Σε κάποιους άλλους καιρούς ήταν κυρίαρχο το θέμα της απεξάρτησης από το ιδιωτικό όχημα και των οφελών που απορρέουν από ενδεχόμενες απαλλαγές από παγιωμένες κουλτούρες και νοοτροπίες. Οι συζητήσεις αν και σε επίπεδο δημόσιου διαλόγου διεξάγονταν ως επί το πλείστο σε φάση θεωριών και ρητορικής ως προς τα δέοντα που θα έπρεπε ν’ αποτολμήσει κάποιος για να γίνεται λόγος περί σύγχρονου κράτους και για πόλεις σε ορίζοντα του 2020 και του 2030. Με αυτό που ονομάζουμε ανθρώπινο χαρακτήρα… Μάλιστα, οι δαπανηρές μελέτες και η προσφιλής μέθοδος της μετάκλησης εμπειρογνωμόνων για σχεδιασμούς έδιναν τότε και έπαιρναν, αλλά πάντα στο ίδιο έργο θεατές, παρέμεναν όλα στα χαρτιά για να τα τρώει μοιραία κι αυτά η σκουριά σε κάποια κλειδαμπαρωμένα συρτάρια στα οποία κατέληγαν μετά από ατέρμονες συζητήσεις που έβγαζαν στο πουθενά…

Οι συγκρίσεις με το τι συνέβαινε σε άλλες χώρες και δη ευρωπαϊκές δεν μπορούσαν να γίνονται διότι το χάσμα ήταν μέγα. Η διάγνωση κάθε φορά με την πάροδο του χρόνου αποκάλυπτε απλά το μέγεθος του προβλήματος, αφού η εξάρτηση από το ιδιωτικό όχημα, τα μποτιλιαρίσματα στους δρόμους και τα άλλα συναφή που πρόκυπταν παρέπεμπαν σε υποτροπές… «αναπνευστήρα» παρά σε θεραπεία. Και ας κατασκευάζονταν στην πορεία οδικές αρτηρίες και ανανεώνονταν οι σχεδιασμοί πιο πολύ σε χαρακτήρα μπαλωμάτων…

Το συμπέρασμα και εδώ αβίαστο: είμαστε ένας τόπος που προάγονται τα στρεβλά και τα ανάποδα έτσι απλά γιατί βολεύει και ευδοκιμεί η κουλτούρα του κουτουρού… Εκείνο που διακυβευόταν ως μεγάλο στοίχημα ήταν το στήσιμο των δημόσιων συγκοινωνιών σε πρότυπα Ευρώπης. Παράπλευρα πρόβαλλαν και όλες οι άλλες αναγκαίες υποδομές, όπως το ασφαλές δίκτυο για την χρήση του ποδηλάτου, του περπατήματος κ.α. Καθόλου, βέβαια, φιλικό το περιβάλλον για κάτι τέτοια που φάνταζαν μάλιστα κάποτε ως περισσότερο ρομαντικά… σε μια ανάπτυξη άκρατης αναρχίας… Για να στήσεις όμως συγκοινωνίες – ας μην ήταν και σε ζηλευτά επίπεδα – απαιτούσε εκτός από ευφάνταστους σχεδιασμούς, οικονομικό, αλλά κυρίως πολιτικό κόστος. Ήθελε αυτό που λέμε κότσια… Το τελευταίο συναρτάται άμεσα με τολμηρές αποφάσεις που θα προκαλούσαν συγκρούσεις με κατεστημένα και συμφέροντα, γιατί εκτός των τόσων άλλων, προϋποτίθενται και αλλαγές που θα άγγιζαν το πονεμένο θέμα των αδιόρθωτων νοοτροπιών και κυρίως των ακατάσχετων βολεμάτων…  

Η πανδημία και τα lockdown άφησαν τα δικά τους αποτυπώματα με «ανάσες», τουλάχιστο για κάποιο χρονικό διάστημα. Για να μας προκύψει τώρα – όχι βέβαια εν αιθρία – η άνευ προηγουμένου κρίση στα ενεργειακά. Το ασυγκράτητο ράλι τιμών στα καύσιμα αφήνει ξεκρέμαστους τους πολίτες και κυρίως τις πιο ευάλωτες ομάδες, γιατί μένουν και από επιλογές… Παρά τις κάποιες προσπάθειες που αναλήφθηκαν στο κομμάτι των συγκοινωνιών, έστω εν μέσω παρατράγουδων που παρεμβάλλονταν, εκείνο που δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος είναι ότι διαθέτουμε επαρκές σύστημα που να καλύπτει έστω στοιχειωδώς τις ανάγκες. Ακόμα και η πολεοδομική αναρχία που επικράτησε όλα αυτά τα χρόνια δεν σου επιτρέπει να οραματίζεσαι έστω κάποια επίπεδα συγκοινωνιακής ανάπτυξης σε βαθμό που να δίνει εναλλακτικές που να σε σώζουν από το θεριό που βρυχάται τόσο άγρια και που εστιάζει στο ενεργειακό κόστος. Είναι, λοιπόν, σε τέτοιας μορφής ζητήματα που φαντάζει τόσο γελοίο το αφήγημα της επιλογής των ικανών και των αρίστων στο οποίο στηρίζονταν ολόκληρες προεκλογικές εκστρατείες εδώ και δεκαετίες. Μην ξεχνούμε ότι άλλη μια τέτοια διάγουμε και τώρα.