Σοβαρά κενά παρατηρούνται στην αγορά του χαλλουμιού αφού σήμερα δεν πραγματοποιείται κανένας επιτόπιος έλεγχος στα σημεία διάθεσης του προϊόντος. Μετά την απόφαση για την κατοχύρωση του προϊόντος ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), θα έπρεπε από την 1η Οκτωβρίου 2021, τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά να φέρουν την ονομασία ΠΟΠ. Εντούτοις, μία επίσκεψη στις υπεραγορές είναι αρκετή για να διαπιστώσει κανείς ότι διατίθενται προϊόντα που φέρουν την ονομασία «χαλλούμι», έχουν παραχθεί μετά την 1η Οκτωβρίου, αλλά δεν φέρουν τη σφραγίδα ΠΟΠ. Σημειώνεται ότι με την εγγραφή του χαλλουμιού στον κατάλογο των προϊόντων ΠΟΠ, όλα τα προϊόντα μιμητισμού θα έπρεπε να παύσουν να χρησιμοποιούν την επωνυμία «χαλλούμι». Αντίθετα, εν τη απουσία ελέγχων οι Κύπριοι καταναλωτές είναι άγνωστο τι προέλευσης χαλλούμι τρώνε τελικά, από τη στιγμή που δεν εφαρμόζονται οι προδιαγραφές του χαλλουμιού στη βάση των οποίων εξασφαλίστηκε η κατοχύρωση της ονομασίας. Σημειώνεται ότι σήμερα ο έλεγχος του χαλλουμιού γίνεται από το υπουργείο Εμπορίου, ενώ στόχος του υπουργείου Γεωργίας είναι οι έλεγχοι να περάσουν στο ίδιο. Σημειώνεται ότι στη συμφωνία του υπουργείου με τους εμπλεκόμενους περιλαμβάνεται να ανατεθούν οι έλεγχοι σε όλους, όσους εμπλέκονται στην αλυσίδα παραγωγής του προϊόντος μέσω της δημιουργίας Διατμηματικής Επιτροπής. Τονίζεται ότι ο έλεγχος των προδιαγραφών για το χαλλούμι ΠΟΠ θα γίνεται από τον διεθνή οργανισμό Bureau Veritas.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Το υπουργείο Γεωργίας μετά από διαβουλεύσεις με διάφορους φορείς (αιγοπροβατοτρόφους, αγελαδοτρόφους, τυροκόμους και αγροτικές οργανώσεις) απέστειλε πρόταση που διαφοροποιεί ουσιαστικά τον φάκελο του χαλλουμιού ΠΟΠ και περιλαμβάνει ελάχιστη ποσόστωση 20% αιγοπρόβειου γάλακτος. Τονίζεται ότι η Κύπρος πέτυχε την κατοχύρωση συμπεριλαμβάνοντας στην προδιαγραφή ότι «δεν είναι επιτρεπτή η χρήση μεγαλύτερης ποσότητας αγελαδινού γάλακτος στην παρασκευή χαλλουμιού, όταν αυτό χρησιμοποιείται με πρόβειο ή αιγινό ή μίγμα αυτών». Επομένως, η ποσόστωση πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 50%+ αιγοπρόβειο γάλα. Υπενθυμίζεται ότι η όλη πορεία για την εγγραφή του προϊόντος άρχισε πριν την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. 

Χθες, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει η διαρροή προς τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της μίας και μοναδικής πρότασης που έχει σταλεί προς τους φορείς που συμμετέχουν στον διάλογο, προκειμένου να καταθέσουν τις απόψεις τους, το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΥΓΑΑΠ) σε ανακοίνωσή του υποστήριξε ότι «αποτελεί μιαν από τις διάφορες παραλλαγές προτάσεων που συζητήθηκαν κατά τον διάλογο που διεξήχθη σε πολύ εποικοδομητικό κλίμα, τις τελευταίες εβδομάδες».

Μάλιστα, το υπουργείο σημειώνει ότι έγινε εκτεταμένη συζήτηση και για άλλες εναλλακτικές επιλογές, οι οποίες τελικά δεν προκρίθηκαν. Συγκεκριμένα προτάθηκε όπως η ελάχιστη ποσόστωση αιγοπρόβειου γάλακτος να είναι 35%. 

Περαιτέρω σημειώνει ότι «δεν επιθυμεί να σχολιάσει τη συγκεκριμένη ή άλλη πρόταση, από τη στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη ο διάλογος με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Καλεί επίσης τους φορείς που συμμετέχουν στον διάλογο να πράξουν το ίδιο, παραμένοντας προσηλωμένοι στην αξιολόγηση των προτάσεων που έχουν συζητηθεί, συμβάλλοντας έτσι στην εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης, που θα επιφέρει σημαντικά πρόσθετα οφέλη, τόσο για τους ίδιους όσο και για την οικονομία του τόπου μας».

Εν κατακλείδι, το ΥΓΑΑΠ ξεκαθαρίζει ότι, εάν τελικά δεν επιτευχθεί συμφωνία, σε καμία περίπτωση δεν διαφοροποιείται η ανάγκη εφαρμογής του πλαισίου που καθορίζουν οι σχετικοί Κανονισμοί της ΕΕ σε σχέση με την καταχώριση του χαλλουμιού στα προϊόντα ΠΟΠ, τους οποίους και είναι αποφασισμένο να εφαρμόσει με κάθε αυστηρότητα.

Στη συμφωνία και η απαλλαγή από τα αποθέματα

Πιθανή διαφοροποίηση στην ποσόστωση πρέπει να γίνει αποδεκτή από την ΕΕ και θα ισχύει από το 2024

Η επόμενη μέρα της κατοχύρωσης του χαλλουμιού βρήκε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να αναζητούν, υπό την καθοδήγηση του υπουργείου Γεωργίας, τις καλύτερες δυνατές λύσεις. Ζητήματα που απασχόλησαν είναι η προσαρμογή στο νέο πλαίσιο ελέγχων που πραγματοποιούνται από τον εντεταλμένο διεθνή οργανισμό Bureau Veritas, η επάρκεια του γάλακτος για τη ζήτηση χαλλουμιού που θα προκύψει, η διαχείριση προϊόντων που αποκλίνουν από τις προδιαγραφές του φακέλου, καθώς και άλλες βελτιώσεις στον φάκελο. Όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές, αφού συμφώνησαν στις βασικές αρχές για να στηριχθεί από όλους αποδεκτή λύση, έλαβαν την πρόταση του υπουργού Γεωργίας με τις συγκεκριμένες αλλαγές. Κάποιες από αυτές θα συμβάλουν στη συνέχιση της απρόσκοπτης παραγωγής και εμπορίας του προϊόντος, χωρίς να επηρεάζουν, σε καμία περίπτωση, τα βασικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά που αφορούν τον τύπο, και τη χαρακτηριστική οσμή και γεύση. Ωστόσο, αποφάσισαν να βάλουν χέρι στις ποσοστώσεις του προϊόντος που θα παράγεται ως ΠΟΠ, καθώς και ως εμπορικό σήμα.

Σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας, η διαβούλευση αφορά πιθανές αλλαγές που θα προωθηθούν σε σχέση με τα χαρακτηριστικά του προϊόντος, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες από την ΕΕ διαδικασίες. Η συζήτηση, σημειώνεται, γίνεται στη βάση ξεκάθαρων αρχών, οι οποίες τέθηκαν εξ αρχής από το υπουργείο και συμφωνήθηκαν εκ μέρους όλων των φορέων που συμμετέχουν στον διάλογο. Οι παράμετροι αφορούν ακόμα τη στήριξη, από την κυβέρνηση, της διαδικασίας απαλλαγής των τυροκόμων από τα αποθέματα χαλλουμιού, όπως επίσης και τη διαμόρφωση μηχανισμού επιτήρησης των ελέγχων με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, για τη διασφάλιση της εφαρμογής της λύσης. 

Επιπλέον, οι παράμετροι αφορούν:

● Διασφάλιση της φήμης του προϊόντος και ενίσχυση της προστασίας της ονομασίας του από προϊόντα μιμητισμού. Η ενδεχόμενη επίτευξη συμφωνίας θα συνεπάγεται και απόσυρση όλων των νομικών μέτρων που έχουν ληφθεί σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο κατά της καταχώρισης του χαλλουμιού στον κατάλογο των προϊόντων ΠΟΠ της ΕΕ.

● Διασφάλιση της βιωσιμότητας των αιγοπροβατοτρόφων, με δεδομένη τη δυσμενή θέση στην οποία βρίσκονται σήμερα, που αναγνωρίζεται από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

● Διατήρηση (τουλάχιστον) των υφιστάμενων αγοραστών, των εξαγωγών και της δυναμικής του προϊόντος, καθώς και αξιοποίηση όλης της παραγωγής γάλακτος, αιγοπρόβειου και αγελαδινού.

● Ειδικά σε σχέση με την ποσόστωση αιγοπρόβειου και αγελαδινού γάλακτος στο μείγμα από το οποίο προέρχεται το χαλλούμι, πιθανή διαφοροποίηση πρέπει να μπορεί να γίνει αποδεκτή από την ΕΕ και θα ισχύει από το 2024.

● Καθολική αποδοχή και αυστηρή εφαρμογή της συμφωνημένης λύσης, μέσα από τη διαμόρφωση μηχανισμού επιτήρησης των ελέγχων, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων.

● Στήριξη της συμφωνίας που θα επιτευχθεί από την Κυβέρνηση.