Η συνεχής ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου, οι μετακινήσεις και τα ταξίδια είτε πρόκειται για εργασία είτε πρόκειται για αναψυχή, καθιστούν αναγκαία την εφαρμογή μια κοινής μεθόδου επικοινωνίας των πληροφοριών που σχετίζονται με την ασφάλεια, η οποία να στηρίζεται όσο το δυνατόν λιγότερο στη χρήση των λέξεων, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η εύκολη και άμεση κατανόηση. Τη λύση έχει δώσει ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO), με την τυποποίηση των σημάτων ασφάλειας τα οποία προορίζονται για χρήση όπου υπάρχει κίνδυνος για τους ανθρώπους, με σκοπό την πρόληψη των ατυχημάτων και των τραυματισμών. Τα σύμβολα που έχουν συμφωνηθεί διεθνώς και χρησιμοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο στα σήματα ασφάλειας εξασφαλίζουν σαφήνεια και συνέπεια, ανεξάρτητα από τη γλώσσα, την κουλτούρα ή τον περιβάλλοντα χώρο. Ανάλογα με την περίπτωση, τα σήματα ασφάλειας μπορεί να εμφανίζονται υπό μορφή πινακίδων στους χώρους εργασίας και τους κοινόχρηστους χώρους, σε εγχειρίδια και προειδοποιήσεις ασφάλειας, στη σήμανση προϊόντων καθώς σε πλάνα διαφυγής και εκκένωσης.
Σημείο αναφοράς για τα σήματα ασφάλειας, αποτελεί το διεθνές πρότυπο ISO 7010“ Graphical symbols -Safety colours and safety signs – Registered safety signs” (Γραφικά Σύμβολα – Χρώματα ασφάλειας και σήματα ασφάλειας – Αναγνωρισμένα σήματα ασφάλειας). Από τις απαγορευμένες περιοχές πρόσβασης στα εργοτάξια μέχρι και τις εξόδους κινδύνου, το πρότυπο περιλαμβάνει τα σήματα ασφάλειας για τους σκοπούς της πρόληψης ατυχημάτων, της πυροπροστασίας, των πληροφοριών σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία, και της εκκένωσης χώρων σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Μόλις πρόσφατα κυκλοφόρησε νέα αναθεωρημένη έκδοση του προτύπου στην οποία ενσωματώνονται νέα σήματα ασφάλειας που χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο.
Το σχήμα και το χρώμα του κάθε ξεχωριστού σήματος καθορίζεται στο διεθνές πρότυπο ISO 3864-1 “Design principles for safety signs and safety markings” (Αρχές σχεδιασμού για σήματα ασφάλειας και σημάνσεις ασφάλειας). Ο λεπτομερής σχεδιασμός για κάθε σύμβολο περιγράφεται στο διεθνές πρότυπο ISO 3864-3 “Design principles for graphical symbols for usein safety signs” (Αρχές σχεδιασμού για γραφικά σύμβολα που χρησιμοποιούνται στασήματα ασφάλειας).
Είναι πασιφανές ότι η έλλειψη εναρμόνισης και τυποποίησης στον εν λόγω τομέα θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγχυση με αποτέλεσμα τον ανεξέλεγκτο κίνδυνο πρόκλησης ατυχημάτων. Η διεθνής τυποποίηση των σημάτων ασφάλειας διασφαλίζει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο όλοι μιλούν και καταλαβαίνουν πλήρως την ίδια γλώσσα όσον αφορά την ασφάλεια. Αυτό παρέχει μια απλή λύση για όλους, τόσο σε χώρους εργασίας όσο και σε δημόσιους χώρους, όπως για παράδειγμα οι αερολιμένες στους οποίους διακινούνται καθημερινά εκατομμύρια επιβατών όλων των εθνικοτήτων.
Το ISO 7010 καλύπτει τις πιο σημαντικές επικίνδυνες καταστάσεις με παραδείγματα σημάτων ασφάλειας από προειδοποιήσεις όπως για προσοχή γύρω από βαθιά νερά – ηλεκτρισμό/ηλεκτροπληξία- συρματοπλέγματα, μέχρι και οδηγίες όπως «απαγορεύεται η διέλευση» ή «μη χρησιμοποιείτε ανελκυστήρες σε περίπτωση πυρκαγιάς». Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το πρότυπο δεν ισχύει για τη σηματοδότηση που χρησιμοποιείται για τους σιδηρόδρομους, τις οδικές συγκοινωνίες, τους ποταμούς, τις θάλασσες, τις εναέριες μεταφορές και γενικάγια τους τομείς που υπόκεινται σε διαφοροποίηση στη βάση νομοθετικών ρυθμίσεων.

*Μηχανολόγος Μηχανικός και εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS)