Ένας εκλεγμένος πρωθυπουργός τα βάζει με τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας του. Χωρίζει τους πολίτες σε δύο στρατόπεδα, ευνοώντας τους υποστηρικτές του, φιμώνει τον Τύπο, επιτίθεται στους πολιτικούς του αντιπάλους και τους κατηγορεί για προδοσία. Στη συνέχεια μειώνει το κύρος της δικαιοσύνης και κατατρομοκρατεί τους δικαστές. Το επόμενο βήμα του είναι να βάλει στο περιθώριο το κοινοβούλιο, με το πρόσχημα της έκτακτης ανάγκης και στην ουσία να κυβερνά, χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανένα.
Για ποιον ηγέτη γίνεται λόγος; Όσοι θυμούνται τα βιβλία ιστορίας, θα απαντήσουν πως πρόκειται για τον Αδόλφο Χίτλερ, ο οποίος τη δεκαετία του 1930 κατέλυσε τη Δημοκρατία στη Γερμανία και έσπρωξε τον κόσμο σε έναν ολέθριο πόλεμο. Και όμως η περιγραφή αυτή ταιριάζει γάντι και σε άλλους ηγέτες, πολύ πιο σύγχρονους από τον Γερμανό δικτάτορα. Ο Ταγίπ Ερντογάν, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ή ο Βίκτορ Ορμπάν βρήκαν την ευκαιρία που έψαχναν στην πανδημία, για να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την εξουσία τους.
Το ουγγρικό κοινοβούλιο, ενέκρινε στις αρχές της βδομάδας ένα νομοσχέδιο που επιτρέπει στον Βίκτορ Ορμπάν να νομοθετεί με διατάγματα, παρακάμπτοντας το κοινοβούλιο, στο πλαίσιο μιας επ’ αόριστον κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Εκμεταλλευόμενος τον φόβο των συμπολιτών του και την αδυναμία της αντιπολίτευσης να αντιδράσει, ο Ούγγρος πρωθυπουργός υιοθετεί αυταρχικές και αντιδημοκρατικές πρακτικές.
Ο φόβος αποδεικνύεται ένα ισχυρό εργαλείο για να βάλει φρένο σε κάθε αντίδραση. Ποιος έχει την ψυχραιμία να αναρωτηθεί για τη νομιμότητα των μέτρων που εφαρμόζονται για την καταπολέμηση της πανδημίας, όταν βομβαρδίζεται καθημερινά με χιλιάδες τρομακτικές πληροφορίες για την ασθένεια; Πώς να αντιδράσει με νηφαλιότητα, όταν κάθε φορά που τίθεται το ψευτοδίλημμα υγεία εναντίον τήρησης του νόμου, πάντα το πρώτο θα κερδίζει με διαφορά;
Κάθε βήμα προς τα πίσω θα φέρει το επόμενο. Τα ακραία μέτρα που επιβάλλονται, δεν αίρονται μόλις οι δύσκολες καταστάσεις περάσουν. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επέβαλε η Γαλλία, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του 2015, παραμένουν ακόμη σε ισχύ. Το ίδιο και στην Τουρκία, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Στο Ισραήλ πολλά μέτρα και η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που εφαρμόστηκε το 1948 ακόμα ισχύουν. Η οποιαδήποτε οπισθοχώρηση θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες. Ο κορωνοϊός μολύνει την υγεία μας, ας μην τον αφήσουμε να μολύνει και τη Δημοκρατία μας.
