Περνούμε δύσκολες ώρες σήμερα στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, αφού λόγω έλλειψης προσωπικού εργαζόμαστε στα όριά μας. Αυτό τονίζει ο βοηθός διευθυντής επιχειρήσεων της Υπηρεσίας, Λεωνίδας Λεωνίδου, που γνωρίζει από πρώτο χέρι πως οι πυροσβέστες ρίχνονται στη μάχη με τις φλόγες. Η έλλειψη προσωπικού έχει επιφέρει αλυσιδωτές επιπτώσεις και σε συνάρτηση με το προσωπικό που είναι εν μέρει γερασμένο, τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα.

Σύμφωνα με τον κ. Λεωνίδου, ένας στους τρεις πυροσβέστες είναι σήμερα πέραν των 50 ετών και εθελοντικά μπορεί πλέον να φέρει ειδικό εξοπλισμό, γεγονός που επιχειρησιακά αποδυναμώνει το μάχιμο προσωπικό. Καταβάλλεται προσπάθεια για έγκριση κονδυλίου για υπερωριακή απασχόληση, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες μέχρι την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού. Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η νευραλγική αυτή Υπηρεσία είναι η φυσική κατάσταση του προσωπικού. Δεν υπάρχει πλάνο για συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού, ώστε να διατηρείται σε καλή φυσική κατάσταση. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Mάστιγα η έλλειψη προσωπικού στην Πυροσβεστική

-Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Πυροσβεστική Υπηρεσία σε σχέση με το προσωπικό, νοουμένου ότι προβαίνετε σε κινήσεις για υπερωριακή απασχόληση;

– Υπάρχει σήμερα έλλειψη προσωπικού στην Πυροσβεστική Υπηρεσία. Όμως το θέμα αν υπάρχει έλλειψη ή όχι δεν απαντάται με ένα ναι ή ένα όχι. Όλες οι υπηρεσίες του Κράτους επικαλούνται έλλειψη προσωπικού. Το ζήτημα είναι τι μπορεί να σου διαθέσει το Κράτος για να καλύψεις τις ανάγκες σου. Ως επιχειρησιακός πολύ θα ήθελα περισσότερους πυροσβέστες, γιατί σήμερα περνούμε πράγματι δύσκολες ώρες. Εάν μπορούσε η πολιτεία να προσλάβει περισσότερους πυροσβέστες θα ήταν πολύ σωστό βήμα, όμως δεν γνωρίζει τις δυνατότητες του Κράτους για να συντηρεί περισσότερο προσωπικό. Να πω ότι το πρόβλημα δεν είναι σημερινό, έχει χρόνια που παρουσιάζεται. Αν δείτε διαχρονικά, όλες οι ηγεσίες της Πυροσβεστικής ασκούσαν πίεση για αύξηση του προσωπικού, όμως μετά την οικονομική κατάσταση που περιήλθε η Κύπρος, σταμάτησαν οι προσλήψεις, ενώ ένας μεγάλος αριθμός πυροσβεστών θεώρησε ότι ήταν σωστό να φύγει πρόωρα, γιατί ακούγονταν κάποιοι ψίθυροι για επιβολή φορολογίας στο εφάπαξ, ενώ κάποιοι άλλοι θεώρησαν ότι ήταν σωστό γι’ αυτούς να παραμείνουν στην υπηρεσία με αποτέλεσμα σήμερα να αυξηθεί το όριο ηλικίας, το οποίο είτε μας αρέσει είτε όχι θα το έχουμε για κάποιο χρονικό διάστημα. 

Σήμερα υπάρχει διαδικασία σε εξέλιξη για να προσληφθεί προσωπικό. Το προσωπικό αυτό, 56 τον αριθμό, θα προσληφθεί για τις ανάγκες του νέου πυροσβεστικού σταθμού που θα ιδρυθεί στο Βασιλικό και δεν θα μπει στις επιχειρήσεις αμέσως, αφού θα χρειαστεί να εκπαιδευτεί. Η κατάσταση σήμερα, μετά τη «φυγή» 48 πυροσβεστών για σπουδές, είναι δύσκολη, αφού έχουν απομείνει στην ενεργό δράση 604 άτομα. Ο μέσος όρος ηλικίας τους είναι τα 45 χρόνια, όμως αυτό δεν είναι το μεγάλο μας πρόβλημα. Το μεγάλο μας πρόβλημα είναι πως από αυτούς 200 και πλέον πυροσβέστες είναι πέραν των 50 ετών, ή ποσοστό 33%. Θα διερωτηθεί κανείς αν είναι μεγάλη αυτή η ηλικία. Όχι. Όμως για τις ανάγκες της Πυροσβεστικής αυτά τα άτομα αυτής της ηλικίας εθελοντικά πλέον θα φέρουν αναπνευστική συσκευή για να μπορούν να μπουν σε πυρκαγιές κλειστού χώρου. Δηλαδή το 1/3 της δύναμής μας δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε πυρκαγιές κλειστού χώρου.

Εκτός από αυτό, ένα ποσοστό 10% είναι γυναίκες που ενώ δεν υστερούν από τους άντρες, η φυσική τους διάπλαση δεν τους επιτρέπει να εκτελούν βαρετές εργασίες, με αποτέλεσμα σε ένα σταθμό δέκα ατόμων, αν οι τρεις είναι πέραν των 50 ετών και οι δύο γυναίκες, τότε μένουν πέντε πυροσβέστες για ν’ ανταποκριθούν σε κάποιο επεισόδιο. Η Υπηρεσία λαμβάνει μέτρα, αφού γίνεται τέτοια κατανομή του προσωπικού, ώστε να διεξάγουμε τις επιχειρήσεις με ασφάλεια.

Προσωρινή λύση οι υπερωρίες

Ο υπεύθυνος επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας τονίζει ότι «σήμερα είμαστε στα όριά μας. Ο αναπληρωτής διευθυντής της Υπηρεσίας, Πόλυς Χατζηβασιλείου, έχει κινήσει τις διαδικασίες μέσω του αρμόδιου υπουργείου και αναμένεται η έγκριση κονδυλίου, ώστε να μπορούμε να ανακαλούμε εκτός υπηρεσίας προσωπικό, με στόχο να αυξήσουμε τη δύναμη του προσωπικού με υπερωριακή απασχόληση, έτσι ώστε να καλύψουμε με ασφάλεια τις επιχειρήσεις». Αυτό όμως, υποστηρίζει, είναι ένα προσωρινό μέτρο. Όμως δεν μπορείς να καταπονείς τα ίδια άτομα για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί στο τέλος θα έχει αντίκτυπο στο ηθικό τους και στην ποιότητα της δουλειάς τους. Γιατί κάποιος που εργάζεται συστηματικά πέραν του ωραρίου του θα κουραστεί σε κάποια φάση. Όμως αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε με αυτά που το Κράτος μπορεί να μας δώσει. 

Το υφιστάμενο προσωπικό είναι καταπονημένο. Και στηριζόμαστε στην ευσυνειδησία του καθενός. Αυτό όμως δεν μπορεί να διαιωνίζεται. Διότι ένα άτομο που δεν μπορεί να έχει κοινωνική ζωή, που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της οικογένειας, κάποια στιγμή θα αρχίσει να έχει προβλήματα. Γι’ αυτό όλοι μαζί πρέπει να κάνουμε ακόμα λίγη υπομονή, ώστε να επιστρέψουν οι νέοι πυροσβέστες στη μάχιμη υπηρεσία. Δεν υπάρχει άλλη λύση, γιατί και αν ακόμα σήμερα βρίσκονταν 500 πυροσβέστες, θα χρειάζονταν τα 3-4 χρόνια για να μπουν στη μάχιμη απασχόληση. Η υπερωριακή απασχόληση είναι σήμερα η μόνη λύση για κάλυψη των κενών.

Χάσμα μεταξύ των ηλικιών

Ξέρετε, σημειώνει ο κ. Λεωνίδου, με την αναστολή των προσλήψεων δημιουργήθηκε και ένα άλλο θέμα. Παλιά είχαμε προσλήψεις ανάλογα με το πόσοι έφευγαν με σύνταξη. Με την επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης, αλλά και με την παγοποίηση των προσλήψεων, έχει δημιουργηθεί ένα χάσμα μεταξύ των ηλικιών. Δηλαδή, ενώ παλιά είχαμε στην ίδια βάρδια άτομα διαφόρων ηλικιών με μέσο όρο ηλικίας τα 45 έτη, τώρα έχουμε νεαρούς και μεγάλους σε ηλικία. Αυτή η κατάσταση θα επιφέρει επιπτώσεις, γιατί θα υποχρεωθούμε κάποτε να προσλαμβάνουμε μεγάλες «φουρνιές» με άλλα προβλήματα. Και εξηγώ: Άλλο να έχεις να εκπαιδεύσεις 20 – 25 άτομα και άλλο να έχεις 100. Να σημειώσω, επίσης, ότι όλες οι προηγούμενες διευθύνσεις της Υπηρεσίας είχαν επισημάνει το πρόβλημα, όμως οι δυνατότητες του Κράτους αυτές ήταν και δεν έχουμε άλλη επιλογή. 

Χρειάζονται τεστ φυσικής κατάστασης

-Τι γίνεται όμως με τη φυσική κατάσταση των πυροσβεστών, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν επαρκώς στα καθήκοντά τους;

– Η φυσική κατάσταση είναι ένα ζήτημα που έχει συζητηθεί πολλές φορές, ειπώθηκαν πολλά, αλλά δεν έχει επιλυθεί. Είχαν γίνει εισηγήσεις την περίοδο που δεν γίνονταν προσλήψεις να ετοιμαστούν κανονισμοί, ώστε να καλύπτει και τους νέους και τους υφιστάμενους πυροσβέστες, για να διαθέτουν όλοι μια καλή φυσική κατάσταση. Σήμερα η φυσική κατάσταση δεν είναι σε όλους η ίδια. Έχουμε πυροσβέστες στις επιχειρήσεις που έχουν προβλήματα υγείας, αλλά λόγω της έλλειψης προσωπικού, προσπαθούμε να τους αξιοποιούμε εκεί που μπορούν, όπως για παράδειγμα ως τηλεφωνητές. Η φυσική κατάσταση θα έπρεπε θεσμοθετημένα να αξιολογείται κάθε χρόνο και ειδικά για αυτούς που βρίσκονται στις επιχειρήσεις. Διότι θα πρέπει όταν χρειαστεί να ανταποκριθούν σε κάποιο σοβαρό επεισόδιο να το κάνουν όσο το δυνατόν καλύτερα. Αυτή είναι και η απαίτηση του κόσμου.  

– Τι θα μπορούσε να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση;

– Θα μπορούσε να γίνει κάτι όπως γίνεται και στο εξωτερικό, δηλαδή να θεσμοθετηθεί η διαδικασία, ώστε κάθε χρόνο ή κάθε δύο χρόνια να υποβάλλεται ένας πυροσβέστης σε τεστ φυσικής κατάστασης και αν δεν το περάσει τότε ν’ ακολουθήσει συγκεκριμένο πρόγραμμα και στη συνέχεια να επαναξιολογηθεί. Αν δεν επανέλθει τότε πρέπει να φεύγει από τις επιχειρήσεις. Πρέπει να σας πω ότι η δουλειά του πυροσβέστη είναι ομαδική. Βασίζεται ο ένας στον άλλο. Εάν σπάσει ένας κρίκος από την αλυσίδα τότε μπορεί να χάσουμε κάποιο συνάδελφο. Σκεφτείτε να μπούμε σε ένα επεισόδιο, εγώ να βασίζομαι σε σένα και αντίστροφα και εάν δεν μπορώ να ανταποκριθώ, το πιο πιθανόν είναι να εγκλωβιστούμε και οι δύο μέσα. 

Το θέμα ακόμα συζητείται και τώρα που είμαστε στη διαδικασία προσλήψεων, δεν θα ήταν δίκαιο να πούμε στη Βουλή αλλάξετε τους κανονισμούς. Η καλύτερη περίοδος να γίνει ήταν όταν σταμάτησαν οι προσλήψεις ή τώρα αμέσως μετά τις νέες προσλήψεις. Υπάρχει ακόμα ένα σημείο που εμείς ως Υπηρεσία δεν προβήκαμε σε προετοιμασία, ώστε να ετοιμάσουμε το προσωπικό για να είναι έτοιμο να δεχθεί γυναίκες πυροσβέστες ή ακόμα και προσωπικό από άλλες χώρες. Σήμερα η πολυπολιτισμική δομή της κοινωνίας μας είναι γεγονός και στο άμεσο μέλλον θα προσληφθούν άτομα από διαφορετική εθνικότητα και κουλτούρα. Θα είναι δηλαδή πολιτογραφημένοι Κύπριοι και μπορεί να προσληφθούν στην Πυροσβεστική. Πώς είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό; Θα πρέπει να γίνουν τέτοια προγράμματα εκπαίδευσης, ώστε οι πυροσβέστες να είναι προετοιμασμένοι να δεχτούν αυτή τη διαφορετικότητα και την ισότητα που θα έχουν όσοι επιλέξουν να μπουν στην Πυροσβεστική, αλλά θα έχουν κάτι το διαφορετικό, είτε χρώμα, θρησκεία, ακόμα και σεξουαλικό προσανατολισμό. 

Στήριξη στους εποχικούς πυροσβέστες

Οι εποχικοί πυροσβέστες θα μπορούσαν να προσφέρουν μια λύση, ωστόσο η εκπαίδευσή τους δεν τους επιτρέπει να εφορμούν οπουδήποτε. 

Οι εποχικοί, λέει ο κ. Λεωνίδου, είναι μια καλή βοήθεια την οποία θα αξιοποιήσουμε. Χρησιμοποιούμε τους εποχικούς στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, αντιλαμβάνεστε όμως ότι δεν μπορούν να υποκαταστήσουν το μόνιμο προσωπικό, γιατί δεν έχουν την απαιτούμενη εκπαίδευση, ενώ τα σχέδια υπηρεσίας τους δεν προβλέπουν περισσότερη εκπαίδευση και υπάρχουν άτομα τα οποία με τις διαδικασίες πρόσληψής τους ως εποχικοί να μην είναι ικανοί να ανταποκριθούν στην εκπαίδευση του κανονικού πυροσβέστη. Όταν θα μπορούμε να τους αξιοποιήσουμε καλύτερα τότε θα το πράξουμε, αλλά αυτή τη στιγμή αν τους βάλουμε στην ίδια ευθεία με τους πυροσβέστες θα μειώσουμε το επίπεδο και την ποιότητα της προσφοράς προς το κοινό. Χρειάζονται μια σειρά από προαπαιτούμενα για να μπορέσει κάποιος να θεωρηθεί ως μάχιμος πυροσβέστης, τα οποία δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε στην περίπτωση των εποχικών. Να τονίσω, όμως, ότι είναι μεγάλη βοήθεια, διότι μπορούν σε βοηθητικές εργασίες να μας εξοικονομήσουν μόνιμους πυροσβέστες. 

Μπορώ να πω όμως ότι το προσωπικό μέχρι σήμερα παρόλη την πίεση καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια –κυρίως οι επαρχιακοί υπεύθυνοι– παρόλη την πίεση κρατούν με νύχια και με δόντια τις επιχειρήσεις για το αποτέλεσμα που έχουμε και ελπίζουμε να λύσουμε το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού προσωρινά με υπερωριακή απασχόληση, αλλά θα πρέπει να βρούμε και τρόπους να το λύσουμε μόνιμα. Ο όγκος της Πυροσβεστικής έχει αυξηθεί σε τεράστιο βαθμό σε σχέση με παλαιότερα και ίσως θα πρέπει να δούμε αν υπάρχουν νεώτερες τεχνολογίες που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες και μπορούν να μας βοηθήσουν να εκτελούμε περισσότερη δουλειά με λιγότερο προσωπικό. 

Να σημειώσω ότι τώρα πρέπει να λειτουργήσουμε τον νέο πυροσβεστικό σταθμό του Βασιλικού. Είναι ένας κομβικής σημασίας σταθμός για την ενεργειακή πολιτική του Κράτους. Το Κράτος έχει εγκρίνει 56 πυροσβέστες για να λειτουργήσει τον σταθμό αυτό. Όμως αυτοί που θα προσληφθούν δεν μπορούν να στελεχώσουν όλοι τον σταθμό, γιατί χρειάζονται πυροσβέστες με εμπειρίες, γι’ αυτό και θα πρέπει τουλάχιστον οι μισοί να είναι έμπειροι πυροσβέστες. Οπόταν αντιλαμβάνεστε ότι οι ανάγκες αυξάνονται χωρίς να υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό. Γι’ αυτό και θα χρειαστεί 3-5 χρόνια για να επανέλθουμε στην ομαλότητα. 

ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΑ

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία ετοιμάζεται αυτό το διάστημα να αγοράσει ένα κινητό συντονιστικό κέντρο, μια υδραυλική πλατφόρμα ύψους 60 μέτρων και κάποια οχήματα. Για θέματα εξοπλισμού, τονίζει ο κ. Λεωνίδου, δεν υπάρχει πρόβλημα. Ο ίδιος τονίζει ότι δεν είναι υπέρ της αγοράς εξοπλισμού πέραν των αναγκών, γιατί είναι και η συντήρησή του και ο χειρισμός του. Ο εξοπλισμός της δικής μας Πυροσβεστικής συγκρίνεται πολύ ευνοϊκά και είναι εφάμιλλος με αυτών των υπηρεσιών των πιο προηγμένων χωρών.   

Κλείνουν σταθμοί για ενδυνάμωση άλλων

Ρωτούμε αν η Υπηρεσία με τις υφιστάμενες ελλείψεις αναγκάζεται να κλείνει σε κάποιες περιπτώσεις σταθμούς.

Αυτό που γίνεται, τονίζει ο κ. Λεωνίδου, σε μεγάλες επαρχίες όπως τη Λευκωσία που έχει να ελέγξει τέσσερις σταθμούς στην πόλη και τέσσερις στην ύπαιθρο, δεν μπορεί να έχει δυο άτομα σε κάθε σταθμό. Παρουσιάζονται οι πυροσβέστες στον πιο μικρό σταθμό, όπως αυτός στο Καϊμακλί και στη συνέχεια τον κλείνουν και μετακινούνται σε άλλο μεγαλύτερο σταθμό για να μπορούν να ανταποκρίνονται καλύτερα σε ένα επεισόδιο. Κι αυτό διότι η Πυροσβεστική έχει να καλύψει διάφορα είδη επεισοδίων και τα οχήματα που είναι εξειδικευμένα να μπορούν ανά πάσα στιγμή να στελεχωθούν. Εάν σε ένα απλό επεισόδιο φύγει μια ομάδα και δεν μείνει κανένας πίσω, αυτό σημαίνει ότι τα εξειδικευμένα οχήματα μένουν ακάλυπτα. Γι’ αυτό και μπορεί ένας σταθμός να παραληφθεί το πρωί, να κλειδωθεί στη συνέχεια και οι πυροσβέστες να ενσωματωθούν σε ένα άλλο σταθμό για να μπορούν να ανταποκριθούν σε ένα σοβαρό επεισόδιο.