Πονοκέφαλο προκαλεί στην κυβέρνηση η πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για τις εκποιήσεις. Το Δικαστήριο έκρινε πως δεν ήταν αντισυνταγματικός ο νόμος που προνοούσε παράταση του παγώματος των εκποιήσεων για τρεις μήνες, (από τον Αύγουστο μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2021), για κύρια κατοικία αξίας μέχρι €350 χιλ., επαγγελματική στέγη με ετήσιο κύκλο εργασιών €750 χιλ. και αγροτεμάχια αξίας €100 χιλ., λόγω της συνέχισης της πανδημίας του κορωνοϊού. Παρόλο που η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ουσιαστικά άνευ ουσίας για τη συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς η περίοδος που θα ήταν σε αναστολή ο νόμος έχει εκπνεύσει, ωστόσο δημιουργεί προηγούμενο. Όπως φαίνεται, η δικαστική απόφαση ανοίγει τον δρόμο για να ανασταλούν και πάλι οι εκποιήσεις και στην επόμενη προσπάθεια της αντιπολίτευσης η κυβέρνηση δεν θα έχει την απαιτούμενη επιχειρηματολογία για να αναπεμφθεί ο νόμος.
Όποτε η κυβέρνηση προχωρούσε σε αναπομπή του νόμου για αναστολή των εκποιήσεων, υποστήριζε πως αυτός συγκρούεται με το Σύνταγμα και την Αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών, ισχυρισμοί οι οποίοι πλέον έχουν απορριφθεί με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Τα πράγματα είναι δύσκολα για την κυβέρνηση, ενώ από την άλλη τα αντιπολιτευόμενα κόμματα πανηγυρίζουν, καθώς πλέον θεωρούν πως η επόμενη πρόταση νόμου που θα καταθέσουν και θα εγκριθεί από την Ολομέλεια της Βουλής, καθώς έχουν την πλειοψηφία, δεν θα σκοντάψει σε συνταγματικούς σκοπέλους.
Εδώ και μερικές εβδομάδες κόμματα της αντιπολίτευσης ασκούν έντονες πιέσεις για να συζητηθούν εκ νέου στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών οι 13 προτάσεις νόμου που τροποποιούν τον νόμο των εκποιήσεων και με τις οποίες δημιουργείται και ειδική δικαιοδοσία στο επίπεδο του Επαρχιακού Δικαστηρίου, γνωστό ως δικαστήριο εκποιήσεων, το οποίο θα εκδικάζει χρηματοοικονομικές διαφορές, καθώς και υποθέσεις εκποιήσεων.
Πάντως, το πάγωμα των εκποιήσεων φέρνει και τα αντίθετα αποτελέσματα, καθώς ειδικά οι στρατηγικοί κακοπληρωτές των δανείων, δηλαδή, αυτοί που έχουν την οικονομική δυνατότητα αλλά συνειδητά δεν πληρώνουν τις δόσεις τους θα συνεχίσουν να μην είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους, έχοντας μάλιστα τις πλάτες της πλειοψηφίας της Βουλής.
Η όποια ρύθμιση προωθηθεί δεν θα πρέπει να φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Θα πρέπει να επικεντρώνεται σε συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών που λαμβάνει χαμηλά εισοδήματα και δεν έχει πολυτελείς κατοικίες. Δεν είναι τυχαία η αποτυχία του Σχεδίου Εστία, όπου παρά το γεγονός ότι αυτό ήταν γενναιόδωρο πολλοί δεν ήθελαν να αποκαλύψουν τα εισοδήματα και τα περιουσιακά τους στοιχεία και δεν υπέβαλλαν αιτήσεις. Συγκεκριμένα, έχουν υποβληθεί 6.398 αιτήσεις, από τις οποίες έχουν εγκριθεί 922, άλλες 814 αιτήσεις αφορούν ειδικές περιπτώσεις (μη επιλέξιμες, μη βιώσιμες) και έχουν αποσταλεί στο Υπουργείο Οικονομικών, ενώ έχουν απορριφθεί 2.712 και έχουν αποσυρθεί 92. Πάντως, εάν τα κόμματα της αντιπολίτευσης διευρύνουν σε έκταση την αναστολή των εκποιήσεων θα επιβραβευθούν αυτοί που συνειδητά δεν πληρώνουν, δεν θα στηριχθούν αυτοί που αντιμετωπίζουν πραγματικά οικονομικά προβλήματα ενώ θα αποτελέσει και αντικίνητρο για τους συνεπείς δανειολήπτες για να πληρώνουν τα δάνεια τους.
Μάλιστα, σε περίπτωση νέας νομοθετικής πρότασης θα πρέπει τα κόμματα να λάβουν υπόψη τους τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με τα οποία, μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου του 2021 οι τράπεζες έστειλαν συνολικά 288 προειδοποιητικές επιστολές σε δανειολήπτες, με τις οποίες ενημερώνονταν πως τα ενυπόθηκα ακίνητα τους, τα οποία αποτελούσαν εξασφάλιση σε δάνεια που είχαν καθυστέρηση στην αποπληρωμή των δόσεων, θα εκποιούνταν.
Από το σύνολο των προειδοποιητικών επιστολών έγινε κατορθωτό να πωληθούν μόλις 28 ακίνητα, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνεται καμία κύρια κατοικία. Λόγω των προεδρικών εκλογών δεν θα πρέπει να κόμματα να διευρύνουν περαιτέρω τα κριτήρια και να επωφεληθούν της αναστολής του νόμου αυτοί που έχουν «οκέλλες». Αντί περαιτέρω πάγωμα των εκποιήσεων θα ήταν πιο σωστό να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο οι εξουσίες του Χρηματοοικονομικού Επίτροπου, για να μπορεί να αναστέλλει άμεσα τις εκποιήσεις. Παράλληλα, οι πολίτες θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη για να διεκδικούν το δίκαιο τους. Φυσικά, για όσο καιρό εκδικάζεται η υπόθεση θα πρέπει να σταματούν οι διαδικασίες εκποιήσεις. Επίσης, θα πρέπει η κυβέρνηση να ολοκληρώσει το Σχέδιο για τους μη βιώσιμους δανειολήπτες, οι οποίοι έμειναν εκτός του Εστία. Μόνο με αυτούς τους τρόπους θα προστατευθούν οι δανειολήπτες, καθώς σε περίπτωση καθολικού παγώματος των πλειστηριασμών θα επωφεληθούν κάποιοι που δεν πρέπει.
