Το χαλλούμι είναι το πρώτο εξαγωγικό γεωργικό προϊόν της Κύπρου και για δεκαετίες τώρα διασφαλίζεται με διάφορα μέσα ο τρόπος παρασκευής και οι προδιαγραφές του. Το κυριότερο όπλο που υπάρχει αυτή τη στιγμή για προστασία του παραδοσιακού προϊόντος είναι το κοινοτικό συλλογικό σήμα, εν αναμονή της καταχώρισης της ονομασίας χαλλούμι ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), αίτηση η οποία εκκρεμεί από το 2014 ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το πρόβλημα του χαλλουμιού στην Κύπρο είναι ότι για να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα, οι αρμόδιες Αρχές δεν διασφάλισαν ότι τα προϊόντα τα οποία προορίζονται είτε για την ντόπια αγορά, είτε εξάγονται, ικανοποιούν την εθνική νομοθεσία ως προς τις προδιαγραφές παρασκευής του. Δυστυχώς, η προστασία του από απομιμήσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό δεν διασφαλίστηκε ποτέ σε βάρος του αυθεντικού προϊόντος, το οποίο προνοείται μέσα από την εθνική νομοθεσία. Δεν έφτανε αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πρώτη φορά δεν τήρησε τα χρονοδιαγράμματα και τις διαδικασίες που απορρέουν από τους ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, ώστε να μην υπάρχει καμία καθυστέρηση στην κατοχύρωση του κυπριακού χαλλουμιού ως ΠΟΠ.
Οι όποιοι έλεγχοι διενεργούνταν ήταν υποτυπώδεις και δεν είχαν συνέχεια, και οι προσπάθειες που γίνονταν από τις υπηρεσίες του υπουργείου Εμπορίου δεν υποστηρίζονταν από τα συναρμόδια για σκοπούς ελέγχου υπουργεία Γεωργίας και Υγείας, με αποτέλεσμα οι τυροκόμοι να αποθρασύνονται διαρκώς μπροστά στην ανοχή που επιδεικνυόταν και δημιουργούσαν ολοένα και περισσότερα προϊόντα. Τα βάφτιζαν χαλλούμι, καπηλευόμενοι ουσιαστικά το όνομα.
Τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε οργανωμένο το αγροτικό κίνημα να φωνάζει για τη διοχέτευση στην αγορά εισαγόμενου λευκού τυριού που έχει τα κύρια χαρακτηριστικά του χαλλουμιού. Δεν είδαμε όμως την ίδια αντίδραση όταν για χρόνια τώρα τα ντόπια τυροκομεία παράγουν τυρί πλάκα το οποίο εν γνώσει τους προμηθεύονται εστιάτορες και ξενοδόχοι και το βαφτίζουν χαλλούμι. Ούτε βέβαια είδαμε να ιδρώνει το αυτί των αρμοδίων υπηρεσιών να λάβουν μέτρα ώστε να τερματιστεί η παραπλάνηση του καταναλωτή, ντόπιου και τουρίστα. Ακόμα και οι σωστοί βιομήχανοι διαθέτουν την απομίμηση χαλλουμιού στο πελατολόγιο τους γνωρίζοντας ότι οι επιχειρήσεις που το διαθέτουν το βαφτίζουν χαλλούμι.
Στα χρόνια που έχουν περάσει δεν έχει γίνει κανένας έλεγχος από πλευράς των υπηρεσιών του υπουργείου Γεωργίας για την εφαρμογή της ποσόστωσης σε επίπεδο μονάδας παραγωγής, με αποτέλεσμα σήμερα να παράγονται τέτοιες ποσότητες τυριού που ονομάζεται χαλλούμι, που το αιγοπρόβειο γάλα δεν αρκεί για να καλύψει την παραγωγή.
Από την άλλη βλέπουμε το τελευταίο διάστημα να μπλοκάρονται ποσότητες χαλλουμιού που προορίζονται για αγορές του εξωτερικού αφού δεν συνάδουν με τα συλλογικά σήματα που έχει καταχωρίσει το υπουργείο Εμπορίου. Οι έμποροι δικαιολογημένα αντιδρούν αφού για τόσα χρόνια η Πολιτεία ανεχόταν να παράγουν και να διαθέτουν χαλλούμια απομιμήσεις. Μόλις το τελευταίο διάστημα τυροκόμοι σιγά σιγά άρχισαν να αποφεύγουν τη λέξη χαλλούμι σε προϊόντα τύπου διαίτης λάιτ. Ενέργειες που θα έπρεπε να γίνουν εδώ και χρόνια αν δεν έκλειναν όλοι τα μάτια μπροστά στην παρανομία. Τώρα που το υπουργείο Εμπορίου αποφάσισε να κάνει το αυτονόητο, να εντείνει τους ελέγχους εφαρμόζοντας τη νομοθεσία, όλοι οι υπόλοιποι το καλούν να παρανομήσει για να συνεχιστεί η ασυδοσία. Ελπίζουμε η κυβέρνηση αυτή τη φορά να μην ενεργήσει κάτω από εκβιασμούς και να σταθεί στο ύψος της.
