Το θέατρο του παραλόγου που διαδραματίσθηκε στη Γενεύη, μεταξύ 27-29 Απριλίου, έριξε αυλαία με ένα μόνο πράγμα στο τραπέζι, το έγγραφο της Τουρκίας που κατέθεσε ο εγκάθετος της, Ερσίν Τατάρ, περί αναγνώρισης κυριαρχικής ισότητας της αποσχιστικής οντότητας με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας και ισότιμου διεθνούς καθεστώτος. Ενέργεια που προκάλεσε την αποτυχία του όλου εγχειρήματος εν γνώσει όλων ότι οι θρασείς και παράλογες απαιτήσεις των νεο-Οθωμανών δεν θα εγίνοντο αποδεκτές. Έγινε, όμως, το πρώτο βήμα στην προσπάθεια της Άγκυρας για διαφοροποίηση του πλαισίου λύσης.
Παρόλο που οι προσδοκίες ήταν πολύ χαμηλές για επίτευξη εξεύρεσης κοινού εδάφους στα πλαίσια της άτυπης πενταμερούς και συνέχιση των διαπραγματεύσεων, ο τορπιλισμός των εργασιών της από την Άγκυρα και τον Ερσίν Τατάρ προκάλεσαν απογοήτευση στον κόσμο, πολλά ερωτηματικά και αγωνία ως προς το τί μέλλει γενέσθαι.
Ενώ ήταν φανερό ότι οι Τούρκοι και ο Ερσίν Τατάρ παρέμεναν αμετακίνητοι στη θέση τους περί λύσης δύο κρατών, θέση την οποία προωθούσε και ο Ραούφ Ντενκτάς, μια θέση η οποία εκφεύγει του συμφωνημένου πλαισίου λύσης του προβλήματος όπως καθορίσθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και είναι εκτός των όρων εντολής του Γενικού Γραμματέα, ο κ Α. Γκουτέρες, έσπευσε να συγκαλέσει την άτυπη συνάντηση για εξεύρεση κοινού εδάφους. Η διαχείριση του όλου θέματος από τα Ηνωμένα Έθνη με τις υπόγειες μεθοδεύσεις της Βρετανίας επέτρεψε στην Τουρκία, η οποία ουδόλως επείγεται να εξευρεθεί λύση στο πρόβλημα το οποίο η ίδια δημιούργησε, να θέσει στο τραπέζι τις παράλογες απαιτήσεις της με την απειλή ότι αν δεν γίνουν αποδεκτές δεν θα προσέλθει σε διαπραγματεύσεις. Επιπλέον, η θέση που εξέφρασε ως επιλογή του ο Γενικός Γραμματέας ότι θα κατέθετε την εντολή στο Συμβούλιο Ασφαλείας σε περίπτωση ναυαγίου, εκλαμβάνεται ως έμμεσος εκβιασμός της δικής μας πλευράς.
Δεν παραγνωρίζεται ποσώς και η ευθύνη της Βρετανίας, διπλωμάτες της οποίας πηγαινοέρχονταν στην Κύπρο στην προσπάθεια τους να πωλήσουν τις «γεφυρωτικές ιδέες» τους, εξυπηρετώντας έτσι τους τουρκικούς σχεδιασμούς, αντί να διαδραματίσουν τον ρόλο τους που απορρέει από την ιδιότητα της χώρας τους ως εγγυήτριας δύναμης και αυτής του μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Παρά την ατυχή δήλωση του κ. Γκουτέρες περί δυνατότητας τετραγωνισμού του κύκλου στην πολιτική, αναφορά που αναξέει παλαιές πληγές από παρόμοια δήλωση του τότε Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Διεύρυνση περί τετραγωνισμού της όποιας λύσης του Κυπριακού, είναι θετικό το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας όχι μόνο δεν κατέθεσε την εντολή του αλλά εξήγγειλε νέα άτυπη συνάντηση 5 συν Ηνωμένα Έθνη σε τρεις μήνες. Το ερώτημα, όμως, που τίθεται είναι εάν είναι δυνατόν να εξευρεθεί κοινό έδαφος μεταξύ εκ διαμέτρου αντίθετων θέσεων, με τη θέση της Ελληνοκυπριακής πλευράς που είναι βασισμένη στα πλαίσια που καθορίζονται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και αυτής των Τούρκων η οποία βρίσκεται εκτός των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών και των όρων εντολής του Γενικού Γραμματέα.
Επειδή διαφάνηκε ότι η παρέμβαση των υπολοίπων τεσσάρων Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας απέτρεψε τα χειρότερα θα ήταν σκόπιμο, στο χρόνο που μεσολαβεί μέχρι την επόμενη συνάντηση, να καταβληθούν προσπάθειες από πλευράς μας για συμμετοχή όλων των μονίμων μελών του Συμβουλίου στη συνάντηση. Ιδιαίτερα των Ηνωμένων Πολιτειών οι οποίες διαθέτουν μοχλούς πίεσης προς τον δικτάτορα Ερντογάν, παρά το όποιο ψυχρό κλίμα στις σχέσεις τους στο παρόν στάδιο.
Θα πρέπει, επίσης, να αξιοποιηθεί η εκφρασθείσα από πλευράς Ρωσίας θέση για την ανάγκη μεταρρύθμισης του συστήματος εγγυητριών διότι έγιναν μέρος του προβλήματος και όχι μέρος της λύσης.
Όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εάν πεισθεί να ενεργήσει με γνώμονα τον αξιακό της κώδικα, θα μπορούσε να ασκήσει την επιρροή της προς την Τουρκία η οποία προσδοκά οικονομικά οφέλη από την Ε. Ε.
Η Τουρκία δεν είναι άτρωτη. Ας μην αναλωθούμε σε συζητήσεις και παζαρέματα επί του εγγράφου των Τούρκων πειρατών και των Βρετανικών ιδεών.
*Πρέσβης ε.τ.
