικούς ορίζοντες – γιατί και εδώ η απρονοησία, η ολιγωρία και η προχειρότητα πληρώνονται πολύ ακριβά. Έχουμε μήπως ετοιμαστεί όχι μόνο για την περίοδο του κορωνοϊού, αλλά και για τη νέα τάξη πραγμάτων που διαμορφώνεται ευρύτερα από σωρεία ιών και μολύνσεων που η ανάσχεσή τους δεν εξαρτάται απόλυτα από υγειονομικά πρωτόκολλα και αποστασιοποιήσεις;
Η οικολογική κρίση προδίδει πρωτίστως εσωτερική και πνευματική κρίση. Οι ρίζες της εισχωρούν πολύ βαθύτερα απ’ ό,τι υποψιαζόμαστε. Είναι ο καθρέφτης μέσα στον οποίο μπορούμε να βλέπουμε την κρίση του ίδιου του εαυτού μας. Όταν μετατρέπουμε την κτίση σε κτήση. Όταν από κόσμο την μετατρέπουμε σε πεδίο ικανοποίησης ακόρεστων ορέξεων… Σε επιστημονικό συνέδριο στη δεκαετία του ’80, στο οποίο ήταν παρών και ο διαπρεπής φυσικός Καπίτσα, λέχθηκε μια μεγάλη αλήθεια ως προς τα βαθύτερα αίτια. Ήταν σε όλη τη διάρκεια του σιωπηλός και μόνο στη συνόψιση των πορισμάτων έκανε παρέμβαση για να υποδείξει ότι ενώ ακούστηκαν τόσα αξιόλογα πράγματα τίποτε δεν λέχθηκε για το πραγματικό αίτιο της κρίσης. Στην ερώτηση ποιο είναι αυτό δεν δίστασε να υποδείξει ότι πρόκειται για το «νου του ανθρώπου». Η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι βαθύτερη και έχει να κάνει με τις παραχρήσεις και τις αυθαιρεσίες του ιδίου του ανθρώπου απέναντι στην ομορφιά της δημιουργίας. Η αλήθεια όμως έχει ακόμα μεγαλύτερο βάθος. Πριν από δύο δεκαετίες ένας από τους πρωτοπόρους της οικολογικής τεχνολογίας, ο Γερμανός καθηγητής Ράινχολντ Κίκουτ ανέφερε σε συνέντευξή του: «Τα προβλήματα του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής δημιουργήθηκαν με τη συμμετοχή όλων μας και χρειάζονται τον καθένα από μας για ν’ ανατραπούν… Με αποφάσεις κορυφής δεν θα λυθεί το πρόβλημα. Αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία λύση δεν θα υπάρξει». Φωνή βοώντος…
