Όταν ιδρύθηκε το 1953, οι ρίζες της προϋπήρχαν, αφού το 1796  ιδρύθηκε και λειτούργησε η περίφημη Ελληνική Σχολή Ομόδους. Πρώτος διδάσκαλος υπήρξε ο ίδιος ο ηγούμενος της Μονής Τιμίου Σταυρού, Οικονόμος Δοσίθεος. Η σχολή άκμασε στα σκοτεινά και δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Τον Ιούλιο του 1821, όμως, όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, ο οικονόμος Δοσίθεος καρατομήθηκε (αποκεφαλίστηκε) μαζί με τους άλλους αρχιερείς της Κύπρου από τους Τούρκους. Τότε άρχισε και η παρακμή της Μονής, με αποτέλεσμα η Σχολή να αναγκαστεί να διακόψει τη λειτουργία της.

Στη συνέχεια, την Ελληνική Σχολή διαδέχτηκαν οι σχολές του Αρρεναγωγείου και Παρθεναγωγείου γύρω στο 1880. Το 1907 ιδρύθηκε και πάλι η Ελληνική Σχολή, η οποία διέκοψε τη λειτουργία της για οικονομικούς λόγους, αλλά επαναλειτούργησε κατά τη σχολική χρονιά 1916 – 1917.

Από τότε και μέχρι το 1952 το Όμοδος παρέμεινε χωρίς σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης. Ο τότε μητροπολίτης Πάφου Φώτιος, λοιπόν, συνέβαλε στην ίδρυση του Γυμνασίου Ομόδους, το οποίο άρχισε τη λειτουργία του με το όνομα «Ελληνικό Γυμνάσιο Ομόδους», αρχικά με τρεις τάξεις και στεγαζόταν στα κελιά του μοναστηριού.

Η έναρξη, όμως, του Απελευθερωτικού Αγώνα 1955 – 1959 εναντίον των Άγγλων δυσκόλεψε το έργο της Σχολικής Εφορείας, επειδή οι Άγγλοι διψούσαν για εκδίκηση, λόγω του εντοπισμού κρησφυγέτου στο Όμοδος και τη σύλληψη ανταρτών που βρίσκονταν σε αυτό. Ακόμη, η αγγλική Κυβέρνηση αποφάσισε να μην πληρώνει το διδακτικό προσωπικό των σχολείων, γιατί δεν διέθετε χρήματα για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Οι Ομοδίτες, τότε, μετέφεραν και στέγασαν τη σχολή στη μητροπολιτική κατοικία και πλήρωναν το διδακτικό προσωπικό από δωρεές της εκκλησίας και από εράνους. Με αυτόν τον τρόπο, το Γυμνάσιο Ομόδους κατάφερνε να συνεχίζει τη λειτουργία του παρά τα πολλαπλά προβλήματα. Με τη λήξη του Απελευθερωτικού Αγώνα το 1959, άρχισε η ανέγερση του νέου κτηρίου με τη βοήθεια της κυπριακής Κυβέρνησης και του υπουργείου Παιδείας. Το 1964 το Γυμνάσιο Ομόδους ολοκληρώθηκε πια σε εξατάξιο σχολείο που λειτούργησε έτσι μέχρι τη σχολική χρονιά 2018 – 2019.

Αναντίρρητα, οι σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες προς όφελος των μαθητών και μαθητριών Ομόδους και των γύρω χωριών αναβάθμισαν το Γυμνάσιο Ομόδους κατά τη σχολική χρονιά 2019 – 2020, τόσο σε κτηριακές και υλικοτεχνικές υποδομές, όσο και με τη δημιουργία νέων τμημάτων. Με εισηγήσεις και αιτήματα των τοπικών φορέων και της σχολικής κοινότητας του Γυμνασίου, αλλά και μεγάλου αριθμού επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, το υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας προχώρησε, τον Σεπτέμβρη του 2019, στην εισαγωγή δύο νέων Κλάδων Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στη Σχολή Ομόδους, της «Αμπελουργίας – Οινοποιίας» και της «Γαλακτοκομίας – Τυροκομίας» Τα νεοσύστατα τμήματα δέχονται μαθητές και μαθήτριες από όλη την Κύπρο. Ως εκ τούτου, το Γυμνάσιο Ομόδους έχει μετονομαστεί σε Σχολή Ομόδους (Γυμνάσιο – Λύκειο – Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση). 

Ο τέως υπουργός Παιδείας Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, δρ Κώστας Χαμπιαούρης δήλωσε από το Όμοδος στις 22 Νοεμβρίου 2019, όταν παρέστη στην εμφιάλωση λευκού και ερυθρού οίνου, καθώς και Ζιβανίας που αποτελούν την 1η παραγωγή του Κλάδου Αμπελουργίας – Οινοποιίας, «Πρόθεση και προτεραιότητα του υπουργείου είναι όπως η εκπαίδευση προσφέρεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην περιοχή διαμονής των παιδιών, ειδικά όταν πρόκειται για απομακρυσμένες περιοχές, έτσι ώστε τα παιδιά να έχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στη Μέση, Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση και, συνεπώς, την ευκαιρία να εφοδιάζονται με τις κατάλληλες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς εργασίας κάθε περιοχής. Απώτερος στόχος είναι η σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και η στήριξη των μη αστικών περιοχών, έτσι ώστε οι νέοι και οι νέες να παραμένουν στην περιοχή καταγωγής τους. Παράλληλα, με την εφαρμογή τέτοιων πολιτικών, όπως αυτή που αναφέρεται πιο πάνω, ενισχύεται και η εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη των ορεινών κοινοτήτων Τροόδους, κάτι που αποτελεί στόχο υπό έμφαση των προγραμματικών δηλώσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας».

Στις 5/06/2016, επίσης, ο έφορος εταιρειών έδωσε την έγκρισή του για τη δημιουργία του «Σωματείου Στήριξης του Γυμνασίου Ομόδους», το οποίο θα μετονομαστεί σε «Σωματείο Στήριξης της Σχολής Ομόδους», λίαν συντόμως.
Το σωματείο εργάζεται άοκνα και σε συνεργασία με άτομα και/ή διάφορους φορείς προσφέρει σε όλους τους μαθητές και όλες τις μαθήτριες: Δωρεάν φορητούς υπολογιστές για τους μαθητές και τις μαθήτριες της Α’ τάξης γυμνασίου. Δωρεάν μεταφορά των μαθητών και μαθητριών με λεωφορεία από και προς τη σχολή. Δωρεάν σίτιση των μαθητών και μαθητριών. Δωρεάν είδη ένδυσης (πουκάμισο, φόρμα, παντελόνι, φούστα) των μαθητών και μαθητριών. Μέρος υποτροφίας για σπουδές στους τελειόφοιτους και τις τελειόφοιτες της σχολής.

Κλάδος Αμπελουργίας – Οινοποιίας

Οι πρώτοι/ες μαθητές/τριες του Κλάδου Αμπελουργίας – Οινοποιίας της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν όχι μόνο τα θεωρητικά μαθήματα, αλλά και τα πρακτικά. Δύο ημέρες της εβδομάδας επισκέπτονται τα διάφορα οινοποιεία της περιοχής Ομόδους και των γύρω χωριών, ώστε να εξειδικευτούν καλύτερα στην ειδικότητα που έχουν διαλέξει με πρακτική εξάσκηση στους χώρους τους.

Στο χρονικό διάστημα από την έναρξη της σχολικής χρονιάς μέχρι το τέλος Οκτωβρίου επισκέφτηκαν τα διάφορα τοπικά οινοποιεία και συμμετείχαν στη διαδικασία του κοψίματος των σταφυλιών, της μεταφοράς τους από τα αμπέλια στα οινοποιεία και της παραγωγής οίνου και ζιβανίας. 

Επισημαίνεται ότι, οι οινοποιοί δέχονται το τμήμα με πολλή αγάπη και με μεγάλη προθυμία βοηθούν και καθοδηγούν με την εμπειρία και τα βιώματά τους όλα τα παιδιά του κλάδου με απώτερο στόχο την επιτυχία στο επάγγελμα αυτό.

Πρώτη γνωριμία με το περιβάλλον του οινοποιείου στις 18/9/2019. Επισκέφτηκαν το τοπικό Οινοποιείο «Λινός», ένα από τα πρώτα οινοποιεία του Ομόδους. Με τη βοήθεια του καθηγητή τους και των ιδιοκτητών του οινοποιείου είχαν μια πρώτη επαφή με τα μηχανήματα που θα χρησιμοποιούσαν την επόμενη φορά. Έμαθαν για τον τρόπο λειτουργίας του απορραγγιστή, του κοχλία, του πνευματικού πιεστηρίου των διαφόρων αντλιών και των δεξαμενών ψύξης της σταφυλόμαζας.

Στις 20/9/2019 πραγματοποιήθηκε η τελετή αγιασμού στη Σχολή Ομόδους από τον πανιερότατο μητροπολίτη Πάφου Γεώργιο και το σεβαστό ιερατείο της Ιεράς Μονής Τιμίου Σταυρού Ομόδους για την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Ο πανιερτατος με πατρική στοργή απηύθυνε ψυχοπνευματικές νουθεσίες προς τη μαθητική κοινότητα και τους προσκεκλημένους. Επίσης, παρέστησαν ο Κκοινοτάρχης Ομόδους και πρόεδρος της Σχολικής Εφορείας, ο πρόεδρος του Σωματείου Στήριξης της Σχολής, μέλη της Σχολικής Εφορείας και του Σωματείου Στήριξης, κοινοτάρχες, οινοποιοί της περιοχής, γονείς και άλλοι προσκεκλημένοι. 

Μετά την τελετή αγιασμού και τις ευλογίες της εκκλησίας στον χώρο του νέου τμήματος Αμπελουργίας – Οινοποιίας της σχολής τα παιδιά του κλάδου μίλησαν με ενθουσιασμό για τις εμπειρίες τους μέχρι εκείνη τη στιγμή, ενώ ο Ομοδίτης Πελοπίδας Ευγενιάδης, απήγγειλε ένα δικό του εμπνευσμένο ποίημα για την έναρξη του τμήματος.

Ακολούθησε δεξίωση με πλούσια παραδοσιακά εδέσματα στην Αίθουσα Διαλέξεων και Δημιουργικής Απασχόλησης για όλους.

Η χαρά του τρύγου

Πρωί πρωί, στις 24/9/2019, τα παιδιά μετέβησαν στο αμπέλι και έκαναν δειγματοληπτικό έλεγχο των σακχάρων του σταφυλιού με το ρεφρακτόμετρο με ένδειξη 13 (Μπoμέ). Αφού βεβαιώθηκαν, μάζεψαν διακόσια δώδεκα κιλά σταφύλια από τρεις παραδοσιακές κυπριακές ποικιλίες- Όφθαλμο, Μαραθεύτικο και ντόπιο Μαύρο. Με τη χρήση του εξοπλισμού του oινοποιείου διαχώρισαν τις ρόγες από τις κάρες και έκαναν σύνθλιψη των ρογών για καλύτερης ποιότητας γλεύκου. Η τελική περιεκτικότητα σακχάρου στη σταφυλόμαζα ήταν δεκατέσσερα. Έγινε θείωση και αφέθηκε να γίνει η ζύμωση. Είχαν πολύ υγιή σταφύλια και γι’ αυτό τα παιδιά ήταν σίγουρα για την ποιότητα του κρασιού που θα παραγόταν.

Το τμήμα Αμπελουργίας – Οινοποιίας της Σχολής Ομόδους προκήρυξε Μαθητικό Διαγωνισμό για τη δημιουργία / φιλοτέχνηση Ετικέτας Οίνου/Κρασιού και Ζιβανίας για επικόλληση σε μπουκάλες που έληξε στις 15 Νοεμβρίου 2019.

Μετά από εννιά ημέρες το «Μπoμέ» του κρασιού κατέβηκε στο 0,3. Πολύ ικανοποιητικό αποτέλεσμα, γιατί οι ζυμομύκητες δούλεψαν όπως αναμένετο. Τα παιδιά έκαναν τον διαχωρισμό των στέμφυλων από το κρασί και τα ετοίμασαν για απόσταξη. Αφού αποστείρωσαν τη δεξαμενή τους, μετάγγισαν πίσω το κρασί από ψηλά για να οξυγονωθεί, παρατείνοντας έτσι τη ζωή των ζυμομυκήτων. Ως εκ τούτου, το άφησαν πλέον να συνεχίσει τη ζύμωση μέχρι να μηδενιστούν τα σάκχαρα, αφού επρόκειτο για ξηρό κρασί.

Στις 8/10/2019 έκαναν τις τελικές μετρήσεις του «Μπωμέ» και βεβαιώθηκαν ότι η ζύμωση είχε ολοκληρωθεί φυσιολογικά. κατέληξαν να έχουν 13% αλκοόλη.

Μικροί αλχημιστές

Στις 9/10/2019 τα στέμφυλα του κρασιού τα μετέφεραν στον αποστακτήρα και με την καθοδήγηση του καθηγητή τους και των ιδιοκτητών του oινοποιείου «έστησαν το καζάνι». Είδαν τα διάφορα μέρη του παραδοσιακού αποστακτήρα και έμαθαν τη λειτουργία του κάθε ενός ξεχωριστά. Ακόμη, ο κ. Ηρόδοτος, ιδρυτής του oινοποιείου «Λινός» και ένας από τους ιδιοκτήτες του oινοποιείου, τους ανέφερε στην κυπριακή διάλεκτο τα ονόματα των διαφόρων μερών. Ιδιαίτερη εντύπωση τους έκανε ο «Λουλάς», η σωλήνα δηλαδή που βυθισμένη μέσα στο ψυγείο προκαλεί υγροποίηση του οινοπνεύματος. Μέτρησαν με το γραδόμετρο και βρήκαν ότι η πρώτη τους αλκοόλη ήταν 98%. Θεώρησαν ότι ήταν πολύ δυνατή, και ότι θα χρειαζόταν επεξεργασία την επόμενη φορά. Πρώτο φιλτράρισμα με φίλτρο «Γης Διατόμου» στις 15/10/2019. Με αντλία μετάγγισαν το κρασί μέσω του πιο πάνω φίλτρου σε αποστειρωμένη ισοθερμική δεξαμενή. Το φίλτρο αποστειρώνεται συνήθως με θειώδες και νερό στους 35°. Ο υπόλοιπος εξοπλισμός καθώς και το φίλτρο στο τέλος της διαδικασίας ξανααποστειρώνεται με κιτρικό οξύ.

Η παλέτα των οινοκαλλιτεχνών

Έγινε «κολλάρισμα» του κόκκινου κρασιού με ζελατίνη και μεταφέρθηκε σε δεξαμενή ψυγείο στις 23/10/2019. Σε εικοσιτέσσερις ώρες προστέθηκε πεντονίτης διαλυμένος και ακολούθησε πλέον η σταθεροποίησή του.

Επίσης, με πεντονίτη δούλεψαν το λευκό τους κρασί και το ετοίμασαν για σταθεροποίηση. Χρησιμοποίησαν 20-25 γρ. ζελατίνη ανά εκατό λίτρα κρασιού και περίπου 50γρ. πεντονίτη ανά εκατό λίτρα κρασιού. 

Ο τέως υπουργός Παιδείας, Κώστας Χαμπιαούρης μετέβη στην κοινότητα Ομόδους την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2019, και παρέστη και παρακολούθησε τη διαδικασία εμφιάλωσης του ερυθρού και λευκού οίνου, καθώς και της ζιβανίας, στο Οινοποιείο Λινός. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι ο οίνος και η ζιβανία αποτελούν την πρώτη παραγωγή του νεοσύστατου τμήματος της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Αμπελουργίας-Οινοποιίας στη Σχολή Ομόδους, αφού το Οινοποιείο Λινός ευγενώς παραχώρησε έναν αμπελώνα στο εν λόγω τμήμα της Σχολής για σκοπούς πρακτικής και βιωματικής εξάσκησης των μαθητών και μαθητριών του τμήματος. Ακολούθησε γευσιγνωσία.

Επισημαίνεται ότι το τμήμα Αμπελουργίας-Οινοποιίας διατήρησε και συνεχίζει να διατηρεί μία συνεχή, άψογη και αδιάρρηκτη συνεργασία με όλα τα τοπικά οινοποιεία κατά τη διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς.

Από Διεύθυνση και προσωπικό Σχολής Ομόδους