Την ώρα που είναι στον αέρα η εκταμίευση της δεύτερης δόσης, ύψους €85 εκατ., από το Ταμείο Ανάκαμψης, λόγω της εμπλοκής που υπάρχει μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολιτευόμενων κομμάτων σε σχέση με τα νομοθετήματα που θα συμβάλουν στην ενδυνάμωση του νομικού πλαισίου διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και καθορίζουν την αδειόδοτηση και τη λειτουργία των εταιρειών διαχείρισης δανείων, προγραμματίζονται 35 κυβερνητικά σχέδια χορηγιών τα οποία θα υλοποιηθούν μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης.

Από το συνολικό ποσό του €1,2 δισ. που θα λάβει η Κύπρος μέχρι το 2026 από το σχετικό ευρωπαϊκό ταμείο, αφού προηγουμένως υλοποιήσει 58 μεταρρυθμίσεις και 75 επενδύσεις, τα σχέδια χορηγιών που θα ενεργοποιηθούν εκτιμώνται ότι είναι αξίας πέραν των €380 εκατ. Παράλληλα, υπάρχουν εκτιμήσεις ότι από την εφαρμογή των σχεδίων χορηγιών θα κινητοποιηθούν επιπλέον €400 εκατ. από ιδιωτικές επενδύσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Εμπλοκή στην εκταμίευση €85 εκατ. από την Κομισιόν

Μέσω των σχεδίων χορηγιών θα παρέχονται επενδυτικές ευκαιρίες και σειρά κινήτρων, τα οποία θα συμβάλουν για να μετριαστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού.

Συνολικά, έξι ομάδες είναι οι δικαιούχοι στα σχέδια χορηγιών. Πρόκειται για φυσικά πρόσωπα, νοικοκυριά, ευάλωτες ομάδες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μεγάλες επιχειρήσεις, τοπικές αρχές, δημόσιος τομέας και μη κυβερνητικοί οργανισμοί. Τα σχέδια χορηγιών αφορούν τους τομείς της πράσινης μετάβασης (ΑΠΕ, ενεργειακή απόδοση, κυκλική οικονομία, ηλεκτροκίνηση), τον πρωτογενή τομέα, τη μεταποίηση, τον τουρισμό, την έρευνα και την καινοτομία, καθώς και τη νεοφυή και καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Επιπρόσθετα, τα σχέδια χορηγιών αφορούν τους τομείς του ψηφιακού μετασχηματισμού, των συμβουλευτικών υπηρεσιών, της πιστοποίησης, τον ιατρικό εξοπλισμό και τις υπηρεσίες, τους ανθρώπινους πόρους, την εκπαίδευση και την κοινωνική συνοχή.

Από τα 35 σχέδια χορηγιών, τα 25 αναμένεται να προκηρυχθούν εντός του έτους, κάποια άλλα ήδη είναι σε εφαρμογή από πέρσι ενώ το 2023 προγραμματίζονται γύρω στα 5 σχέδια. Να σημειωθεί πως τα σχέδια χορηγιών είναι σε συνάρτηση με τους πέντε άξονες του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης. Υπενθυμίζεται πως στο κυπριακό σχέδιο έχουν καθοριστεί οι άξονες της δημόσιας υγείας και πολιτικής προστασίας, δηλαδή τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την απασχόληση, κοινωνική προστασία, εκπαίδευση και ανθρώπινο δυναμικό.

Θα δαπανηθούν €7.5 εκατ. στον τομέα της υγείας

Στον τομέα της υγείας, βρίσκονται υπό διαμόρφωση δύο σχέδια χορηγιών.

– Πρόκειται για τις χορηγίες για αγορά και αντικατάσταση ιατρικού εξοπλισμού σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια, τα οποία είναι συμβεβλημένα με τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας για υπηρεσίες στο Γενικό Σχέδιο Υγείας. Ο προϋπολογισμός των σχεδίων υπολογίζεται στα €5 εκατ. Με την εφαρμογή των σχεδίων αναμένεται να στηριχθούν 23 νοσηλευτήρια μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2025. Το μέγιστο ποσό ενίσχυσης ανά δικαιούχο θα κυμαίνεται από 30 μέχρι 50%, δηλαδή μέχρι €200 χιλ.

– Σχέδιο διαπίστευσης δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων, το οποίο θα συμβάλει στην στήριξη 45 νοσηλευτηρίων μέχρι το τέλος του 2025. Η ενίσχυση κυμαίνεται από 40-70% ανά δικαιούχο, με μέγιστο ποσό τις €60 χιλ. Για την εφαρμογή του σχεδίου θα δαπανηθεί συνολικό ποσό €2.5 εκατ.

Γενναιόδωρα σχέδια για πράσινη μετάβαση

Στον τομέα της πράσινης μετάβασης (ΑΠΕ, ενεργειακή απόδοση, κλιματική ουδετερότητα και ηλεκτροκίνηση) εμπίπτουν εννέα σχέδια.

– Τον περασμένο Μάρτιο ανακοινώθηκε σχέδιο προώθησης επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μη κυβερνητικούς οργανισμούς καθώς και άλλους οργανισμού, με συνολικό προϋπολογισμό €40 εκατ. Μέσω του σχεδίου θα στηριχθούν 275 οντότητες μέχρι το τέλος του 2025, με στόχο την ελάχιστη εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας κατά 30% κατά μέσο όρο. Η ενίσχυση θα μπορεί να φτάσει μέχρι το 65%, που αντιστοιχεί σε €200 χιλ.

– Υπό υλοποίηση βρίσκεται το σχέδιο για προώθηση ΑΠΕ και μεμονωμένων μέτρων ενεργειακής απόδοσης στις κατοικίες, περιλαμβανομένων νοικοκυριών με ευάλωτους καταναλωτές ενέργειας, συνολικού ύψους €20 εκατ. Μέσω του σχεδίου θα στηριχθούν 16.470 νοικοκυριά (περιλαμβανομένων 270 νοικοκυριά με ΑμΕΑ), μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2026. Το ποσοστό ενίσχυσης υπολογίζεται από 25- 75%, δηλαδή €1.500 μέχρι €3.750.

– Σχέδιο ενθάρρυνσης της χρήσης ΑΠΕ και μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε τοπικές αρχές και φορείς δημόσιου τομέα. Το σχέδιο, το οποίο είναι ύψους €9 εκατ., ανακοινώθηκε πριν από δύο μήνες και θα συμβάλει στη στήριξη των τοπικών αρχών για την υλοποίηση 580 επενδύσεων. Η οικονομική ενίσχυση κυμαίνεται από 75 με 100% με μέγιστο ποσό χορηγίας τις €100 χιλ.

– Σχέδιο στήριξης των τοπικών κοινοτήτων για την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Μέσω του σχεδίου θα παραχωρηθούν χορηγίες €3.5 εκατ. στις τοπικές αρχές με το μέγιστο ποσό της ενίσχυσης να φτάνει το 80%.

– Σχέδιο χορηγιών για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σε βιομηχανίες, επιχειρήσεις και οργανισμούς συνολικού ύψους €20 εκατ. Η πρώτη φάση του σχεδίου προβλέπει την ανάπτυξη σχεδίων δράσης, προβλέψεις και εκθέσεις παρακολούθησης και επαλήθευσης. Η δεύτερη φάση, περιλαμβάνει επενδύσεις  και την  υλοποίηση σχεδίων δράσης. Το σχέδιο απευθύνεται σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που ασκούν οικονομική δραστηριότητα.

– Σχέδιο εγκατάστασης σημείων φόρτισης σε κατοικίες, δημόσιους προσβάσιμους χώρους, επιχειρήσεις και σε αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης. Αναμένεται να εγκατασταθούν 1200 σημεία φόρτισης σε δημόσια προσβάσιμα κτήρια, σε δήμους, επιχειρήσεις και νοικοκυρία μέχρι το τέλος του 2025. Τον περασμένο μήνα ανακοινώθηκε σχέδιο για την υλοποίηση υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων από ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, νοικοκυριά και τοπικές αρχές. Δικαιούχοι είναι νοικοκυριά, τα οποία θα λάβουν χορηγίες €1 εκατ., καθώς δήμοι και κοινότητες που θα επιχορηγηθούν με άλλο €1 εκατ. Και  για τις δύο κατηγορίες η ενίσχυση θα είναι από 50 -100%. Συγκεκριμένα, το μέγιστο ποσό χορηγίας για να νοικοκυριά θα είναι €2.347 και για τις τοπικές αρχές €250 χιλ. Ο συνολικός προϋπολογισμός είναι €6 εκατ.

 – Σχέδιο αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων. Θα επιχορηγηθεί η αγορά 5,750 ηλεκτρικών οχημάτων μέχρι το 2025. Η υλοποίηση του σχέδιού άρχισε πέρσι. Το ποσοστό ενίσχυσης είναι μεταξύ 12 μέχρι 37,5%, δηλαδή από €1 χιλ. μέχρι €15 χιλ. Το συνολικό κόστος του σχεδίου υπολογίζεται στα €30 εκατ.

– Υπό υλοποίηση βρίσκεται το σχέδιο απόσυρση ρυπογόνων οχημάτων σε συνδυασμό με κίνητρα για επιλογές μετακίνησης με χαμηλές ή μηδενικές εκπομπές ρύπων. Θα δαπανηθούν €15 εκατ. για την απόσυρση 3,150 ρυπογόνων οχημάτων μέχρι το τέλος του 2025, τα οποία θα αντικατασταθούν με ηλεκτρικά ποδήλατα και οχήματα χωρίς ή με χαμηλές εκπομπές ρύπων. Το σχέδιο που απευθύνεται σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, προβλέπει και την παραχώρηση ετήσιων εισιτηρίων διακίνησης με λεωφορεία. Η χορηγία κυμαίνεται από €750 μέχρι €12 χιλ.

Ψηφιοποιούνται οι επιχειρήσεις μεταποίησης

Στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα τα σχέδια που θα προσφερθούν είναι τα εξής:

– Σχέδιο για γενετική βελτίωση του πληθυσμού αιγοπροβάτων. Το σχέδιο με προϋπολογισμό €5 εκατ. θα συμβάλει στη στήριξη 40 κτηνοτρόφων και στη βελτίωση των αιγοπροβάτων. Η χορηγία που θα λάβει έκαστος δικαιούχος μπορεί να φτάνει τις €87.760.

– Σχέδιο για εκσυγχρονισμό και ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς της μεταποίησης και του εμπορίου γεωργικών προϊόντων με κόστος €25 εκατ. Το σχέδιο θα στηρίξει 176 μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον τομέα της μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων.

–  Σχέδιο για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον μεταποιητικό τομέα. Μέσω του σχεδίου, με συνολικό προϋπολογισμό €7 εκατ., θα στηριχθούν δέκα μεγάλες επιχειρήσεις του μεταποιητικού τομέα μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2026.

Αναβάθμιση ξενοδοχείων και χώρων εστίασης

Τέσσερα σχέδια αφορούν τον αναβάθμιση του τουριστικού τομέα.

–  Σχέδιο αναβάθμισης τουριστικών καταλυμάτων / ξενοδοχείων σε ύπαιθρο, ορεινά και απομακρυσμένες περιοχές, για εκσυγχρονισμό και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος και του κυπριακού αγροτουρισμού. Το σχέδιο με προϋπολογισμό €10 εκατ. απευθύνεται σε ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα.

– Ποσό €8 εκατ. θα διατεθεί για την αναβάθμιση παραδοσιακών χώρων εστίασης ή πώλησης προϊόντων για ένταξη στο σύμφωνο “Taste of Cyprus”. Το σχέδιο αφορά εστιατόρια και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον τομέα πώλησης παραδοσιακών προϊόντων.

–  Σχέδιο για τη δημιουργία ιατρικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων αυτόνομης υποβοηθούμενης διαβίωσης, με στόχο την προσέλκυση ιατρικού τουρισμού και τουρισμού υγείας και ευεξίας. Το κόστος του σχεδίου υπολογίζεται στα €8 εκατ. και απευθύνεται σε ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα.

Να σημειωθεί μέσω των τριών σχεδίων θα στηριχθούν 175 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δηλαδή εστιατόρια και πωλητές παραδοσιακών προϊόντων μέχρι τα μέσα 2023 και 57  ξενοδοχεία μέχρι τα μέσα 2026. Και για τα τρία σχέδια το ποσό ενίσχυσης φτάνει τις €200 χιλ. Στον τομέα του τουρισμού εμπίπτει και το σχέδιο για αναβίωση περιοχών της υπαίθρου, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών μέσω της δημιουργίας «Αυθεντικών Εμπειριών» για εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος. Μέχρι το τέλος το 2025 μέσω του σχεδίου θα στηριχθούν 105 επιχειρήσεις και συμβούλια τοπικών αρχών.

Η κυκλική οικονομία και η καινοτομία

Άλλα δύο σχέδια χορηγιών σχετίζονται με την κυκλική οικονομία. Πρόκειται για την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας σε 50 ξενοδοχεία και την πιστοποίηση 18 ξενοδοχείων ως κυκλικά. Για την εφαρμογή του σχεδίου θα δαπανηθεί ποσό €1.4 εκατ. Εξάλλου, άλλα €15 εκατ. θα δαπανηθούν για στήριξη 40 μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της ενίσχυσης της κυκλικής οικονομίας στη βιομηχανία. Το μέγιστο ποσό ενίσχυση ανά δικαιούχο θα είναι €317.500. Στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας εμπίπτουν 3 σχέδια χορηγιών, από τα οποία τα δύο βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης. Πρόκειται για προγράμματα χρηματοδότησης της καινοτομίας και σχέδια στήριξης της ανάπτυξης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, περιλαμβανομένων των νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων. Μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2026, το σχέδιο με προϋπολογισμό €52 εκατ. θα στηρίξει 200 οργανισμούς που ασχολούνται με δραστηριότητες έρευνας και καινοτομία. Επίσης θα ενισχυθούν με €6 εκατ. και 10 επιχειρήσεις στους τομείς της έρευνας για την πράσινη μετάβαση.  Παράλληλα ποσό €3 εκατ. θα δαπανηθούν για την στήριξη 16 επιχειρήσεων για την ανάπτυξη διαβαθμισμένων εργαστηρίων. Το σχέδιο θα συμβάλει στην ανάπτυξη διαβαθμισμένων εργαστηρίων και δικτύων επικοινωνίας σε ερευνητικούς και ακαδημαϊκούς οργανισμούς.

Με €22.4 εκατ. θα χρηματοδοτηθούν μικρομεσαίες

Επιπρόσθετα, στους τομείς της αναβάθμισης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προωθούνται τρία σχέδια ύψους €22.4 εκατ. Πρόκειται για σχέδιο για συμβουλευτικές υπηρεσίες στις μικρομέσαίες επιχειρήσεις. Μέσω του σχεδίου, υπολογίζεται πως θα στηριχθούν 375 επιχειρήσεις με μέγιστο ποσό ενίσχυσης €15 χιλ. Παράλληλα πρόκειται για το σχέδιο χορηγιών ψηφιακής αναβάθμισης επιχειρήσεις, μέσω του οποίου θα στηριχθούν 290 μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η οικονομική ενίσχυση υπολογίζεται γύρω στις €50 χιλ. Επίσης, θα στηριχθούν 140 μικρομεσαίες επιχειρήσεις για υποστήριξη της εξωστρέφειας και του εξαγωγικού προσανατολισμού των κυπριακών επιχειρήσεων.

Προωθούνται σχέδιο χορηγιών για την δημιουργία φοιτητικών εστιών στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας, χορηγίες σε σχέση με την πιστοποίηση οργανισμών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης για καταπολέμησης της δωροδοκίας και της διαφθοράς καθώς και σχέδιο για αναβάθμιση της εσωτερικής καλωδίωσης των κτηρίων ώστε να είναι “Gigabit-ready” και προώθηση της συνδεσιμότητας.

Εργοδότηση μέχρι 400 ανέργων και προσχολική εκπαίδευση

Σημαντικά είναι και τα σχέδια στον τομέα της απασχόλησης. Συγκεκριμένα, μέσω του σχεδίου ευέλικτων μορφών εργασίας με την τηλεργασία, θα εργοδοτηθούν 400 άνεργοι μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2025. Θα πρέπει να συμπληρώσουν 12 μήνες εργασίας, με το 30% να είναι με το καθεστώς της τηλεργασίας. Το κόστος του σχεδίου υπολογίζεται στα €4 εκατ.

Επιπρόσθετα, προωθείται και σχέδιο κινήτρων για πρόσληψη 600 νέων ηλικίας 15-29 ετών εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Τα τελευταία τρία σχέδια σχετίζονται με τον τομέα της εκπαίδευσης και της φροντίδας και προβλέπουν δαπάνες €28 εκατ. Με τα σχέδια θα επεκταθεί η δωρεάν υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης από την ηλικία των τεσσάρων ετών. Εκτιμάται πως 7.425 παιδιά θα φοιτούν δωρεάν σε κοινοτικά και ιδιωτικά νηπιαγωγεία. Προωθείται και η δημιουργία πολυδύναμων κέντρων για παιδία και φροντίδας παιδιών από τα οποία θα στηριχθούν 27 τοπικές αρχές και μη κυβερνητικοί οργανισμοί. Θα δημιουργηθούν και 18 δομές φιλοξενίας παιδιών, εφήβων με διαταραχές συμπεριφοράς, ατόμων με αναπηρία και ατόμων που έχουν ανάγκη μακροχρόνιας φροντίδας – Σχέδιο Χορηγιών για τη δημιουργία / ανακαίνιση και αγορά εξοπλισμού.