Η βούληση του λαού είναι ένας μύθος, γράφει ο Αλμπερτ Γουίλ, καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας και Δημόσιας Πολιτικής στο University College του Λονδίνου, στο τελευταίο του βιβλίο που ακριβώς έχει αυτόν τον τίτλο. Όπως υποστηρίζει, η καταγραφή αυτού που θέλουν οι πολίτες συνιστά ένα μύθο, όπως η ύπαρξη μονόκερων ή χαμένες ήπειροι όπως η Ατλαντίδα και προτείνει αντί για τη βούληση του λαού να μιλούμε για την αποτύπωση μιας συγκεκριμένης άποψης, μια συγκεκριμένη στιγμή.

Αν ο Βρετανός ειδικός έχει δίκαιο, τότε οι συμπατριώτες του, πατώντας σε μια ιδέα απατηλή και ανύπαρκτη, ετοιμάζονται να κάνουν ένα βήμα στο κενό. Η Βρετανία είναι μόλις τέσσερις βδομάδες μακριά από το να αποχωρήσει οριστικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μάλιστα χωρίς συμφωνία που θα ρυθμίζει τις επί μέρους εμπορικές σχέσεις των δύο πλευρών. Το γεγονός πως η έξοδος θα γίνει εν μέσω της πανδημίας, που έχει σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά της, κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη και αβέβαιη.

Καλώς ή κακώς η Βρετανία πιστεύει πως μόνη της θα τα καταφέρει καλύτερα. Θέλει να αποκτήσει τον περίφημο έλεγχο των συνόρων της και να διαφεντεύει την τύχη της, χωρίς τις παρεμβάσεις από τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών. Παρασυρμένη από το παρελθόν ονειρεύεται αυτοκρατορικά μεγαλεία και πιστεύει πως μπορεί να γίνει ξανά υπολογίσιμη δύναμη. Θυμάται τις εποχές που ήλεγχε το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου και θεωρεί πως μπορεί να επιστρέψει εκεί που ήταν παλιά. 

Το Brexit στηρίχθηκε στην ιδέα πως ο λαός θέλει να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και είναι αλήθεια πως το 51,9% στο δημοψήφισμα του 2016 ψήφισε υπέρ της εξόδου. Το επιχείρημα αυτό χρησιμοποίησε κατά κόρο ο Βρετανός Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, όσο και η προκάτοχός του, Τερέζα Μέι, που δεν σταμάτησαν να διαλαλούν πως όλοι θα πρέπει να σεβαστούν τη βούληση του λαού και να κάνουν την αποχώρηση από την ΕΕ πραγματικότητα. Παρόλα αυτά, δεν μπορούμε να λέμε πως όλοι οι Βρετανοί θέλουν έξοδο από την ΕΕ.

Ο λαϊκισμός χρησιμοποιεί την ιδέα της βούλησης του λαού για να αμφισβητήσει την πολιτική, υποστηρίζει ο Άλμπερτ Γουίλ, και αυτό βρίσκει την πλήρη εφαρμογή του στο Brexit. Η αποχώρηση από την ΕΕ ήταν μια ιδέα που δεν εξέφραζε όλους τους Βρετανούς, όμως αυτό λίγη σημασία έχει τώρα που το διαζύγιο γίνεται οριστικό.

[email protected]