Είμαι μέλος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου από το 2001 και διετέλεσα πρόεδρός της για δέκα χρόνια. Ένα είναι το συμπέρασμα μου: Στην Κύπρο, η πρόληψη και η καταπολέμηση της διαφθοράς, η αποδοκιμασία και απαξίωση φθοροποιών φαινομένων στη δημόσια ζωή, γίνεται κατά κανόνα με κηρύγματα ηθικολογίας και γενικόλογες ρητορίες, που συνήθως συνιστούν υποκριτικές υπεκφυγές. Οι ρητορίες αυτές βρίσκονται σε έξαρση διαχρονικά, όταν ένα σκάνδαλο είναι επίκαιρο, το οποίο όλοι θέλουν να αξιοποιήσουν, όχι για την ολιστική αντιμετώπιση και πάταξη των σκανδάλων.

Είμαστε έτοιμοι να συγκρουστούμε ολομέτωπα με τη διαπλοκή, τη διαφθορά και τη σήψη στη δημόσια ζωή; Είμαστε έτοιμοι να συγκρουστούμε με κάθε κατεστημένο που νέμεται ασύδοτα τη θέση του, σε βάρος των συμφερόντων του λαού; Είμαστε έτοιμοι να καθιερώσουμε νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις που θα εγκαθιδρύσουν τη διαφάνεια, την αξιοκρατία και αδιαπέραστους αμυντικούς μηχανισμούς απέναντι σε επίδοξα τρωκτικά του δημόσιου χρήματος;

Είμαστε έτοιμοι να αλλάξουμε το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας και διορισμού των μελών της ΕΔΥ, της ΕΕΥ, του Εφοριακού Συμβουλίου, της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών; Του τρόπου διορισμού των προέδρων και των μελών των δ.σ. των ημικρατικών οργανισμών;

Δεν είμαστε έτοιμοι. Να το ομολογήσουμε. Γιατί; Γιατί το κάθε πολιτικό κόμμα ευελπιστεί να πάρει εξουσία, θέλει το «μερτικό» του από το πολιτικό σύστημα. Άλλωστε, γι’ αυτό το «μερτικό» έγιναν και δημόσιες δηλώσεις από πολιτικούς αρχηγούς. Είναι γι’ αυτούς τους λόγους που η κοινωνία των πολιτών μάς απαξιώνει συνεχώς.

Είναι γι΄αυτό τον λόγο που οι πολίτες είναι θυμωμένοι, αγανακτισμένοι, οργισμένοι. Και θυμώνουν, αγανακτούν και οργίζονται περισσότερο όταν το πολιτικό σύστημα και το πολιτικό προσωπικό, τα πολιτικά κόμματα και τα πολιτικά πρόσωπα, επιχειρούν να αποποιηθούν ευθύνες, για φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής.

Η κατάπτωση του πολιτικού ήθους, η πτώχευση αρχών και αξιών, η διαπλοκή και η διαφθορά στη δημόσια ζωή δεν είναι έργο εξωγήινων. Είναι έργο του πολιτικού συστήματος. Και για να υπάρξει η αναγκαία κάθαρση και αναγέννηση, είναι αναγκαία μια γενναιόψυχη αυτοκριτική, χωρίς ευθυνοφοβία. Χωρίς ασφαλώς ισοπεδώσεις, που τείνουν να συγκαλύψουν ενόχους και ενοχές.

Γιατί η ισοπέδωση υπευθύνων και ευθυνών, η εξίσωση και η εξομοίωση ενόχων και αθώων, εξυπηρετεί τους ενόχους και τους διευκολύνει στη συνέχιση του φθοροποιού τους έργου.

Θα πρέπει ακόμα η αυτοκριτική να επεκταθεί και στις συμπεριφορές των τελευταίων δεκαετιών. Στο κυνήγι του εύκολου κέρδους, του ακραίου ατομικισμού, της απληστίας, της επιδειξιομανίας, της ασυλλόγιστης ψηφοθηρικής διόγκωσης του δημόσιου τομέα, της αλόγιστης συμπεριφοράς μικρομεγαλισμού των κυπριακών τραπεζών, που τον ζήσαμε μέχρι την κατάρρευσή τους το 2013.

Σε καμία περίπτωση η ευθύνη για την απαξίωση της πολιτικής ως χρήσιμης διαδικασίας, προορισμένης να επιδιώκει το «κοινό καλό», δεν βαραίνει την κοινωνία.

Στρατηγική επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η ολιστική μεταρρύθμιση του τομέα της δικαιοσύνης. Ένα ολοκληρωμένο και φιλόδοξο πρόγραμμα θεμελιωδών διαρθρωτικών αλλαγών του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης. Σε αυτή την επιδίωξη εντάσσεται η δέσμη νομοσχεδίων για τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος, μεταξύ άλλων, για την αναδιάρθρωση του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τη θέσπιση διαδικασιών ελέγχου, τη λειτουργία ξεχωριστού εφετείου και τη διεύρυνση του Δικαστικού Συμβουλίου με δικηγόρους και δικαστές από όλες τις βαθμίδες.

Μεγάλες τομές στη δομή της Δικαιοσύνης αποτέλεσαν επίσης η δημιουργία του Διοικητικού Δικαστηρίου, καθώς και η δημιουργία ξεχωριστού Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας. Ιδιαίτερα για το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας θα ήθελα να επισημάνω ότι πρόκειται για το σημαντικότερο, ίσως, εργαλείο της Δημοκρατίας για την εφαρμογή της μεταναστευτικής πολιτικής, για την εφαρμογή της οποίας ψηφίσαμε πρόσφατα τέσσερα νομοσχέδια που εξετάστηκαν από την Επιτροπή Νομικών κατά τρόπο αποτελεσματικό και με πλήρη συμμόρφωση στους ευρωπαϊκούς και διεθνείς κανόνες που διέπουν την εξέταση αιτήσεων διεθνούς προστασίας.

Λαμβάνοντας υπόψη τον πολύ μεγάλο όγκο υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον του, αλλά και αυτών που αναμένεται να καταχωρηθούν στο επόμενο διάστημα ενισχύσαμε περαιτέρω το Δικαστήριο με πέντε πρόσθετους δικαστές, ήτοι συνολικά 10 ώστε να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται με επάρκεια και ταχύτητα.

Πέραν των πιο πάνω θέσεων, είναι ενώπιον της Επιτροπής Νομικών δύο σημαντικά νομοσχέδια, τα οποία θα εισαγάγουν μια καινοτομία στην αστική δικαιοδοσία, η οποία αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα καθυστερήσεων. Πρόκειται για τα νομοσχέδια που προβλέπουν την ίδρυση Εμπορικού Δικαστηρίου και Ναυτοδικείου, το οποίο θα αναλάβει, με συντρέχουσα με τα Επαρχιακά Δικαστήρια δικαιοδοσία, την εκδίκαση, με ταχείες διαδικασίες, εμπορικών διaφορών και ναυτικών υποθέσεων, μεγάλου ύψους επίδικης διαφοράς (άνω των δυο εκατομμυρίων ευρώ). Η δημιουργία των εν λόγω δικαστηρίων, πέραν της επίδρασης στην απονομή τη δικαιοσύνης, αναμένεται να συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου ως κέντρου παροχής ποιοτικών υπηρεσιών, αλλά και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Η συζήτηση των νομοσχεδίων αυτών ομόφωνα αποφασίστηκε να ξεκινήσει αμέσως μετά την έγκριση της δέσμης νομοσχεδίων για τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού μας συστήματος.

* Βουλευτής Αμμοχώστου, ΔΗΣΥ