Η Μαίρη Γ. Γρηγοριάδου γράφει για το παραδοσιακό ψωμί, που αντί να φυλάξουμε ως παρακαταθήκη, το αλλοιώσαμε και το εξορίσαμε από τους φούρνους. 

Θέλω να φάω ψωμί που να μην είναι οκτάσπορο ή πολύσπορο γιατί δεν είμαι καναρίνι, ούτε γαλλικό, ιταλικό ή ελβετικό γιατί απλά είμαι Κύπρια και νοσταλγώ εκείνο το ψωμί που έτρωγαν η προγιαγιά μου, η γιαγιά μου, η μάνα μου κι εγώ όταν ήμουν παιδί, έφηβη και νεαρή, που το αποτελούσαν μόνο τρία υλικά, προζύμι, αλεύρι και νερό, και ήταν απλό σταθερό και ταπεινό σαν τη γη που πατούσαμε και ευλογημένο σαν τον ουρανό που μας σκέπαζε! Αυτό το ψωμί που όταν καμιά φορά βλέπαμε κατά λάθος κανένα του κομματάκι στη μέση του δρόμου το παραμερίζαμε γεμάτοι ιερό δέος σε μια γωνιά στην άκρη, μην τυχόν κανείς και το πατήσει, γιατί μας έλεγαν πάντα ότι το ψωμί ήταν το σώμα του Χριστού!

Το στρογγυλό ψωμί που δέσποζε στη μέση του τραπεζιού και που το σταύρωναν με ευλάβεια πριν το τεμαχίσουν, που συνόδευε πάντα το φαΐ μας και μας χόρταινε και μας στέριωνε, και όταν το βουτούσαμε ηδονικά στο πιάτο για να μαζέψουμε την σάλτσα παρέμενε σταθερό και μαλακό χωρίς ν’ απλώνει και να γίνεται ένας ανούσιος άμορφος πολτός!

Αυτό το ψωμί που δεν μούχλιαζε από την τρίτη μέρα της κατασκευής του, αλλά μας περίμενε πάντα υπομονετικό μέσα στην αρμαρόλλα όταν σχολάναμε τα απογεύματα από το σχολείο για να κόψουμε φέττα, κόρτα, όπως την λέγαμε τότε, να την αλείψουμε με βούτυρο και μαρμελάδα και κρατώντας το στο χέρι να τρέξουμε βιαστικά έξω στον δρόμο για να παίξουμε σκάλα, σχοινί ή κρυφτό!

Τα ποτάμια κυλούν και δεν γυρίζουν πίσω, γι’ αυτό και δεν περιμένω ότι θ’ αναστηθούν ξανά οι παλιοί ψωμάδες, ούτε και οι παλιοί φούρνοι που φρόντισαν άλλωστε να τους γκρεμίσουν και να τους ισοπεδώσουν, αλλά προσδοκώ τουλάχιστον οι νέοι μοντέρνοι φούρνοι και ψωμάδες να διατηρήσουν και να διαφυλάξουν σαν ιερή παρακαταθήκη την απλή αυθεντική συνταγή χωρίς άλλες προσθήκες ή μεταλλάξεις που κάμνουν τα σημερινά δήθεν παραδοσιακά ψωμιά πόρρω να απέχουν από τα παλιά. 

Στους φούρνους και στα ψωμάδικα της Αυστρίας μπορείς να βρεις όλων των ειδών και προελεύσεων ψωμιά, αλλά στην πιο περίοπτη θέση δεσπόζει πάντα πρώτο το αυθεντικό παραδοσιακό ψωμί με την αυτοκρατορική σφραγίδα στο κέντρο του, όπου με περηφάνια και καμάρι θα σου εξηγήσουν πώς εξακολουθούν να το φτιάχνουν μέχρι σήμερα με τα ίδια υλικά και τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως την εποχή της παλαιάς κραταιάς Αυστροουγγαρίας. 

Θέλω κι εγώ να φάω ψωμί, το δικό μας αυθεντικό ψωμί, το ψωμί της Κύπρου το ευλογημένο που έθρεψε κι ανάστησε τόσες γενιές μέσα στους αιώνες, αυτό το ψωμί το τόσο απλό και ταπεινό όπως απλά και ταπεινά είναι όλα τα ωραία και τα μεγάλα στη ζωή.