Τον τελευταίο καιρό οι αγορές είναι ως να έχουν τοποθετηθεί σε χειρουργικό τραπέζι. Τα καθημερινά ηλεκτροσόκ που βιώνουν παραπέμπουν σε ασθενή που τη μια μέρα συνέρχεται και την άλλη μέρα βρίσκεται με το ένα πόδι στον άλλο κόσμο.

Αιτία γι΄ αυτό το ασταμάτητο πάνω – κάτω των αγορών δεν είναι τίποτα άλλο, από τις προεκτάσεις του εμπορικού πολέμου που άρχισε ο Τραμπ στην Κίνα, οι διεθνείς νομισματικές ανισορροπίες και τα προβλήματα χρέους και ελλειμμάτων που χαρακτηρίζουν αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το μέγα ερώτημα διεθνών οικονομολόγων και αναλυτών είναι πότε θα σταθεροποιηθούν οι δείκτες των αγορών και οι τιμές μετοχών, νομισμάτων και εμπορευμάτων; Όλοι προσπαθούν να εξηγήσουν τα ανεξήγητα, να ερμηνεύσουν τα μυστήρια και να βγάλουν μια άκρη με όσα συμβαίνουν στα ταμπλό.

Το εγχείρημα, φυσικά, είναι πολύ δύσκολο, γιατί ο κύκλος φαίνεται ότι δεν μπορεί να τετραγωνιστεί με οικονομικά θεωρήματα και επενδυτικούς κανόνες. Στην περίπτωση μας έχουμε να κάνουμε με πολιτικές, με γεωπολιτικές στρατηγικές και σίγουρα κρατικές κερδοσκοπικές κινήσεις. Όλα αυτά καθιστούν περίπλοκη την ερμηνεία των φαινομένων που βιώνουμε και  μόνο συμπερασματικά μπορούμε να κρίνουμε τις εξελίξεις. Θεωρητικά, αν ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας ενταθεί και προσλάβει περαιτέρω νομισματικές προεκτάσεις, κανένας δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα. Ήδη, κάποια νομίσματα (ευρώ, στερλίνα, κλπ) άρχισαν να πληρώνουν το κόστος της εμπορικής σύγκρουσης ΗΠΑ – Κίνας. Αν από την άλλη, η Κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μειώσει (όπως αναμένεται) περαιτέρω τα επιτόκια, τότε η διεθνής οικονομία θα μπει στο τούνελ των αρνητικών επιτοκίων, με όλες τις συνακόλουθες επιπτώσεις.

Μέσα σ΄αυτό το αλαλούμ που γίνεται καθημερινά, βασιλιάς αναδεικνύεται για ακόμα μια φορά ο χρυσός στον οποίο διαχρονικά στρέφονται οι επενδυτές, όταν οσφρυστούν οικονομική αναταραχή.

Σύμφωνα με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας σε διεθνή ΜΜΕ, μόνο τον Ιούλιο περίπου 2.6 δισ. δολάρια επενδύθηκαν σε διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλια (ETFs) που συνδέονται με το χρυσό. Ερμηνεύοντας με αριθμούς την πιο πάνω κίνηση, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού ανακοίνωσε ότι οι επενδυτές αύξησαν τις συλλογικές τοποθετήσεις τους στους 2.600 τόνους, το υψηλότερο επίπεδο από το Μάρτιο του 2013. Η τιμή του χρυσού έχει αυξηθεί κατά 18% το τελευταίο τρίμηνο, υπερβαίνοντας και πάλι τα 1.500 δολάρια ανά ουγκιά καθώς οι επενδυτές ζητούν ένα πιο σίγουρο καταφύγιο για να προστατευθούν από τις εμπορικές διενέξεις, τις νομισματικές ανισορροπίες και το υψηλό πολιτικό ρίσκο που ενισχύουν την απειλή της ύφεσης.

Τη στροφή των επενδυτών στο πολύτιμο μέταλλο έχει επιταχύνει και η αλλαγή ρότας από την Federal Reserve, η οποία, ενώ αντιστεκόταν επί μήνες στα αιτήματα για χαλάρωση της πολιτικής της, αποφάσισε τελικά να μειώσει τα επιτόκια για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία.

Σύμφωνα με στοιχεία της FactSet, που δημοσιεύει η Wall Street Journal, τη μερίδα του λέοντος έχει αποσπάσει το SPDR Gold Trust, το μεγαλύτερο ETF χρυσού στον κόσμο. Εξασφάλισε εισροές 2 δισ. δολαρίων τον τελευταίο μήνα, με το ποσό να καλύπτει τα 2/3 των συνολικών εισροών του φέτος. Περίπου 924 εκατ. δολάρια τοποθετήθηκαν στο iShares Gold Trust, με το ποσό να αντιστοιχεί  στο ήμισυ των φετινών εισροών του.

Και τα δύο ETFs καταγράφουν κέρδη 7,5% τον τελευταίο μήνα, καθώς η τιμή του χρυσού στο ίδιο διάστημα  έχει ενισχυθεί 7,3%. Από την άλλη ο δείκτης των αμερικανικών μετοχών S & P 500 έχει υποχωρήσει τον τελευταίο μήνα 3,8%.

Ο χρυσός, λοιπόν, αποδεικνύεται το αντίδοτο στα σημάδια της διεθνούς ανισορροπίας, όμως το ερώτημα για το μέλλον των αγορών παραμένει προς το παρόν αναπάντητο…

* Οικονομολόγος.