Ο πληθωρισμός μπορεί να είναι κάτι που δεν καταλαβαίνουν πολλοί. Ωστόσο, όλοι τον βιώνουμε και νιώθουμε τις επιπτώσεις του. Όταν πηγαίνετε σε ένα κατάστημα, περιμένοντας να ξοδέψετε ένα προϋπολογισμένο χρηματικό ποσό για αγορά συγκεκριμένου προϊόντος αλλά στο τέλος ξοδεύετε πολλά περισσότερα για την αγορά του, τότε έχετε βιώσει πληθωρισμό. Φυσικά, όταν μια τιμή αυξάνεται σε ένα προϊόν, δεν οφείλεται πάντα σε αυτόν. Ωστόσο, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να επηρεάζει το κόστος ζωής μας, αυξάνοντας το κόστος των αγαθών και των υπηρεσιών.
Γίνεται μεγάλη συζήτηση για τον πληθωρισμό και τις αυξήσεις του κόστους ζωής, αλλά ποια είναι η πραγματική έννοια αυτών των όρων και πώς επηρεάζουν την καθημερινότητα μας; Ο πληθωρισμός εμφανίζεται όταν υπάρχει γενικευμένη αύξηση των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών και όχι μόνο συγκεκριμένων πραγμάτων. Αυτό σημαίνει ότι με ένα ευρώ μπορούμε σήμερα να αγοράσουμε λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες από ό,τι χθες. Με άλλα λόγια, ο πληθωρισμός μειώνει την αξία του νομίσματος με την πάροδο του χρόνου. Το κόστος ζωής μετρά την αλλαγή, προς τα πάνω ή προς τα κάτω, των βασικών αναγκών της ζωής, όπως η τροφή, η στέγαση και η υγειονομική περίθαλψη.
Τα υψηλότερα κόστη σε τρόφιμα, βενζίνη και λογαριασμούς κοινής ωφέλειας (π.χ. ηλεκτρισμός, υγειονομική περίθαλψη κτλ) σημαίνουν λιγότερα χρήματα για εξοικονόμηση ή διάθεση για κάποια άλλη δαπάνη. Στην προσπάθεια τους να αντισταθμίσουν το ψηλότερο κόστος, οι καταναλωτές αγοράζουν λιγότερα, επιλέγουν φθηνότερα υποκατάστατα ή ψάχνουν περισσότερο για ευκαιρίες. Έχοντας υπόψη πως οι αυξανόμενες τιμές δεν είναι κάτι προσωρινό, αρχίζουν να κάνουν περικοπές εξόδων και αλλαγές σχεδίων, όπως ακύρωση διακοπών και τερματισμό εξωσχολικών δραστηριοτήτων. Παρότι ψυχολογικά δεν αντέχουν να μην πάνε διακοπές, έπειτα από τόσο κλείσιμο λόγω πανδημίας, εντούτοις οικονομικά φαντάζει αδύνατο. Προσπαθούν να βρουν μια πιο προσιτή λύση, όπως ολοήμερες οικογενειακές διακοπές σε κοντινούς ή εγχώριους προορισμούς.
Είναι αρκετά δύσκολο για τους καταναλωτές να συμβαδίσουν με το αυξημένο κόστος ζωής, όταν οι μισθοί δεν αυξάνονται με τον ίδιο ή με παρόμοιο ρυθμό. Ως εκ τούτου, η αγοραστική δύναμη μειώνεται σημαντικά και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο και την ποιότητα της ζωής του καθενός.
Πέραν των πιο πάνω, ο πληθωρισμός έχει και αντίκτυπο στα επιτόκια. Συνήθως, για να διατηρηθούν τα ποσοστά πληθωρισμού υπό έλεγχο, γίνεται αύξηση επιτοκίων. Η αύξηση των επιτοκίων συνεπάγεται με υψηλότερο κόστος στα στεγαστικά δάνεια και ως αποτέλεσμα επιπλέον επιβάρυνση στο ήδη βεβαρημένο πορτοφόλι των νοικοκυριών, λόγω των υψηλότερων τιμών. Επιπλέον, η αύξηση των επιτοκίων μπορεί να επιφέρει επιβράδυνση στον τομέα των ακινήτων, καθώς η αγορά ακινήτων δεν θα είναι πλέον προτεραιότητα.
Συνοψίζοντας, οι αυξανόμενες τιμές σε αγαθά, υπηρεσίες και σε είδη πρώτης ανάγκης επηρεάζουν όχι μόνο οικονομικά αλλά και ψυχολογικά τους καταναλωτές. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια από οικογένειες να μην στερήσουν έστω και τα απαραίτητα στα παιδιά τους ή ακόμα να μπορέσουν να επιβιώσουν. Είναι αναπόφευκτο πως αν ο πληθωρισμός συνεχιστεί και δεν παρθούν ικανοποιητικά μέτρα αναχαίτισης του, θα επιφέρει και κοινωνικά προβλήματα.
Δυστυχώς, ο πληθωρισμός μάς επηρεάζει όλους, αλλά τον καθένα τον επηρεάζει διαφορετικά. Οι αυξανόμενες τιμές πλήττουν περισσότερο τη μεσαία τάξη και ακόμα περισσότερο τους χαμηλά αμειβόμενους.
* Principal Ελεγκτικές Υπηρεσίες ΚPMG Ltd
Οι απόψεις και γνώμες που διατυπώνονται στο παρόν είναι αυτές του συγγραφέα και δεν εκπροσωπούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις και γνώμες της KPMG Limited. Η επωνυμία και το λογότυπο της KPMG είναι εγγεγραμμένα εμπορικά σήματα, τα οποία χρησιμοποιούνται κατόπιν άδειας από τις ανεξάρτητες εταιρείες-μέλη του παγκόσμιου οργανισμού της KPMG.
