Οι Βρετανοί μόνιμοι κάτοικοι Κύπρου μετά το Brexit έχουν απωλέσει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, καθώς πλέον σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελούν πλέον πολίτες τρίτης χώρας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αποχωρήσουν από τις θέσεις στις οποίες είχαν εκλεγεί σε συμβούλια Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ανεξάρτητα από την παράταση που έχει δοθεί λόγω της συζήτησης για τη μεταρρύθμιση. Για το θέμα των Βρετανών, η Κυπριακή Δημοκρατία ζήτησε και έλαβε σχετική γνωμάτευση από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, σύμφωνα με την οποία το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στην Κυπριακή Δημοκρατία καθορίζεται με βάση την υπηκοότητα και όχι τη διαμονή. Συνεπώς, οι Βρετανοί μόνιμοι κάτοικοι Κύπρου, μετά την έξοδο της Βρετανίας χάνουν αυτό το δικαίωμα και θα έπρεπε μέχρι τον Ιανουάριο να είχαν παραιτηθεί από τις θέσεις που κατέχουν σε κοινοτικά και δημοτικά συμβούλια. 

Όπως πληροφορούμαστε, η Κυπριακή Δημοκρατία ενημέρωσε σχετικά τις περιπτώσεις εκείνες που κατείχαν εκλελεγμένες θέσεις στην Τοπική Αυτοδιοικήση, προκαλώντας εκ μέρους τους διαμαρτυρίες. Πηγές από το υπουργείο Εσωτερικών, μας ανέφερε ότι η Κυβέρνηση είναι γνώστης των αντιδράσεων, ωστόσο αυτή ήταν η γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα. Όπως μας αναφέρθηκε, το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελούσε ένα από τα αιτήματα που τέθηκαν από πλευράς Ηνωμένου Βασιλείου στο πλαίσιο του Brexit. Η Κυβέρνηση πολιτικά δεν ήταν αρνητική στη βάση της φιλοσοφίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ότι κάθε πολίτης μπορεί να έχει δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι εκεί που διαμένει. Ωστόσο, το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατία είναι ξεκάθαρο. Οπόταν δεν υπάρχει άλλη επιλογή.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Χωρίς ψήφο οι Βρετανοί της Κύπρου

Παράλληλα, ανάμεσα στα αιτήματα ήταν και η διατήρηση του δικαιώματος διακίνησης στα οδοφράγματα όπως ισχύει για την περίπτωση των Ευρωπαίων πολιτών. Η διευθέτηση αυτή θα διευκόλυνε κυρίως τις περίπου 13 χιλιάδες Βρετανούς που διαμένουν μόνιμα στα κατεχόμενα. Αίτημα για το οποίο και πάλι δεν μπορούσε να γίνει εξαίρεση. Σημειώνεται ότι για τους κατοίκους τρίτων χωρών ισχύει το δικαίωμα των 30 ημερών κάθε έξι μήνες. Ζητήθηκε επίσης διατήρηση των διευκολύνσεων στα αεροδρόμια.

Για το θέμα αυτό, επηρεαζόμενη Βρετανίδα μέλος του Κοινοτικού Συμβουλίου Τάλας έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας τόσο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, όσο και στον υπουργό Εσωτερικών Νίκο Νουρή. Η κ. Κάθι Ντελανέι ζητά μία γραπτή εξήγηση για τους λόγους που πρέπει να παραδώσει τη θέση της στο Κοινοτικό Συμβούλιο Τάλας τη δεδομένη χρονική στιγμή, τονίζοντας πώς τη θέση την κατέλαβε με τις ψήφους των πολιτών και ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν εκλογές για να παραδώσει τη θέση της. 

«Είναι αποδεκτό», όπως αναφέρει, «ότι ως έχει αυτή τη στιγμή οι κάτοικοι του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν χάσει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις τοπικές εκλογές. Ωστόσο, άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν βρει έναν τρόπο να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα».

Συγκεκριμένα, αναφέρει ως παραδείγματα την Ισπανία, την Πορτογαλία την Πολωνία, τη Νορβηγία, τη Σουηδία, τις Κάτω Χώρες, τη Μάλτα, το Βέλγιο, τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ουγγαρία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο και την Ελβετία. Οι χώρες αυτές, όπως αναφέρει στην επιστολή της αναλυτικά για το κάθε κράτος ξεχωριστά, προέβησαν σε διάφορες διευθετήσεις παρέχοντας είτε δικαίωμα ψήφου, είτε ακόμα και το δικαίωμα διεκδίκησης κάποιου αξιώματος στις τοπικές εκλογές. Προϋπόθεση η συνεχής παραμονή για κάποιο χρονικό διάστημα το οποίο κυμαίνεται, σύμφωνα με τα όσα επικαλείται η κ. Ντελανέι, από 3 έως 5 χρόνια μόνιμης παρουσίας. Παράλληλα, σε κάποιες περιπτώσεις έγιναν διμερείς συμφωνίες του Ηνωμένου Βασιλείου με τις χώρες διαμονής.

Η κ. Ντελανέι, διερωτάται πώς μπορεί η Κυβέρνηση να αποφασίσει ξαφνικά ότι δεν μπορεί να παραμείνει στη θέση της και να την παραδώσει, από τη στιγμή που δεν έγιναν εκλογές και από τη στιγμή που υπήρξε απόφαση για παράταση της θητείας των υφιστάμενων συμβουλίων μέχρι το 2024. «Γιατί αποφάσισε τώρα η Κυβέρνηση να απομακρύνει μια χούφτα Βρετανών από τα συμβούλια και για ποιους λόγους; Γιατί δεν μπορούμε να παραμείνουμε στη θέση μας μέχρι τον Μάιο του 2024;» σημειώνει.

Η απάντηση, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, είναι ότι στην περίπτωση της Κύπρου, το Σύνταγμα δεν παρέχει δυνατότητα διαφορετικής διευθέτησης, ορίζοντας ξεκάθαρα το ποιος μπορεί να διατηρεί το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Σημείωσαν ακόμα ότι δεν μπορούν να παραμείνουν στη θέση τους από τη στιγμή που έχει γίνει το Brexit, διότι πλέον θεωρούνται υπήκοοι τρίτων χωρών και άρα η παραμονή τους στις θέσεις τους είναι πλέον αντικανονική, παρά το ότι όταν είχαν εκλεγεί ήταν διαφορετικά τα δεδομένα.