Ο εντοπισμός ατασθαλίας που σχετίζεται με τη διασπάθιση κοινοτικών κονδυλίων για ευρωπαϊκό πρόγραμμα καταγράφεται στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ). Αφορά στην προώθηση των γεωργικών προϊόντων και διαπιστώθηκε στα πλαίσια της δειγματοληψίας για τη δήλωση αξιοπιστίας 2018 από το ΕΕΣ. Παρουσιάζοντας την έκθεση ενώπιον κοινής συνεδρίας των Επιτροπών Ελέγχου, Οικονομικών και Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, το μέλος της Κύπρου στο ΕΕΣ Λάζαρος Λαζάρου ανέφερε ότι τρεις πράξεις αφορούσαν στην Κύπρο. 
 
Η πρώτη έγινε τον Ιούλιο του 2018 στο Πανεπιστήμιο Κύπρου για το έργο Scichallenge του προγράμματος έρευνας Ορίζοντας 2020 με στόχο την ενθάρρυνση των νέων να ακολουθήσουν επιστημονικές σπουδές. Ο έλεγχος ολοκληρώθηκε χωρίς να υπάρχουν ευρήματα.
 
Η δεύτερη πράξη έγινε τον Σεπτέμβριο του 2018 σε 10 δικαιούχους της δράσης «Συστήματα για την αποζημίωση των ζημιών στα αλιεύματα από προστατευόμενα θηλαστικά και πτηνά» του επιχειρησιακού προγράμματος Θάλασσα 2014-2020. Τα ετήσια ποσά αποζημίωσης που πληρώθηκαν ανά δικαιούχο θεωρήθηκαν ως μη επιλέξιμα σε ποσοστό 36,5%, λόγω μη πλήρους εφαρμογής της μεθόδου υπολογισμού της αποζημίωσης.
 
Σύμφωνα με τον κ. Λαζάρου, η τρίτη πράξη έγινε τον Μάρτιο του 2019 στο μέτρο Ενέργειες Προώθησης Γεωργικών Προϊόντων στην Εσωτερική Αγορά και στις Τρίτες Χώρες, του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων. Από τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι ο δικαιούχος, οργανισμός δημοσίου δικαίου σύμφωνα με τις πρόνοιες της οδηγίας 2004/18/ΕΟΚ, δεν εφάρμοσε τις προβλεπόμενες διαδικασίες περί δημοσίων συμβάσεων. Ως εκ τούτου, το ποσό πληρωμής που ελέγχθηκε θεωρήθηκε μη επιλέξιμο σε ποσοστό 100%. 
 
 
Κληθείς να απαντήσει ποιον αφορά το θέμα, ο Επίτροπος Αγροτικών Πληρωμών, Ττίμης Ευθυμίου, ανέφερε ότι αφορά συγκεκριμένο πρόγραμμα προώθησης αγροτικών προϊόντων σε τρίτες χώρες του Παναγροτικού, ύψους €2,3 εκατ. Αρμόδια Αρχή για το πρόγραμμα, είπε, είναι το υπουργείο Εμπορίου, αφού σκοπός είναι η αύξηση των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων. 
 
Ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ανέφερε ότι το γραφείο του ετοιμάζει ειδική έκθεση γι’ αυτό το θέμα και για άλλα τρία προγράμματα με δράσεις, ύψους €14 εκατ. Τρία εκ των τεσσάρων προγραμμάτων φαίνεται να αφορούν προγράμματα του Παναγροτικού για την προώθηση της πατάτας, του χαλλουμιού και του λαδιού. 
 
Για τη συγκεκριμένη περίπτωση, που αναφέρθηκε από τον κ. Λαζάρου, ο κ. Μιχαηλίδης επισήμανε ότι θα πρέπει το ποσό να ανακτηθεί από τον δικαιούχο. 
 
Όσον αφορά στις διαπιστώσεις του ΕΕΣ για το θέμα του Παναγροτικού, η Γενική Λογίστρια, Ρέα Γεωργίου, ανέφερε ότι θα προχωρήσει στην έκδοση εγκυκλίου προκειμένου να ρυθμιστεί το όλο ζήτημα που προέκυψε. Στην προκειμένη περίπτωση, είπε, υπήρξε πλημμελής εφαρμογή του νόμου από τον οργανισμό δημοσίου δικαίου με αποτέλεσμα να παραβιάζονται ζητήματα ανταγωνισμού και ίσης μεταχείρισης. Πρόσθεσε ότι δεν προκηρύχθηκε διαγωνισμός όπως προβλέπεται στη νομοθεσία. 
 
Ο Ιερόθεος Παπαδόπουλος, επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, ανέφερε ότι υπάρχει βελτίωση του τρόπου διαχείρισης του προϋπολογισμού. Πρόσθεσε ότι η Κομισιόν βοηθά τα κράτη-μέλη για να διασφαλίσει ότι κάθε ευρώ διατίθεται εκεί που είναι αναγκαίο. Όσον αφορά στην Κύπρο, ανέφερε ότι στα γραφεία απασχολούνται 17 υπάλληλοι. 
 
Ο Αντρέας Κεττής, επικεφαλής Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, ανέφερε ότι στο γραφείο απασχολούνται έξι άτομα. Επισήμανε ότι το Ευρωκοινοβούλιο εκπροσωπεί τους Ευρωπαίους φορολογούμενους και στόχος του είναι μέσα από τον έλεγχο να διαπιστώνει κατά πόσο γίνεται σωστή διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
 
ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
 
Το μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, Λάζαρος Λαζάρου, αναφέρθηκε και στους ελέγχους που διενεργήθηκαν στην Κύπρο για την ετοιμασία ειδικών εκθέσεων. Πρόσθεσε ότι τον Νοέμβριο 2018, ομάδα ελεγκτών επισκέφθηκε την Κύπρο στα πλαίσια ετοιμασίας ειδικής έκθεσης για τη βιοποικιλότητα στη γεωργία, η οποία αναμένεται να δημοσιευτεί τον Μάιο του 2020. 
 
Επιπλέον, ανέφερε ότι δημοσιεύτηκε ειδική έκθεση για την ερημοποίηση στην ΕΕ, στην οποία γίνεται ειδική αναφορά στην Κύπρο δεδομένου ότι είναι μία από τις πέντε χώρες που επισκέφθηκαν οι ελεγκτές του ΕΕΣ. Τα κύρια συμπεράσματα της εν λόγω έκθεσης, είπε, είναι ότι «οι συνέπειες της ερημοποίησης πρόκειται να είναι ιδιαίτερα σοβαρές στη νότια Πορτογαλία, σε μεγάλο μέρος της Ισπανίας, στη νότια Ιταλία, στη νοτιανατολική Ελλάδα, στην Κύπρο, καθώς και στις ακτές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας». 
 
Ιδιαίτερα για τη χώρα μας ανέφερε ότι «η αναμενόμενη μείωση των βροχοπτώσεων και αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα, σε συνδυασμό με την αύξηση του δείκτη ξηρότητας, θα έχουν ως αποτέλεσμα αύξηση της ευαισθησίας του συνόλου του νησιού της Κύπρου στην ερημοποίηση».
 
Αποτελεσματική απορρόφηση κονδυλίων
 
Η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων στην Κύπρο είναι πολύ καλύτερη από τον μέσο όρο στην ΕΕ. Η Κύπρος τα πάει πολύ καλά στα θέματα απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων, ανέφερε σήμερα το μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) Λάζαρος Λαζάρου, λέγοντας ότι οι επιδόσεις της είναι πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, τόσο στα Διαρθρωτικά Ταμεία όσο και στο Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
 
Όπως είπε, η Κύπρος βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο στην απορρόφηση κονδυλίων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη 2019, καθώς έχει απορροφήσει περίπου το 43%, έναντι του μέσου όρου των κρατών- μελών της ΕΕ που είναι στο 35%.
 
Στο Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, που είναι το μεγαλύτερο ταμείο, η Κύπρος είναι πρώτη με απορρόφηση 50%, σε σύγκριση με 29% που είναι ο μέσος όρος.
 
Ο κ. Λαζάρου είπε εξάλλου ότι η συμμόρφωση των πληρωμών με τους Κανονισμούς είναι στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, με ποσοστό σφάλματος 2,6%.
 
Η βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου δήλωσε ότι ενημέρωσε, στην παρουσία της Γενικής Λογίστριας και του Γενικού Ελεγκτή, για την πρόθεση να προχωρήσει με την κατάθεση πρότασης νόμου για πλήρη αποκάλυψη των στοιχείων του τελικού δικαιούχου για εταιρείες που συναλλάττονται με το Δημόσιο και υπογράφουν συμβάσεις δημοσίου συμφέροντος.
 
Πλέον πρέπει να αποκλειστούν εταιρείες που δεν γνωρίζει το Δημόσιο ποιος είναι ο τελικός δικαιούχος, είπε. Σύμφωνα με την κ. Χαραλαμπίδου, αν και για το συγκεκριμένο ζήτημα δεν υπάρχει ευρωπαϊκή οδηγία, ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρχίσει να υιοθετούν αυτή την πολιτική. «Για λόγους πάταξης της διαφθοράς και διαφάνειας, θεωρώ ότι η Κύπρος πρέπει να προχωρήσει» με αυτή τη νομοθεσία, συμπλήρωσε.
 
Η κ. Χαραλαμπίδου είπε ότι, ως εκπρόσωπος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΟΑΣΕ για θέματα πάταξης της διαφθοράς, έχει ετοιμάσει σχετική πρόταση νόμου την οποία προτίθεται να προωθήσει σε όλες τις χώρες-μέλη της ΚΣ. 
 
Η πρόταση θα κατατεθεί και στο Κοινοβούλιο για συζήτηση, αφού τύχει επεξεργασίας από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΑΚΕΛ, κατέληξε.