«Όπως έλεγα συχνά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας μου για την προεδρία, κανείς δεν πρέπει να βρίσκεται στη φυλακή μόνο για χρήση ή κατοχή κάνναβης. Η φυλάκιση ανθρώπων και ο εγκλεισμός τους στις φυλακές για κατοχή κάνναβης έχει ανατρέψει και καταστρέψει πάρα πολλές ζωές».

Η πιο πάνω δήλωση δεν αποτελεί απόσπασμα από κάποια προεκλογική εκστρατεία της Κύπρου και δήλωση Κύπριου πολιτικού, εν μέσω της υποτίθεται πιο σημαντικής για την δημοκρατία περιόδου, όπου οι διεκδικητές υποψήφιοι ξεδιπλώνουν το όραμά τους και τις προτάσεις για το μέλλον του τόπου. 

Η πιο πάνω αναφορά αποτελεί επίσημη γραπτή δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, που έγινε στις 6/10/2022 και αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, μια από τις πλέον σημαντικές εξελίξεις σε σχέση με την αλλαγή πλεύσης στο πιο ψηλό επίπεδο και σε σχέση με τον λεγόμενο πόλεμο κατά των ναρκωτικών. 

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ απερίφραστα μιλά για την αποτυχία αυτού του πολέμου:

«Σήμερα, ανακοινώνω τρία βήματα που κάνω για να τερματίσω αυτήν την αποτυχημένη προσέγγιση». Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, σε μια εξαιρετικά σημαντική δήλωσή του, απονέμει χάρη σε χιλιάδες φυλακισθέντες σε ομοσπονδιακό επίπεδο, που καταδικάστηκαν για απλή κατοχή και χρήση, κάτι που σε πολλές πολιτείες είναι νόμιμο και καταγράφει τις 3 παραμέτρους των ενεργειών στις οποίες θα προβεί.  

Αναδεικνύει κατ’ αρχήν τον παραλογισμό να κατατάσσεται η κάνναβη στην ίδια κατηγορία με την ηρωίνη, καθώς επίσης και τις κατακλυσμιαίες καταστροφικές κοινωνικές επιπτώσεις που έχει η φυλάκιση χιλιάδων ανθρώπων για κατοχή κάνναβης για προσωπική χρήση.

«Τα ποινικά μητρώα για κατοχή μαριχουάνας έχουν επίσης επιβάλει περιττούς φραγμούς στην απασχόληση, τη στέγαση και τις ευκαιρίες εκπαίδευσης. Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που έχουν προηγούμενες ομοσπονδιακές καταδίκες για κατοχή κάνναβης, οιοποίοι μπορεί να στερήθηκαν την απασχόληση, τη στέγαση ή τις ευκαιρίες εκπαίδευσης, ως αποτέλεσμα. Η δράση μου θα βοηθήσει στην ανακούφιση των παράπλευρων συνεπειών που προκύπτουν από αυτές τις πεποιθήσεις. Πάρα πολλές ζωές έχουν καταστραφεί, λόγω της αποτυχημένης προσέγγισής μας στην κάνναβη. Είναι καιρός να διορθώσουμε αυτά τα λάθη».

Ήδη, κράτη όπως ο Καναδάς, η Ουρουγάη, η Μάλτα, το Μεξικό, η Νότιος Αφρική, η Ταϊλάνδη αλλά και 19 Πολιτείες των ΗΠΑ, όπως η Νέα Υόρκη, Κολοράντο, Καλιφόρνια Ουάσιγκτον κλπ, δεν έχουν απλά αποποινικοποιήσει την κάνναβη για ιατρικούς λόγους αλλά την έχουν νομιμοποιήσει και για «ψυχαγωγικούς» σκοπούς.

 

Κάνναβη και δημόσιοι πόροι

Σύμφωνα με το Γραφείο Δικαιοσύνης του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, οι Αμερικανοί φορολογούμενοι ξοδεύουν περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως στη φυλάκιση πολιτών για χρήση κάνναβης: σχεδόν ένας στους οκτώ φυλακισμένους ναρκωτικών φυλακίζεται επειδή παραβιάζει τους νόμους για την κάνναβη. Μόνο το 2010, περισσότεροι από 850.000 άνθρωποι συνελήφθησαν για αδικήματα που σχετίζονται με την κάνναβη – και οι περισσότερες κατηγορίες ήταν για απλή κατοχή.

Η μελέτη του 2007 του Jon Gettman, ο οποίος έχει Ph.D. στη Δημόσια Πολιτική και την Περιφερειακή Οικονομική Ανάπτυξη, από το Πανεπιστήμιο George Mason, «Χαμένοι φόροι και άλλα κόστη των νόμων για τη μαριχουάνα», διαπίστωσε ότι η βιομηχανία μαριχουάνας στις ΗΠΑ είναι μια ετήσια επιχείρηση 113 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που κοστίζει στους φορολογούμενους 31,1 δισεκατομμύρια δολάρια σε χαμένα φορολογικά έσοδα. 

Τo 2021, περισσότεροι από 300 οικονομολόγοι, μεταξύ των οποίων και τρεις νομπελίστες, υπέγραψαν αίτηση για την υποστήριξη μιας εργασίας του οικονομολόγου του Χάρβαρντ, Τζέφρι Μιρόν, ο οποίος υποστήριξε ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να εξοικονομήσει 7,7 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, αν δεν χρειαζόταν να επιβάλλει την απαγόρευση της μαριχουάνας.

Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι η φορολόγηση, με συντελεστές συγκρίσιμους με αυτούς που επιβάλλονται στον καπνό και το αλκοόλ, θα μπορούσε να συγκεντρώσει 6,2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Αυτό είναι συνολικά 13,9 δισεκατομμύρια δολάρια σε αποταμιεύσεις και εισόδημα.

Σε έκθεση της Delloite, του 2021, με τίτλο «The economic and social impact of Canada’s cannabis sector. An industry makes its mark» και υπότιτλο «Already making a significant contribution to our economy», καταγράφεται ο τεράστιος οικονομικός αντίκτυπος που είχε η νομιμοποίηση της κάνναβης στον Καναδά για ψυχαγωγικούς σκοπούς: Μέσα σε 3 μόλις χρόνια από τη νομιμοποίηση της κάνναβης καταγράφηκε ότι ο νεοφανής αυτός οικονομικός τομέας συνεισέφερε στην οικονομία του Καναδά 11 δισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις, με 29 δισεκατομμύρια δολάρια σε κεφαλαιουχικές δαπάνες, ακόμη και στον κατασκευαστικό τομέα. «Overall the cannabis sector industry has contributed 43.5 billion to Canada’s GDP», δηλαδή μέσα σε μόλις 3 χρόνια ο τομέας αυτός εισέφερε στο ΑΕΠ της χώρας 43.5 δισεκατομμύρια δολάρια και δημιούργησε 151 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.

Την 1/7/2022 ο Guardian δημοσίευσε άρθρο του με τίτλο «Η κίνηση της Γερμανίας να νομιμοποιήσει την κάνναβη αναμένεται να δημιουργήσει «φαινόμενο ντόμινο» και καταγράφει ότι με στόχο να διαλύσει το παράνομο εμπόριο κάνναβης, να αποκτήσει έτσι τον έλεγχο της ποιότητας της κάνναβης που πωλείται, να αποτρέψει την κυκλοφορία μολυσμένων ουσιών και να προστατεύσει τους ανήλικους, η κυβέρνηση συνασπισμού της Γερμανίας ήδη συμβουλεύεται εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγείας, οικονομολόγους και καλλιεργητές και έχει επιδοθεί σε αγώνα δρόμου για την άρση νομικών εμποδίων εντός δύο ετών.

Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, που φαίνεται να ακολουθεί τον δρόμο του Καναδά και της Καλιφόρνιας στη νομιμοποίηση της κάνναβης για ψυχαγωγική χρήση, θα μπορούσε να δημιουργήσει ώθηση για αλλαγή της σύμβασης του ΟΗΕ, που περιορίζει την καλλιέργεια του φυτού και επίσης ασκεί πίεση στα γειτονικά ευρωπαϊκά κράτη να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Γερμανίας.

«Θα υπάρξει ένα φαινόμενο ντόμινο, σίγουρα», δήλωσε ο Justus Haucap, διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικών Ανταγωνισμού του Ντίσελντορφ.

Η χώρα θα αποκομίσει επίσης σημαντικά οικονομικά οφέλη: με εκτιμώμενη ετήσια εγχώρια ζήτηση 400 τόνων κάνναβης, το ινστιτούτο Haucap προβλέπει ότι η Γερμανία θα κερδίσει περίπου 4,7 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως μέσω πρόσθετων εισφορών καθώς και εξοικονόμησης κόστους από δεν ασκεί πλέον δίωξη όσων απολαμβάνουν ένα ή δύο χωρίσματα.

 

Τροφή για προβληματισμό έξω από τον μικρόκοσμό μας

Στον περιορισμένο χώρο αυτού του άρθρου δεν μπορεί να γίνει προφανώς εκτεταμένη αναφορά για την επικινδυνότητα ή μη της κάνναβης εν γένει, αλλά θα ήθελα να αναφέρω για προβληματισμό ότι μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε σοβαρές χώρες ή πολιτείες, όπως ο Καναδάς και οι 19 πολιτείες των ΗΠΑ, όπως την Καλιφόρνια, που αν ήταν χώρα η οικονομία της θα ήταν μεγαλύτερη από αυτή της Γαλλίας, μέσα από εκτεταμένες επιστημονικές μελέτες και αφού έχουν συνυπολογίσει και την πλέον σημαντική παράμετρο, αυτή της υγείας, έχουν προβεί στο ριζοσπαστικό μέτρο της νομιμοποίησης για «ψυχαγωγικούς» σκοπούς. Το άρθρο αυτό αποτελεί ώθηση – τροφή για (πολιτική) σκέψη έξω από τον μικρόκοσμο μας και δεν συνιστά σε καμία περίπτωση προτροπή χρήσης -ακόμα και σε συνθήκες αποποινικοποίησης- κάνναβης, καπνού, αλκοόλ και άλλων ουσιών.

* Advocates-Legal Consultants