Η μόνη σχέση που έχω με το χαλλούμι είναι η σχέση του καταναλωτή. Στα παιδικά μου χρόνια θυμούμαι το χαλλούμι ως προϊόν που το παρασκεύαζαν οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι και το διέθεταν στους γονιούς μας. Ήταν καθαρά παρασκευασμένο με πρόβειο ή αιγοπρόβειο γάλα.Αργότερα γνωρίσαμε και τα αγελαδινά χαλλούμια, όταν άρχισε να αναπτύσσεται η αγελαδοτροφία και άρχισαν να λειτουργούν οι πρώτες βιοτεχνίες χαλλουμιού, που συμπλήρωναν την παραγωγή των ίδιων των κτηνοτρόφων. Οι βιοτεχνίες αναπτύχθηκαν σε μεγάλα τυροκομεία. Aπό τότε προμηθεύονται όλη την παραγωγή του αγελαδινού γάλακτος και όση παραγωγή τους προσφέρουν οι αιγοπροβατοτρόφοι. Και τα τυροκομεία παρασκευάζουν χαλλούμι, τυρί, γιαούρτι και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, που διατίθενται σε όλες της υπεραγορές της Κύπρου.

Σήμερα ως καταναλωτής προμηθεύομαι το χαλλούμι συσκευασμένο από τα ψυγεία των υπεραγορών. Οι τιμές είναι αρκετά συναγωνιστικές και η διαφοροποίησή τους έχει σχέση με το γάλα που χρησιμοποιείται για την κατασκευή του χαλλουμιού και κυρίως από την περιεκτικότητα σε αιγοπρόβειο γάλα. Σχεδόν όλα τα χαλλούμια της αγοράς περιέχουν και σκόνη γάλακτος, που είναι εισαγόμενη και φυσικά φτηνότερη.

Η μεγάλη αλλαγή έγινε ύστερα από προσπάθειες τα τελευταία δέκα χρόνια. Mε προσπάθειες του αρμόδιου υπουργείου και των οργανώσεων των παραγωγών γάλακτος και των τυροκόμων η Κύπρος κατάφερε να αναγνωριστεί το χαλλούμι ως προϊόν με «Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης» ΠΟΠ. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, επειδή μόνο η Κύπρος μπορεί να εξάγει στην Ευρώπη χαλλούμι. Καμιά άλλη χώρα δεν έχει δικαίωμα να κατασκευάζει και να πωλεί προϊόν με την ονομασία ΧΑΛΛΟΥΜΙ. Τα πράγματα όμως περιπλέκονται. Η συνταγή για το ΠΟΠ χαλλούμι, αντί να βοηθά την Κύπρο, τους κτηνοτρόφους και τους τυροκόμους, προξενεί σε όλους προβλήματα. Ζητήσαμε και εγκρίθηκε ως ΠΟΠ χαλλούμι, ένα χαλλούμι που δεν κατασκευάζεται στην Κύπρο. Ο καθένας τραβούσε τα κάρβουνα κοντά του. Οι αιγοπροβατοτρόφοι ήθελαν η συνταγή να περιέχει μεγάλο ποσοστό αιγοπρόβειου γάλακτος και οι αγελαδοτρόφοι το αντίθετο. Η κυβέρνηση ήθελε να ικανοποιήσει όλους. Και έφτιαξαν μια συνταγή προβληματική, που τώρα δεν μπορούν να την εφαρμόσουν. 

Εγώ ο αφελής, χωρίς καμιά ειδικότητα ή γνώση για τις διαδικασίες εγκρίσεως ενός ΠΟΠ προϊόντος διερωτώμαι. Το χαλλούμι είναι ένα κυπριακό τυρί, που κατασκευάζεται με ορισμένη διαδικασία. Αυτός ο τρόπος παρασκευής είναι η παράδοση, που καθιστά το χαλλούμι ΠΟΠ προϊόν. Δεν αρκούσε αυτή η συνταγή άραγε; Έπρεπε η συνταγή να καθορίζει και ποσοστώσεις γάλακτος; Πριν εκατό χρόνια τι ποσοστά χρησιμοποιούσαν; Οι αγελάδες ήταν ελάχιστες. Οι γιαγιάδες και οι παππούδες που «έκαμναν το γάλα» χρησιμοποιούσαν μόνο το αιγοπρόβειο του κοπαδιού τους. Αργότερα οι αγελαδοτρόφοι κατασκεύαζαν με την ίδια διαδικασία και συνταγή κατασκευής τα αγελαδινά χαλλούμια, που γνωρίσαμε στην εφηβεία μας. Πότε το χαλλούμι είχε καταγεγραμμένες ή παραδοσιακές ποσοστώσεις γάλακτος; Ποτέ. 

Οι ποσοστώσεις ανακαλύφτηκαν, όταν προσπαθούσαμε να καθορίσουμε το πρότυπο του χαλουμιού, αλλά κυρίως όταν οι αρμόδιοι προσπαθούσαν να ικανοποιήσουν όλες τις τάξεις, που είχαν συμμετοχή στην κατασκευή του χαλουμιού. Και τα έκαμαν θάλασσα. Τώρα όλοι διαμαρτύρονται και η κυβέρνηση δεν μπορεί να εφαρμόσει το πρότυπο. Και τώρα το υπουργείο προσπαθεί να διαφοροποιήσει το πρότυπο για να λύση τα προβλήματα που προξενεί και για να ξαναμοιράσει την πίττα. Δεν μπορεί άραγε ως πρότυπο να καθορίσει μόνο τη συνταγή και τη διαδικασία και τον τρόπο κατασκευής του χαλλουμιού; Και να καθορίσει ότι τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι αιγοπρόβειο ή, και αγελαδινό γάλα; Και μάλιστα στη συσκευασία του προϊόντος με μεγάλα γράμματα να αναγράφονται τα ποσοστά των δύο ειδών γάλακτος; Έτσι το Πρότυπο να είναι ΧΑΛΛΟΥΜΙ, ΧΧ% π – ΧΧ% α.;

Με τον τρόπο αυτό κάθε τυροκόμος θα κατασκευάζει το χαλλούμι με τις ποσοστώσεις γάλακτος που επιθυμεί, τις οποίες θα είναι υποχρεωμένος να τις αναγράφει δίπλα από τη λέξη ΧΑΛΛΟΥΜΙ με το ίδιο μέγεθος αριθμών. Η τιμή φυσικά θα έχει σχέση με τις ποσοστώσεις. Ο καταναλωτής θα επιλέγει αυτό που του αρέσει και το έχει συνηθίσει ή αυτό που ανταποκρίνεται στην αγοραστική του δύναμη. Και οι τυροκόμοι θα μπορούν να εξαγάγουν τα προϊόντα που παράγουν και που καθορίζει και ζητά η αγορά. Το πρότυπο ΠΟΠ είναι για να μας προστατεύει από τον ανταγωνισμό. 

Μπορεί όσα λέω να είναι αφελή και άσχετα με τους κανονισμούς. Δεν είναι όμως γελοία, όπως κατάντησαν το θέμα οι ειδικοί και τα συμφέροντα. Αν είμαι αφελής, ή εντελώς αδαής συγχωρέστε την παρέμβασή μου.