Στην αγορά και ανακαίνιση κατοικιών προτιμούν να επενδύουν οι Κύπριοι το πλεόνασμα των εισοδημάτων τους αντί να βάζουν τα χρήματα ως αποταμίευση στην τράπεζα. Παρά την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας και τη σημαντική μείωση της ανεργίας, η αποταμίευση των νοικοκυριών στην Κύπρο παραμένει συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ σε πολύ χαμηλά επίπεδα, αναφέρει η φθινοπωρινή έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου 2019. Το πλεόνασμα των εισοδημάτων των κυπριακών νοικοκυριών κατέληγε στην αγορά και ανακαίνιση κατοικιών τάση που φαίνεται να συνεχίζεται και μετά την κρίση.
Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι μετά το 2013 άρχισε να μειώνεται το ποσοστό της αποταμίευσης και να έχει μάλιστα αρνητικό πρόσημο ως ποσοστό του μικτού διαθέσιμου εισοδήματος. Το 2013 ήταν στο -1,8%, το 2014 η υποχώρηση ήταν ακόμη μεγαλύτερη και έφθασε στο -6,2% ως ποσοστό του μικτού διαθέσιμου εισοδήματος. Το 2015 περιορίστηκε στο -4,5%, το 2016 στο -3,2% και το 2017 στο -3,1%. Από το 2007 ως το 2017, το 2009 ήταν η χρονιά με το μεγαλύτερο ποσοστό αποταμίευσης (9,2%) των νοικοκυριών ως ποσοστό του μικτού διαθέσιμου εισοδήματος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κύπριοι κροίσοι με περιουσία 19,9 δισ. δολάρια
Σε σχέση με την επένδυση στην αγορά και ανακαίνιση κατοικίας η καλύτερη χρονιά ήταν το 2007. Τα κυπριακά νοικοκυριά επένδυσαν το 20,3% του διαθέσιμου εισοδήματος στην αγορά και ανακαίνιση κατοικίας, το 2008 ήταν στο 19,6%, το 2009 στο 15,9%, το 2010 στο 13,7% και το 2011 στο 10,7%. Το 2012 το ποσοστό επένδυσης σε ακίνητα ή ανακαίνιση κατοικίας υποχώρησε στο 8,6% και το 2013 στο 7,5%. Το 2014 και το 2015 η εικόνα δεν διαφοροποιήθηκε σημαντικά, με το ποσοστό επένδυσης σε ακίνητα από το διαθέσιμο εισόδημα να ανέρχεται στο 7,6% και 7,8% αντίστοιχα. Το 2016 και 2017 οι επενδύσεις σε αγορά κατοικίας ως ποσοστό του μικτού διαθέσιμος εισοδήματος αυξήθηκαν στο 8,6% και 10,2%.
Τα νοικοκυριά στην ευρωζώνη επιλέγουν το πλεόνασμα των εισοδημάτων τους να το έχουν ως αποταμίευση παρά για την αγορά ή την ανακαίνιση κατοικίας. Ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη για επένδυση ήταν στο 8,8% το 2017 από 11,5% το 2007 και στο 11,7% το 2018 σε σύγκριση με 12,5% δέκα χρόνια πριν.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Κεντρική Τράπεζα: «Πονοκέφαλος» τα πολλά ακίνητα
Αυξάνονται οι συνταξιούχοι
Προβληματισμός επικρατεί για την αναλογία συνταξιούχων προς τον ενεργό πληθυσμό (Old Age Dependency Ratio). Στην φθινοπωρινή του έκθεση, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο αναφέρει ότι οι αρχικές προβλέψεις που συμπεριλαμβάνονται στην αναλογιστική μελέτη της 31/12/2014 που είχε ετοιμάσει το Διεθνές Γραφείο Εργασίας βασίστηκαν σε παραδοχές που στη συνέχεια δεν επαληθεύθηκαν. Χρησιμοποιείται, για παράδειγμα, η υπόθεση/ παραδοχή ότι η αναλογία συνταξιούχων προς το ενεργό πληθυσμό (Old Age Dependency Ratio) από 21% που ήταν το 2015 θα ανέλθει στο 42% το 2070. Σημαντικά διαφοροποιημένη φαίνεται να είναι η εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Προβλέπεται ότι στην Κύπρο θα καταγραφεί τα επόμενα 50 χρόνια σημαντική διαφοροποίηση στον υπό αναφορά δείκτη ο οποίος μέχρι το 2070 θα ανέλθει στο 61%.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Εκποιήσεις ακινήτων άνω του €1 εκατ. στη Λευκωσία
Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο επισημαίνει ότι τα στοιχεία καταδεικνύουν με σαφήνεια ότι τίθεται θέμα διασφάλισης επαρκούς σύνταξης για το σύνολο των πολιτών. Επίσης σημειώνει, θα πρέπει να γίνει αναθεώρηση της αναλογιστικής μελέτης για το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, θα πρέπει να καταγραφούν με ακρίβεια τα αποθεματικά των υφιστάμενων συνταξιοδοτικών ταμείων και ταμείων προνοίας και στη συνέχεια να εφαρμοστεί άμεσα ένα νέο μακροχρόνιο στρατηγικό πλαίσιο που θα αποσκοπεί στη διασφάλιση επαρκούς σύνταξης για το σύνολο των πολιτών.
