Πέρασε και η 8η Μαρτίου, μέρα της γυναίκας.
Ακολουθεί μια πραγματική ιστορία… περί ισότητας.
Η Βορειοϊρλανδή αστροφυσικός Jocelyn Bell (αργότερα Burnell) (γεννήθηκε το 1943) πραγματοποίησε μια σημαντική ανακάλυψη, όταν ήταν ακόμα μεταπτυχιακή φοιτήτρια (1967) στο Πανεπιστήμιο του Cambridge˙ ανίχνευσε το πρώτο πάλσαρ στα ραδιοκύματα. Για την ανακάλυψη αυτή πήρε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής (1974) ο επιβλέπων της εκπόνησης της διδακτορικής της διατριβής καθηγητής Antony Hewish, που το μοιράστηκε με τον διευθυντή του κέντρου, αστρονόμο Martin Ryle. Η ίδια η Bell αγνοήθηκε εντελώς, παρά το γεγονός ότι ήταν η πρώτη που παρατήρησε και ανέλυσε πάλσαρ (pulsar από τα αρχικά των λέξεων PUL Satingst AR που σημαίνει παλλόμενος αστέρας). Πρόκειται για αστέρες νετρονίων, που περιστρέφονται ταχύτατα εκπέμποντας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που καταγράφεται στη γη ως διαδοχικοί παλμοί.
Η ανακάλυψη δημοσιεύτηκε σε επιστημονικά περιοδικά με πέντε ονόματα συγγραφέων: Hewish, Bell κ.ά. Παρόλο τούτο, η Bell αγνοήθηκε στο βραβείο Νόμπελ, κάτι που προκάλεσε έντονες δημόσιες διαμαρτυρίες του επιφανούς αστρονόμου Sir Fred Hoyle που γνώριζε τις λεπτομέρειες. Ήταν μια πολύ άδικη απόφαση.
Το μεγάλο ενδιαφέρον της Bell στην αστροφυσική άρχισε από μικρή. Ο αρχιτέκτονας πατέρας της είχε αναλάβει να σχεδιάσει το πλανητάριο της Ιρλανδίας και μέσα στα πλαίσια αυτά μελετούσε το βιβλίο αστρονομίας του Fred Hoyle. Το βιβλίο έπεσε στα χέρια της νεαρής κόρης του που μαγεύτηκε και αποφάσισε να σπουδάσει αστρονομία. Όμως, τα πράγματα δεν ήταν εύκολα, αφού στο γυμνάσιο δεν επιτρεπόταν η διδασκαλία φυσικών επιστημών στα κορίτσια που ήταν αναγκασμένα να παρακολουθήσουν οικοκυρικά. Η Bell διαμαρτυρήθηκε και με τη βοήθεια και επιμονή των γονιών της, της επιτράπηκε επιτέλους να παρακολουθήσει επιστήμες.
Μετά το γυμνάσιο, η Bell φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, όπου πήρε πτυχίο φυσικής. Όπως αναφέρει η ίδια ήταν η μόνη φοιτήτρια ανάμεσα σε 50 αγόρια που της σφυρούσαν και την ενοχλούσαν, επειδή τότε η σεξουαλική παρενόχληση ήταν άγνωστη έννοια. Αυτή δεν έδινε σημασία, παρέμεινε συγκεντρωμένη στον στόχο της. Ακολούθως έγινε δεκτή στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, όπου απέκτησε διδακτορικό (1969). Με τη βοήθεια του καθηγητή της, Antony Hewish, δημιούργησαν ένα ραδιοτηλεσκόπιο για τη μελέτη φωτεινών αντικειμένων. Η Bell για δύο χρόνια βοηθούσε στην κατασκευή του ραδιοτηλεσκοπίου και ήταν υπεύθυνη να μελετά και εξετάζει τις πολλές εκτυπώσεις που καταγράφονταν κάθε μέρα. Πρόσεξε πρώτα ένα ασυνήθιστο σήμα, που όταν το ανέφερε στον Hewish της πρότεινε να το αγνοήσει, διότι όπως της είπε, μάλλον επρόκειτο για παράσιτα, θόρυβο του περιβάλλοντος. Όταν η Bell ανίχνευσε και δεύτερο σήμα σε άλλη περιοχή του ουρανού, συνειδητοποίησε ότι πραγματικά κάτι σήμαιναν, επέμενε στην αναφορά των σημάτων. Ήταν τότε που αντιλήφθηκε μυστικές συναντήσεις των Hewish και Ryle που συζητούσαν το θέμα. Η ειρωνεία είναι ότι οι άνδρες, που αρχικά δεν την πίστεψαν, τελικά έλαβαν το βραβείο Νόμπελ για τη δική της ανακάλυψη. Χρόνια μετά η Bell δήλωσε ότι: «Οι αντιδικίες ανάμεσα σε επιβλέποντα καθηγητή και ερευνητή φοιτητή είναι πάντοτε δύσκολο, ίσως και αδύνατο να επιλυθούν».
Λίγο μετά την ανακάλυψη και την ολοκλήρωση του διδακτορικού της, η Jocelyn Bell παντρεύτηκε τον Roger Burnell. Απέκτησαν ένα παιδί, τον Gavin Burnell, που έγινε αστροφυσικός. Η Bell εργάστηκε σε διάφορα Πανεπιστήμια και έτυχε πολλών τιμητικών διακρίσεων: πρόεδρος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, πρόεδρος του Ινστιτούτου Φυσικής του Λονδίνου, πρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας του Εδιμβούργου, βραβείο Beatrice M. Tinsley από την Αμερικανική Αστρονομική Εταιρεία, της απονεμήθηκε το Βασιλικό Μετάλλιο από τη Βασιλική Εταιρεία, το Βραβείο Prudential Life time Achievement Award κ.ά.
Η Dame Bell Burnell συνεχίζει να εργάζεται για την προώθηση των γυναικών σε επιστημονικούς τομείς, υποστηρίζοντας την καλύτερη μεταχείριση και αναγνώρισή τους. Έχει δραστηριοποιηθεί για τη βελτίωση της θέσης και της αύξησης του αριθμού των γυναικών σε επαγγελματικές θέσεις στον χώρο της φυσικής και της αστρονομίας.
Υ.Σ.: Το άρθρο αφιερώνεται στη μ. αστροφυσικό αδελφή μου Δώρα.
