Σε ναυάγιο φαίνεται να οδηγούνται οι μέχρι σήμερα διαβουλεύσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων στο να αποδεχτούν την πρόταση του υπουργού Γεωργίας για συμφωνημένες αλλαγές στον φάκελο του χαλλουμιού, με την Κυβέρνηση να προσανατολίζεται πλέον στην τήρηση των εθνικών νόμων και των ευρωπαϊκών κανονισμών.

Ενημερώνοντας την κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Καδής, ανέφερε ότι επίκειται συνάντηση των δύο υπουργών (Γεωργίας και Εμπορίου) με τον Γενικό Εισαγγελέα για το πώς θα προχωρήσουν. Εξήγησε ότι αν οι απαντήσεις που θα πάρουν από τους εμπλεκόμενους θα είναι αρνητικές, τότε σε συνεννόηση με τη Νομική Υπηρεσία θα ληφθεί απόφαση για τήρηση της νομοθεσίας και τους κανονισμούς. 

Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι θα γίνει καταγγελία από τον Γενικό Εισαγγελέα στις αρμόδιες Αρχές και το Δίκτυο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Καταπολέμηση της Απάτης στα Τρόφιμα, όλα τα προϊόντα που φέρουν το όνομα χαλλούμι στην Κύπρο, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε τρίτες χώρες και δεν τηρούν τις προδιαγραφές ΠΟΠ. Με αυτό τον τρόπο θα βγουν εκτός αγοράς όλα τα χαλλούμια που παραπλανούν τους καταναλωτές, τα οποία όπως σημείωσε ο υπουργός δεν μπορούν πλέον να φέρουν το όνομα χαλλούμι, αλλά μπορούν να τυγχάνουν εμπορίας με οποιοδήποτε άλλο όνομα επιθυμούν. Στα σημαντικά των όσων ανέφερε ο υπουργός είναι και η πρόθεσή του να αξιοποιήσει τον διεθνή οργανισμό Bureua Veritas για όλους τους ελέγχους των προϊόντων που αφορούν το όνομα χαλλούμι, είτε αυτά παρασκευάζονται με τη σφραγίδα ΠΟΠ, είτε κάτω από την προστασία του εμπορικού σήματος.

Ο κ. Καδής ανέφερε ότι μετά την 1/10/2021, που τέθηκε σε ισχύ ο κανονισμός για παρασκευή χαλλουμιού ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) δεν ξεκίνησε η μαζική παραγωγή διότι τα μεγάλα τυροκομεία θεωρούν ότι μπορούν να παράγουν χαλλούμι με βάση το εμπορικό σήμα και όχι ως ΠΟΠ. Με αυτό τον τρόπο τα τυροκομεία αποφεύγουν εντελώς τους ελέγχους για την ποσόστωση του χαλλουμιού. Σημειώνεται ότι τον έλεγχο για το χαλλούμι ΠΟΠ πραγματοποιεί ο ανεξάρτητος φορέας ελέγχου Bureau Veritas, και από τη στιγμή που δεν παρασκευάζεται δεν μπορεί να επιβάλει κυρώσεις. Από την άλλη τον έλεγχο τον εμπορικό σημάτων κανονικά θα έπρεπε να πραγματοποιεί το υπουργείο Εμπορίου το οποίο παραδέχθηκε χθες ενώπιον της Επιτροπής Γεωργίας ότι δεν πραγματοποιεί, χωρίς ωστόσο να δώσει πειστικές απαντήσεις για την ανοχή που επιδεικνύεται. 

Σύμφωνα με τον κ. Καδή, η θέση του υπουργείου είναι όπως όλα τα προϊόντα που φέρουν την ονομασία χαλλούμι πρέπει να τηρούν τις προδιαγραφές ΠΟΠ και να φέρουν την ανάλογη σήμανση. 

Εξήγησε ότι το τελευταίο διάστημα έχει καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια ώστε να συγκεραστούν οι διαφορετικές απόψεις και οι άκρως αντικρουόμενες θέσεις σε ό,τι αφορά την ποσόστωση γάλακτος. Σημείωσε πως αν επιτευχθεί λύση για συγκεκριμένες τροποποιήσεις του φακέλου θα καταβληθεί προσπάθεια να επέλθουν αλλαγές με τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν. Μέχρι στιγμής είπε δεν δόθηκαν γραπτώς απαντήσεις όπως ζητήθηκε από τους εμπλεκόμενους φορείς. 

Σημείωσε πως αλλαγές μπορούν να γίνουν σε τέσσερα σημεία που αφορούν τις αλλαγές στο σχήμα και βάρος, στις φυλές των ζώων, στο ποσοστό υγρασίας και απομένει το θέμα της ποσόστωσης του γάλακτος, που είναι μια χρονοβόρα διαδικασία.

Επαναλαμβάνουν εαυτόν οι εμπλεκόμενοι φορείς

Εκπρόσωποι αγροτικών οργανώσεων που τοποθετήθηκαν στην Επιτροπή αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων στην ανάγκη να στήριξης όλων των επαγγελματικών κλάδων, ενώ σημείωσαν ότι τα εμπορικά σήματα δεν είναι νομικά κατοχυρωμένα και μόνο το ΠΟΠ εξασφαλίζει το χαλλούμι. Εκφράστηκε και μία διαφορετική άποψη εκ μέρους του Ευρωαγροτικού να επιδοτηθούν όλες οι ποσότητες χαλλουμιού που βρίσκονται σε ψυκτικούς θαλάμους. 

Ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αιγοπροβατοτρόφων Σωτήρης Καδής κάλεσε το υπουργείο Γεωργίας να εφαρμόσει τους κανονισμούς παρασκευής και διάθεσης του χαλλουμιού. Παράλληλα, ανέφερε ότι η κατάσταση μετά και τα τελευταία γεγονότα με τη σύρραξη στην Ουκρανία έφτασε στο απροχώρητο και οι αιγοπροβατοτρόφοι ζητούν άμεση ενίσχυση για να επιβιώσουν, διαφορετικά, συμπλήρωσε, δεν θα μπορέσουν να καλύψουν ούτε ποσοστό 5% του γάλακτος που προβλέπεται στο ΠΟΠ.

Ο γενικός διευθυντής του Παγκύπριου Οργανισμού Αγελαδοτρόφων, Νίκος Παπακυριάκου, ανέφερε ότι αυτό που ζητά ο κλάδος είναι να μην χυθεί ούτε λίτρο γάλα, αλλά ούτε και να χαθούν εξαγωγές. Πρόσθεσε ότι η Κύπρος κατοχύρωσε ένα προϊόν ως ΠΟΠ που δεν μπορεί να παραχθεί, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «κατοχυρώσαμε ένα παραδοσιακό προϊόν του μέλλοντος».

Αναφέρθηκε ακόμα στην ΚΔΠ 3265/2014 η οποία εκδόθηκε από τον υπουργό Γεωργίας στις 9/7/2014 και η οποία δεν εφαρμόστηκε ποτέ σε ό,τι αφορά τη μεταβατική περίοδο που δόθηκε και αφορά την αναλόγια των ειδών γάλακτος που χρησιμοποιούνται στο χαλλούμι. Εξήγησε ότι αν εφαρμοζόταν το διάταγμα θα διαπιστωνόταν η γύμνια του φακέλου που είχε κατατεθεί από τότε. Πρόσθεσε δε πως από τότε δεν χύθηκε ούτε ένα λίτρο αιγοπρόβειου γάλακτος. 

Εισηγήθηκε ακόμα όπως κάτω από το ΠΟΠ να είναι όσα χαλλούμια παρασκευάζονται με 100% αιγοπρόβειο γάλα και τα υπόλοιπα προϊόντα να παρασκευάζονται κάτω από το εμπορικό σήμα.

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τυροκόμων Γιώργος Πέτρου είπε ότι τα ψυγεία τους είναι γεμάτα από αποθέματα χαλλουμιού και ότι επιθυμούν μια λύση που θα προβλέπει ότι δεν θα χαθεί ούτε ένα κιλό από τις εξαγωγές τους γιατί «έχυσαν αίμα» για να τις φέρουν στο σημείο που της έφεραν.

Εκ μέρους του ΚΕΒΕ, ο Ανδρέας Ανδρέου ανέφερε πως το Επιμελητήριο απαιτεί να διασφαλιστούν οι εξαγωγές και να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας. 

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΕΠΑΚ 

Στην κυπριακή αγορά είναι νόμιμο το χαλλούμι;

Ο καθηγητής στο ΤΕΠΑΚ στο αντικείμενο της «Επιστήμης και Τεχνολογίας Προϊόντων Ζωικής Προέλευσης» Φώτης Παπαδήμας σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρξει νομιμοποίηση μιας δεύτερης κατηγορίας προϊόντων παρόμοιας με το χαλλούμι, με τρόπο που να μην δημιουργείται σύγχυση με το προϊόν ΠΟΠ. Διερωτήθηκε κατά πόσο το χαλλούμι που κυκλοφορεί τώρα στην Κύπρο είναι νόμιμο.  

Κανένας έλεγχος για την ποσόστωση  από το 2021

Η υπουργός Εμπορίου Νατάσα Πηλείδου ανέφερε ότι το υπουργείο ακολουθεί τις προδιαγραφές και οδηγίες για τα εμπορικά σήματα με βάση τη στρατηγική του υπουργείου Γεωργίας. Προσπάθεια των υπηρεσιών, είπε, είναι η υπεράσπιση των εμπορικών σημάτων ώστε να επιβιώσει το κάθε εμπορικό σήμα που βρίσκεται σε ισχύ. Χαρακτήρισε μάλιστα «καλή λύση» την εισήγηση του υπουργού Γεωργίας όπως και ο έλεγχος των εμπορικών σημάτων για το χαλλούμι περάσει κάτω από ανεξάρτητο φορέα. 

Η Διευθύντρια της Υπηρεσίας Εμπορίου Παναγιώτα Πατσαλή αναφέρθηκε στους ελέγχους που έγιναν από το 2017 μέχρι το 2020 για την εφαρμογή της ποσόστωσης στο χαλλούμι και την επιβολή προστίμων, ενώ ανέφερε ότι το 2021 δεν έγιναν έλεγχοι στην Κύπρο, αλλά έγιναν σε αγορές του εξωτερικού από εμπορικού συμβούλους της Κυπριακής Δημοκρατίας.