Η χρονιά που μας πέρασε, καθώς και οι πρώτοι μήνες της τρέχουσας χρoνιάς, αποτελούν ίσως τη σημαντικότερη πρόκληση που έχει αντιμετωπίσει ολόκληρη η υφήλιος τις τελευταίες δεκαετίες.
Η εξάπλωση της πανδημίας έχει επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ζωές όλων, αναγκάζοντάς μας να προσαρμοστούμε σε νέες πρωτόγνωρες συνθήκες, μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Η επιβολή αυστηρών μέτρων και περιορισμών, που κρίνεται αναγκαίο να ακολουθούνται με σκοπό τον περιορισμό της περαιτέρω εξάπλωσης της πανδημίας, έχουν δημιουργήσει πολλές δυσκολίες στον τρόπο με τον οποίο ζούμε και εργαζόμαστε.
Πέραν τον υγειονομικών επιπτώσεων που επιφέρει, η πανδημία έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα και σε άλλους τομείς, με σημαντικότερο ίσως τον τομέα της απασχόλησης. Πολλές επιχειρήσεις έχουν αναγκαστεί να αναστείλουν τις εργασίες τους, με βάση τα διατάγματα που εκδίδονται κατά καιρούς, ενώ χιλιάδες άλλες είτε υπολειτουργούν είτε δραστηριοποιούνται σε ένα αβέβαιο περιβάλλον, το οποίο μεταβάλλεται μέρα με τη μέρα.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) επεσήμανε από την πρώτη στιγμή την αναγκαιότητα παροχής οικονομικής στήριξης προς τις επιχειρήσεις οι οποίες επηρεάστηκαν και συνεχίζουν να επηρεάζονται. Καταλυτική σημασία στη διατήρηση πολύ μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας, έχουν τα σχέδια στήριξης που προσφέρονται από το Υπουργείο Εργασίας. Ωστόσο, τα σχέδια από μόνα τους δεν μπορούν να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα καθώς το κόστος για τα πάγια έξοδα αλλά και η περιορισμένη οικονομική δραστηριότητα, επηρεάζουν σχεδόν όλες τις επιχειρήσεις.
Μεγάλος προβληματισμός επικρατεί επίσης για την επόμενη μέρα, όταν δηλαδή η κρατική στήριξη σταματήσει, χωρίς να μπορούν να υπάρχουν σίγουρες ενδείξεις για τον βαθμό ανάκαμψης της οικονομίας. Αξιοσημείωτο είναι πως ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας για το 2020, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της EUROSTAT, είναι -5,1%, ενώ οι ενδείξεις για το 2021 προβλέπουν ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 3,2%.
Μέσα σε αυτό το αβέβαιο περιβάλλον θα πρέπει το επιχειρείν της Κύπρου να καταφέρει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις, έχοντας παράλληλα να αντιμετωπίσει και ενδεχόμενους κύκλους διαπραγματεύσεων για ανανεώσεις συλλογικών συμβάσεων, είτε κλαδικών είτε επιχειρησιακών.
Το μήνυμα που η ΟΕΒ θέλει να στείλει και να γίνει αντιληπτό από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, είναι πως πρώτιστος στόχος όλων μας θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της εργατικής ειρήνης. Έχουμε μπροστά μας να ανέβουμε ένα βουνό, χωρίς να ξέρουμε δυστυχώς τι θα ανακαλύψουμε στην κορυφή του. Με τη διασφάλιση της εργατικής ειρήνης καθίσταται ουσιαστικός και αποτελεσματικός ο διάλογος, ο οποίος είναι αναγκαίος στην εξεύρεση λύσεων και επιλογών με μοναδικό στόχο τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας σε συνδυασμό με τη βιώσιμη και εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων. Η ανάγκη αυτή θα γίνει πιο επιτακτική, με τη λήξη των σχεδίων στήριξης του υπουργείου, όπου, πέραν των άλλων υποχρεώσεων, οι επιχειρήσεις θα έχουν να διαχειριστούν και το σύνολο του εργατικού κόστους.
Οι επιχειρήσεις κουβαλούν ήδη ένα αυξημένο κόστος από τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό οφείλεται στις αυξήσεις στις εισφορές των Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στις εισφορές οι οποίες καταβάλλονται μετά τη λειτουργία του ΓεΣΥ αλλά και στο γεγονός πως λόγω της ανάπτυξης που υπήρξε τα προηγούμενα χρόνια, αρκετές εταιρείες προχώρησαν με βελτιώσεις στους όρους απασχόλησης και στα ωφελήματα του ανθρωπίνου δυναμικού τους. Είναι αυτό το αυξημένο εργατικό κόστος που καλούνται να διαχειριστούν εν μέσω της κρίσης της πανδημίας, η οποία εξελίσσεται σε μία οικονομική κρίση άνευ προηγουμένου. Παράλληλα, σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως τα ξενοδοχεία και οι Κατασκευές, οι νομοθετικές ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν εντός του 2020 και αφορούν τον καθορισμό ελάχιστου μισθού για τους μεν και διασφάλιση συγκεκριμένων ωφελημάτων για τους δε, έχουν αυξήσει το κόστος με τρόπο ανελαστικό. Η ΟΕΒ έχει ως πάγια θέση τη μη νομοθέτηση των όρων απασχόλησης, αφού χάνεται η ευελιξία σε περιόδους κρίσεων και περιορίζονται οι επιλογές στην προσπάθεια αντιμετώπισης τους.
Η χρονιά που διανύουμε δεν προσφέρεται και δεν μπορεί να είναι χρονιά κατά την οποία θα κληθούμε να διαπραγματευτούμε παράλογα αιτήματα, τα οποία θα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του εργατικού κόστους. Οι επιχειρήσεις της Κύπρου βρίσκονται ήδη στον αναπνευστήρα και πρέπει να γίνει αντιληπτό πως η συγκράτηση του εργατικού κόστους είναι κρίσιμης σημασίας για τη διασφάλιση της επαναφοράς και της ανάκαμψης τους.
Με τα πιο πάνω δεδομένα και έχοντας υπόψη πως εντός του 2021 αναμένεται να ξεκινήσει διαπραγματευτικός κύκλος για πολύ σημαντικούς τομείς της οικονομίας, όπως για παράδειγμα τα λιμάνια, η ΟΕΒ εφιστά την προσοχή όλων, πως τυχόν αδιέξοδα που θα απειλήσουν την εργατική ειρήνη θα έχουν καταστροφικά αποτελέσματα στην οικονομία. Επομένως, θα πρέπει οι συντεχνίες να αντιληφθούν την κρισιμότητα της κατάστασης και να προσέλθουν στις διαπραγματεύσεις με σύνεση και σωφροσύνη και με κύριο γνώμονα τη διαφύλαξη της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση και των θέσεων εργασίας.
* Λειτουργός Εργασιακών Σχέσεων & Κοινωνικής Πολιτικής ΟΕΒ
