Οι μέχρι στιγμής πληροφορίες, μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας Μέρκελ – Μακρόν για την δημιουργία Ταμείου Ανασυγκρότησης ύψους 500 δισ. ευρώ, ξεκαθαρίζουν ότι η διάθεση του ποσού αυτού στους “δικαιούχους”, ήτοι στις περιφέρειες και τις χώρες της Ε.Ε. που θα χρειασθούν βοήθεια για να σηκώσουν κεφάλι από την διπλή κρίση της ύφεσης και της πανδημίας, δεν θα γίνει με τη μορφή δανείων, αλλά με τη μορφή δαπάνης του προϋπολογισμού της Ε.Ε. Ήτοι με τη μορφή επιδοτήσεων για συγκεκριμένα σχέδια ανάκαμψης των οικονομιών.

Και αυτή είναι η βασική διαφορά του Ταμείου αυτού από εκείνο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) ή των άλλων ευρωπαϊκών ταμείων που έχουν κινητοποιηθεί για την αντιμετώπιση των συνεπειών της διπλής κρίσης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Και τυπικά οκ για το SURE για την επιδότηση εργασίας

Η Κομισιόν, σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει από το Βερολίνο και το Παρίσι, θα πάρει το πράσινο φως για να χρηματοδοτήσει το Ταμείο αυτό με δανεισμό εκδίδοντας η ίδια ομόλογα. Το Ταμείο, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, θα είναι ένα μικτό σχήμα του οποίου η χρηματοδότηση θα στηριχθεί αφ’ ενός σε χρηματοδότηση από τις ισχυρές οικονομίες της Ευρωζώνης και αφ’ ετέρου από τον δανεισμό στον οποίο θα προβεί η Κομισιόν. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι άλλο ένα είδος “ευρωομολόγου” μπαίνει στα Ταμεία της Ε.Ε. από την …πίσω πόρτα, αφού ανάλογα “εργαλεία” χρηματοδότησης εκδίδουν τόσο ο ESM, όσο και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Βασικά στοιχεία του Ταμείου –που μπορεί να αλλάξουν όσο η συζήτηση εξελίσσεται– είναι τα ακόλουθα: 

* Τα 500 δισ. ευρώ αποτελούν μέρος του Ευρωπαϊκού Προϋπολογισμού και θα χορηγηθούν μέσα από τα υπάρχοντα αλλά και από νέα προγράμματα που θα ενταχθούν σ’ αυτόν και θα αφορούν σε χρηματοδότηση περιφερειών που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από τον COVID-19, χώρες και περιοχές χωρών, όπως επίσης και σε τομείς της οικονομίας, π.χ. τουρισμός, μεταφορές, υγεία, κ.λ.π. τόσο στο κομμάτι των υποδομών όσο και των επιχειρήσεων που ενεργοποιούνται στους τομείς αυτούς. 

* Τα κεφάλαια αυτά θα δίδονται ως επιδοτήσεις και όχι ως δάνεια (όπως ζητούν οι Αυστριακοί), κάτι που συμβαίνει με τα προγράμματα ΕΣΠΑ. 

* Τα κεφάλαια που θα καλύψουν τις χρηματοδοτήσεις αυτές θα προέλθουν – σύμφωνα με τη μέχρι στιγμής διαμορφωμένη πρόταση – από δανεισμό της Κομισιόν με ομόλογα, τα οποία θα εξοφλούνται από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Πράγμα που σημαίνει ότι θα τεθεί θέμα αύξησης της συμμετοχής των χωρών-μελών της Ε.Ε. στον Προϋπολογισμό της, όπως ήδη έχει δηλώσει ότι θα κάνει η Γερμανία. Αυτή η χρηματοδότηση ουσιαστικά βάζει από την… πίσω πόρτα τη διαδικασία έκδοσης ευρωομολόγων τα οποία βέβαια θα αναχρηματοδοτούνται και θα εξοφλούνται από τον Προϋπολογισμό στον οποίο όμως συμβάλλουν κατά το καθορισμένο ποσοστό τους οι χώρες-μέλη.

* Η Κομισιόν η οποία αντίθετα από τον ESM είναι ευρωπαϊκός θεσμός (ενώ ο ESM είναι διακρατικός θεσμός των χωρών της Ε.Ε.) αποκτά εντολή διαχείρισης “δικού της” Ταμείου το οποίο βέβαια θα αποτελεί μέρος του Προϋπολογισμού που ελέγχεται από το Ευρωκοινοβούλιο. 

Με αυτά τα δεδομένα και με την προϋπόθεση ότι τελικά η πρόταση θα “περάσει” από τα κοινοβούλια δημιουργείται άλλο ένα “ευρωπαϊκό” χρηματοδοτικό εργαλείο στο οποίο η κατανομή των πόρων στις χώρες-μέλη λόγω του κορονοϊού δεν θα είναι ισόποση ή απολύτως ανάλογη της ποσόστοσης με την οποία συμμετέχει η κάθε χώρα στον Προϋπολογισμό, αλλά αποτέλεσμα “διαπραγματεύσεων” και ισχύος στο πεδίο της Ε.Ε. 

Του Γ. Αγγέλη

Πηγή: Capital.gr