Η ανοικτή πληγή της υγειονομικής κρίσης, που επηρεάζει οριζόντια όλες τις δράσεις της κοινωνίας, της χώρας, οι μονομερείς τουρκικές ενέργειες για επιβολή νέων τετελεσμένων, το διεθνές ρεζίλεμα που έγινε η Κύπρος μέσα από το γνωστό ρεπορτάζ του «Αλ Τζαζίρα», είναι η βαριά κληρονομιά, που αφήνει πίσω του το 2020. Μιας χρονιάς, που μπορεί να μην θέλουμε να τη θυμόμαστε, πλην όμως οφείλουμε να διαχειριστούμε τα πολλά ανοικτά ζητήματα, τα οποία μας κληροδοτεί. Για να μην φορτώσουμε, βέβαια, όλα τα αρνητικά στην απερχόμενη χρονιά, οφείλουμε να ενσκήψουμε στις διαχρονικές παθογένειες, στρεβλώσεις, αστοχίες, παραλείψεις και ανεπάρκειες, που ενίοτε κυνηγούν τη χώρα.
Σε κείμενα που αφορούν τη νέα χρονιά, το μέλλον, υπάρχει πάντα- και τούτο είναι φυσιολογικό, αναμενόμενο- μια τάση να προτάσσονται οι αλλαγές, οι διορθωτικές κινήσεις. Ό,τι δεν έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, θα επιχειρηθεί να επιτευχθεί τώρα. Προσδοκία, αισιοδοξία, ψευδαίσθηση; Ό,τι και να ισχύει, οφείλουμε να προσπαθούμε για το καλύτερο. Και το καλύτερο περνά μέσα από ανατροπές. Η διατήρηση των διαχρονικών παθογενειών, εξυπηρετεί μια μερίδα εντός και εκτός Κύπρου, καθώς εδραιώνεται μια κατάσταση στρεβλωτική, η οποία συντηρεί μια παγιωμένη εικόνα. Μια εικόνα που δεν αλλάζει, όχι γιατί δεν μπορεί, αλλά επειδή δεν θέλει το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. Εξυπηρετούνται από την ακινησία, την απραξία καθώς έτσι διασφαλίζονται τα κεκτημένα τους.
Στο εθνικό θέμα, τα δεδομένα δυσκολεύουν σημαντικά τις προοπτικές για την επίτευξη συμφωνίας. Η Τουρκία είναι πιο επιθετική και απροκάλυπτα προωθεί τα επεκτατικά της σχέδια. Διά των μονομερών ενεργειών, σε θάλασσα και έδαφος, επιβάλλει νέα τετελεσμένα. Η κατοχική Τουρκία βαθμηδόν συμπληρώνει ένα πάζλ ολοκλήρωσης των στρατηγικών της επιδιώξεων. Αυτό που διαχρονικά επιδιώκει η Άγκυρα είναι ο γεωστρατηγικός έλεγχος του νησιού. Κι αυτό επιχειρεί να το πετύχει είτε με συμφωνία είτε όχι. Εκείνο που προδήλως επιδιώκει η κατοχική Τουρκία είναι η φιλανδοποίηση της Ελλάδος και της Κύπρου. Να αποφασίζει αυτή για εκείνες.
Οι παράνομες έρευνες και γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ συνεχίζονται και δεν πρόκειται να σταματήσουν καθώς η Άγκυρα προχωρεί ανενόχλητη. Δεν πρόκειται να σταματήσει η κατοχική Τουρκία επειδή θέλει να ολοκληρώσει τους σχεδιασμούς της, βάζοντας χέρι στο φυσικό αέριο της Κύπρου.
Η προέλαση της Τουρκίας στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου αποτελεί μέρος του πάζλ. Η παρουσία του Ερντογάν στη φιέστα που οργανώθηκε, στις 15 Νοεμβρίου, επέτειο του ψευδοκράτους, έστειλε ένα μήνυμα: Θα προχωρήσουν στον εποικισμό της περιοχής αυτής της Αμμοχώστου. Πρόκειται για εκβιασμό; Οι εκβιασμοί αποδίδουν και είναι, δυστυχώς, μια δοκιμασμένη συνταγή για την τουρκική πλευρά. Από τη στιγμή κατά την οποία η κατοχική Τουρκία αναφέρεται σε λύση δυο κρατών, είναι προφανές πως παράλληλα επιχειρεί και «ευθυγράμμιση συνόρων». Σπεύδει να εδραιώσει τη γραμμή Αττίλα σε περιοχές, που εάν αξιοποιηθούν από την ίδια ενδεχομένως να της προκαλούν προβλήματα στο μέλλον.
Για την ελληνική πλευρά είναι σαφές πως έχει να αντιμετωπίσει μια επικίνδυνη κατάσταση. Έχει να αντιμετωπίσει μια πιο επικίνδυνη και απειλητική Τουρκία. Τι μπορεί να κάνει; Η απάντηση δεν είναι ούτε η ακινησία, η απραξία, ούτε και οι δοκιμασμένες φόρμουλες, που δεν έχουν αποδώσει. Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κατοχική Τουρκία, πρέπει να αξιοποιήσουμε τα αποτρεπτικά εργαλεία, που έχουμε ενώπιον μας.
Πρώτο, αν και οι προσδοκίες είναι χαμηλές, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την παρουσία μας στην Ε.Ε. Δεν έχουν χρησιμοποιηθεί όλα τα εργαλεία που υπάρχουν μέσα από τις διαδικασίες της Ένωσης. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει μικρά βήματα, που δίνουν τη δυνατότητα για μεγαλύτερα και πιο αποτελεσματικά.
Δεύτερο, οι συμμαχίες που έχουν συγκροτηθεί μέσα από τις διμερείς και τριμερείς συνεργασίες για να έχουν σημασία και να αποδώσουν θα πρέπει να μπουν σε μια άλλη βάση. Να αναβαθμιστούν και ενισχυθούν με αμυντικές συμφωνίες. Συμφωνίες με ρήτρες αλληλοϋποστήριξης σε περίπτωση που δεχθεί οποιαδήποτε από τις χώρες αυτές επίθεση.
Τρίτο, πρέπει έστω και τώρα να καθοριστεί πολιτική για τους Τουρκοκύπριους( που δεν υπήρξε μέχρι σήμερα). Να βρεθούν οι κοινοί στόχοι και να αναδειχθούν. Στα κατεχόμενα διαμορφώνεται ένα ρεύμα κατά της Τουρκίας. Θέλουν απεξάρτηση από την κατοχική δύναμη. Οι Έλληνες της Κύπρου θέλουν απαλλαγή από την Τουρκία. Μπορούμε αυτός ο κοινός στόχος να γίνει πεδίο κοινής προσπάθειας; Μπορεί. Φτάνει να διαμορφωθεί ένα αντικατοχικό μέτωπο, με συγκεκριμένους στόχους. Απαλλαγή από την Τουρκία, απελευθέρωση και κοινή πορεία μέσα από την Κυπριακή Δημοκρατία, που είναι κράτος-μέλος της Ε.Ε.
Πρέπει να υπάρξει όραμα. Πρωτίστως να υπάρξουν πρωτοβουλίες. Χωρίς να σπάσουμε τα αυγά ομελέτα δεν γίνεται.
