Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο «ασυμβίβαστο» στο πλαίσιο δημοσιογραφικού ελέγχου κρατικών αξιωματούχων, εννοούμε κάτι πολύ συγκεκριμένο κι εύκολα κατανοητό.

Αναφερόμαστε στη σύγκρουση δύο ιδιοτήτων. Όταν, για παράδειγμα, καλείσαι να λάβεις απόφαση ως διοικητικό στέλεχος ημικρατικού οργανισμού, κι από αυτή την απόφαση επηρεάζονται (θετικά ή αρνητικά) συμφέροντά σου λόγω ενός άλλου πόστου που κατέχεις, τότε υπάρχει καραμπινάτη περίπτωση ασυμβίβαστου.

Δεν μπορεί, δηλαδή, να συμβιβαστεί η μία ιδιότητα με την άλλη. Δεν είναι διακριτό ποιο από τα δύο αξιώματα υπηρετείς. Μπορεί κάλλιστα να κατηγορηθείς ότι χρησιμοποιείς τον ένα ρόλο σου, για να εξυπηρετήσεις τον άλλον. Ασχέτως αν δεν έχεις κακή πρόθεση. Το θέμα εδώ, άλλωστε, είναι να μην τροφοδοτείται η επιζήμια προκατάληψη που είναι μήτηρ πολλών κακών.

Σε μία τέτοια περίπτωση κατά την οποία οι δύο ιδιότητές σου έρχονται σε σύγκρουση, δεν έχεις και πολλές επιλογές. Είτε απέχεις από τη διαδικασία λήψης αποφάσεως για το θέμα από το οποίο επηρεάζεται η έτερή σου ιδιότητα, είτε παραιτείσαι μόνιμα από τη μία εκ των δύο θέσεων. Μέση λύση δεν υπάρχει.

Κι επειδή αυτό το ρημάδι το «ασυμβίβαστο» δεν έχει θέση σε μία υγιή Δημοκρατία, έχουν θεσπιστεί κανόνες και νόμοι ούτως ώστε να αποφεύγεται. Δεκάδες τα παραδείγματα αν όχι εκατοντάδες.

Όλα αυτά τα ευκόλως νοούμενα που καταγράφονται πιο πάνω, είναι καλά εμπεδωμένα διεθνώς και συχνά παραλείπονται. Θεωρούνται αυτονόητα. Στην Κύπρο, όμως, φαίνεται πως τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά.

Ενδεικτική είναι και η περίπτωση του Μάκη Κωνσταντινίδη, ο οποίος ενώ το 2014 είχε διοριστεί πρόεδρος του Δ.Σ. των Κυπριακών Αερογραμμών, κατείχε και πόστο συμβούλου σε άλλη εταιρεία. 

Κι αυτή η εταιρεία είχε κοινά συμφέροντα με άλλη εταιρική οντότητα, η οποία με τη σειρά της διεκδικούσε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από τον εθνικό αερομεταφορέα, του οποίου ηγείτο διοικητικά ο κ. Κωνσταντινίδης.

Ξεκάθαρη, λοιπόν, η σύνδεση… Τότε, ο κ. Κωνσταντινίδης ως πρόεδρος του Δ.Σ. των ΚΑ είχε συμφωνήσει μαζί με τους συναδέλφους του να μην δοθεί κανένα ποσό (βάσει πρακτικών συνεδρίασης). Η οφειλή αμφισβητήθηκε. Ωστόσο, μετά από έξι ημέρες και χωρίς να πει τίποτα σε κανέναν, φρόντισε να καταβληθούν 600.000 ευρώ από τις ΚΑ στην εν λόγω εταιρική οντότητα.

Όταν εκ των υστέρων πληροφόρησε τους συναδέλφους του στο Δ.Σ. των ΚΑ, αρκετοί αντέδρασαν, ενώ δημοσίως άφησαν αιχμές για την άλλη του ιδιότητα. Θεώρησαν, δηλαδή, ότι με τη μονομερή απόφασή του, εξυπηρέτησε άλλα συμφέροντα κι όχι αυτά του εθνικού αερομεταφορέα. Τώρα, κατά πόσον έχουν δίκαιο ή άδικο, αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε. Αυτό, όμως, το οποίο ξέρουμε είναι πως ο κ. Κωνσταντινίδης δεν έπρεπε να λάβει καμία απόφαση από τη στιγμή που υπήρχε η πιο πάνω σχέση. Έπρεπε να τη δηλώσει ανοικτά και να απέχει.

Αντ΄ αυτού, όχι μόνο δεν εξαιρέθηκε από τη διαδικασία λήψης απόφασης, αλλά ενήργησε ερήμην των υπολοίπων συναδέλφων του. Πέραν τούτου, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο, δεν έδειξε να κατανοεί ότι υπήρχε ασυμβίβαστο.

Μοιραία το θέμα επαναφέρθηκε οκτώ χρόνια αργότερα. Στις αρχές του τρέχοντος Μαΐου διορίστηκε στην πενταμελή Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, η οποία καλείται να διαφυλάξει κάποιες αρχές και να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Κατά συνέπεια, τέθηκε στη σφαίρα της δημόσιας συζήτησης, κατά πόσον ένα άτομο που δεν μπορεί να διακρίνει το ασυμβίβαστο, είναι σε θέση να φέρει εις πέρας την αποστολή του. Ο κ. Κωνσταντινίδης στα ερωτήματα που του θέσαμε έδειξε εκ νέου να μην αντιλαμβάνεται το εγειρόμενο ζήτημα.

Μας είπε, ανάμεσα σ΄ άλλα, ότι όταν τότε είχε δώσει τις 600.000 ευρώ ενεργούσε στη βάση απόφασης τριών υπουργών. Αν και είναι άσχετο αυτό με το υπό συζήτηση θέμα, να επισημάνουμε ότι το Δ.Σ. των ΚΑ ήταν ανεξάρτητο και δεν είχε καμία νομική ή συνταγματική υποχρέωση να υλοποιήσει κυβερνητική απόφαση. 

Με απλά λόγια, κύριοι, δεν κάναμε καθόλου καλή αρχή…