Η τεχνολογική ανάπτυξη και τα ψηφιακά εργαλεία έχουν αυξήσει με τρόπο κατακόρυφο την ευελιξία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της απασχόλησης. Η τεχνολογία κατέστησε δυνατή την αποτελεσματική τηλεργασία, την ίδια ώρα που η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα στις επιχειρήσεις την κατέστησαν υποχρεωτική.
Η τηλεργασία είναι μία ευέλικτη μορφή απασχόλησης, που υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό, στην Κύπρο ωστόσο τη γνωρίσαμε ή καλύτερα εξοικειωθήκαμε μαζί της, με τρόπο άμεσο και μη προγραμματισμένο, μέσα από την υποχρεωτική χρήση της κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) είναι υπέρμαχος της εθελοντικής και εκούσιας εφαρμογής ευέλικτων μορφών εργασίας, τις οποίες προσπαθεί να προωθήσει εδώ και χρόνια, με κυρίαρχη αυτή της τηλεργασίας.
Έχει καταστεί σαφές πως η τηλεργασία ήρθε για να μείνει. Η σωστή χρήση και αξιοποίηση της ευελιξίας που προσφέρει μπορεί να βοηθήσει τόσο τους εργοδότες όσο και τους εργοδοτούμενους στη δημιουργία ενός τέτοιου εργασιακού περιβάλλοντος που θα προσαρμόζεται στις ανάγκες και θα είναι προς όφελος και των δύο. Η επιτακτική, όμως, χρήση της τηλεργασίας έφερε στην επιφάνεια ζητήματα που χρήζουν διευκρίνισης και ρύθμισης, όπως λειτουργικό κόστος, ασφάλεια και υγεία, καθώς και το δικαίωμα του εργαζόμενου στην αποσύνδεση.
Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται πως στην Κύπρο δεν υπάρχει ακόμα νομικό πλαίσιο που να διέπει την τηλεργασία και το δικαίωμα στην αποσύνδεση, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει η Συμφωνία Πλαίσιο για την Τηλεργασία που υπογράφτηκε από τους Κοινωνικούς Εταίρους το 2002, καθώς και η Συμφωνία Πλαίσιο για την Ψηφιοποίηση που υπογράφτηκε το 2020, η οποία δίνει κατευθυντήριες γραμμές για το θέμα της αποσύνδεσης.
Οι Ευρωπαίοι Κοινωνικοί Εταίροι έχουν αναλάβει πρωτοβουλία να ξεκινήσουν άμεσα διαπραγματεύσεις, με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορέσει σε επόμενο στάδιο να υιοθετήσει, εκδίδοντας σχετική Οδηγία. Οι διαπραγματεύσεις θα έχουν ως βάση τις συμφωνίες πλαίσιο που αναφέρονται πιο πάνω, αυτές δηλαδή της Τηλεργασίας και της Ψηφιοποίησης.
Σημειώνεται πως, σύμφωνα με το Άρθρο 155 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν οι Κοινωνικοί Εταίροι αναλάβουν από κοινού πρωτοβουλία, ενημερώνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία διακόπτει ή αναβάλλει οποιαδήποτε διαδικασία για το σχετικό θέμα, αναμένοντας την έκβαση του διαλόγου και το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης. Στη διαδικασία αυτή έχει προσκληθεί και θα συμμετάσχει και η ΟΕΒ, στη διαπραγματευτική ομάδα της εργοδοτικής πλευράς, η οποία θα παρακαθίσει μαζί με τα Ευρωπαϊκά Συνδικάτα με σκοπό την εξεύρεση μίας αποδεκτής συμφωνίας που θα ρυθμίζει το ζήτημα της τηλεργασίας, καθώς και το δικαίωμα στην αποσύνδεση.
Παράλληλα, στην Κύπρο έχει διαμορφωθεί νομοσχέδιο που αφορά την τηλεργασία και στο οποίο περιλήφθηκαν πρόνοιες για το θέμα της αποσύνδεσης. Θέση της ΟΕΒ είναι πως το δικαίωμα της αποσύνδεσης δεν είναι κεφάλαιο απόλυτα συνδεδεμένο με την τηλεργασία αλλά ευρύτερο. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που η ΟΕΒ διαφώνησε με το ενδεχόμενο να ρυθμιστεί το δικαίωμα στην αποσύνδεση μέσα από τον νόμο για την τηλεργασία και ζήτησε να δοθεί χρόνος να το διαβουλευτούν και να το συμφωνήσουν οι δύο πλευρές, που είναι και οι άμεσα επηρεαζόμενες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προτού προωθηθούν ρυθμίσεις σε εθνικό επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει χρονοδιάγραμμα για την κατάληξη των διαβουλεύσεων μέχρι το τέλος του χρόνου και ως εκ τούτου, θα ήταν αντιπαραγωγικό να προχωρήσουμε σε ρύθμιση του δικαιώματος της αποσύνδεσης σε εθνικό επίπεδο, τη στιγμή που σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα υπάρξει αποτέλεσμα σε αυτό το επίπεδο που θα δεσμεύει όλα τα κράτη μέλη.
Αποτελεί πεποίθηση της ΟΕΒ ότι με το σωστό ρυθμιστικό πλαίσιο η εθελοντική χρήση αυτών των μορφών απασχόλησης μπορεί να μεγιστοποιήσει τα οφέλη τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εργαζόμενους, διαφυλάσσοντας την ίδια ώρα τα δικαιώματα των δύο πλευρών με κυριότερο το δικαίωμα της αποσύνδεσης.
Η ΟΕΒ είναι πρωταγωνίστρια στις συζητήσεις, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο την εξεύρεση των κατάλληλων ισορροπιών που θα επιτρέψουν σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους να εκμεταλλευτούν στο έπακρον τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης.
* Λειτουργός Εργασιακών Σχέσεων & Κοινωνικής Πολιτικής, ΟΕΒ
