Ξανά στο προσκήνιο βρίσκεται η σύσταση ειδικού δικαστηρίου για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, καθώς υπάρχει η κυβερνητική βούληση για επαναφορά του σχετικού νομοσχεδίου, στο οποίο όμως δεν θα περιέχονται πρόνοιες οι οποίες θα διευκολύνουν τους κακοπληρωτές, παρεμποδίζοντας την ομαλή διεκπεραίωση αναδιάρθρωσης του δανείου, ούτε και πρόνοιες που θα επιτείνουν τη συμφόρηση υποθέσεων ενώπιον των δικαστηρίων.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Στη σύσκεψη που έγινε χθες στο Υπουργείο Οικονομικών, σε συνέχεια σύσκεψης υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη με αντικείμενο την ακρίβεια, ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης παρουσίασε σε αρχηγούς και εκπροσώπους κομμάτων το ολοκληρωμένο και ολιστικό πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, το οποίο παρέχει τα εργαλεία, τόσο για την περεταίρω μείωση και επίλυση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, όσο και το δίχτυ προστασίας της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών.

Στο 19σέλιδο έγγραφο που παρουσίασε ο υπουργός γίνεται αναφορά για τον συνολικό σχεδιασμό που προώθησε η κυβέρνηση από το 2015 για προστασία της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών, ο οποίος αφορά 4 πυλώνες: Σχέδιο Εστία (ολοκληρώθηκε στις 15 Ιουνίου 2020), σχέδιο Οικία (αποδοχή αιτήσεων μέχρι 30 Ιουνίου 2022), σχέδιο Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (η αποδοχή αιτήσεων ολοκληρώθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2021) και σχέδιο ενοίκιο έναντι δόσης (Mortgage to Rent), το οποίο θα καλύπτει συγκεκριμένες κατηγορίες του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των μη βιώσιμων του Σχεδίου Εστία, με συνολικό κόστος €400 εκατ. (το σχέδιο είναι υπό εκκόλαψη). Το δημοσιονομικό κόστος των κυβερνητικών σχεδίων για διαχείριση/αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων για την προστασία της πρώτης κατοικίας εκτιμάται γύρω στο €0,5 δισ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, η  Κύπρος διατηρεί τα ψηλότερα ποσοστά ΜΕΧ στην Ευρώπη (11% των δανείων), μετά την Ελλάδα (ευρωπαϊκός μέσος όρος  3%) και 47% των ΜΕΧ στην Κύπρο παρουσιάζει καθυστερήσεις μεγαλύτερες των 5 ετών (αντίστοιχο ευρωπαϊκό ποσοστό: 17%). Από τα τέλη του 2014 μέχρι και τoν Φεβρουάριο του 2022 σημειώθηκε, σύμφωνα με το έγγραφο του Υπουργείου: Μείωση των ΜΕΧ στον τραπεζικό τομέα από 56% στο 11% (εκ των οποίων το 53% περίπου αφορά νοικοκυριά), μείωση σε απόλυτους αριθμούς ύψους €26 δισ. (από €29 δισ. σε €3 δισ.), €7 δισ. κατά τη διάρκεια των ετών 2014 – 2017, μέσω της αποπληρωμής και αναδιάρθρωσης των ΜΕΧ, €19 δισ. κατά τα έτη 2018-2022 μέσω των πωλήσεων χαρτοφυλακίων σε εταιρείες εξαγοράς (€18 δισ. συμβατικό ποσό).

Οι λόγοι για τους οποίους αποσύρθηκε το νομοσχέδιο

Στο έγγραφο σημειώνεται ότι τον Απρίλιο του 2021 αποφασίστηκε η απόσυρση του νομοσχεδίου που προέβλεπε τη σύσταση δικαστηρίου για τα μη εξυπηρετούμενα, αφού λήφθηκε υπόψη σειρά τροπολογιών από τα πολιτικά κόμματα, εν τη απουσία των αρμόδιων υπουργείων και της Κεντρικής Τράπεζας, εκτός της φιλοσοφίας του κυβερνητικού νομοσχεδίου, οι οποίες έθεταν σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Σχετικά με τις προκλήσεις στην πρόταση της Κεντρικής, για τη νέα διαδικασία έφεσης στο πλαίσιο εκποιήσεων, αναφέρεται στο έγγραφο ότι οδηγούνται όλες οι διαφορές δανειοληπτών – πιστωτών που αφορούν την επιβεβαίωση του χρέους προς επίλυση διά της δικαστικής οδού, η οποία ήδη παρουσιάζει σοβαρές καθυστερήσεις και αναποτελεσματικότητα. Δημιουργείται αυξημένος ηθικός κίνδυνος – επηρεάζεται αρνητικά η κουλτούρα αποπληρωμής των δανειοληπτών, αποσταθεροποιείται το υφιστάμενο πλαίσιο εκποίησης, δεδομένης της αδυναμίας των δικαστηρίων να εκδικάσουν τέτοιας φύσεως υποθέσεις (επιβεβαίωση χρέους). Οδηγεί σε αύξηση των προβλέψεων και των ζημιών των δανείων της πρώην ΣΚΤ που έχουν μεταφερθεί στην Ελληνική Τράπεζα και εμπίπτουν στο Σχέδιο Εγγυήσεων (Asset Protection Scheme), με συνεπακόλουθη σημαντική αύξηση των απαιτήσεων αποζημίωσης της Ελληνικής Τράπεζας από την ΚΕΔΙΠΕΣ. Επηρεάζεται αρνητικά η ανάκτηση χρεών του ΟΧΣ, του οποίου σχεδόν ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο εμπίπτει στην περίμετρο.