Ο Α. Χατζηαντώνης, με αφορμή άρθρο του Πανίκου Νεοκλέους, αναφέρεται στο τι συνέβη στην Κύπρο από την εποχή της αποικιοκρατίας.
Ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα θίγει ο κ. Παν. Νεοκλέους, με επιστολή του στον Τύπο. Ο συγγραφέας του βιβλίου «Αγνοηθέντες 1974» κάνει λόγο για τις προετοιμασίες για τη νέα σχολική χρονιά, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων: «Υψώσαμε περιφράξεις γύρω από τις σχολικές αυλές, μετατρέποντας τα σχολεία σε φυλακές. Για να προστατέψουμε τα παιδιά μας από επίδοξους απαγωγείς, εμπόρους ναρκωτικών και λοιπά. Αλλά τι γνώση παρέχεται στα παιδιά εντός των αιθουσών του σχολείου;». Για να συμπληρώσει, σχολιάζοντας τις επιδόσεις των νεο-εισερχόμενων φιλολόγων, λέγοντας ότι ένα 96% εξ αυτών δεν κατάφερε να ξεπεράσει τη βάση, στις εξετάσεις που διεξήχθησαν για διορισμό στη δημόσια εκπαίδευση…
Συγχαίρω τον καλό συγγραφέα. Εγώ θα επικεντρωθώ σε κάτι το οποίο πρέπει να μας ανησυχεί όλους. Υπάρχουν πολλοί φιλόλογοι που δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συνέβη το ’74 και φυσικά τι προηγήθηκε των τραγικών γεγονότων που μας οδήγησαν εκεί. Δεν φταίνε, όμως, καθόλου, οι ίδιοι. Είναι νέοι, δεν τα βίωσαν και δυστυχώς, δεν τα εδιδάχθησαν επαρκώς. Θα τους υπενθυμίσουμε, εν συντομία, τα γεγονότα και ελπίζουμε, ή μάλλον θα τους παρακαλέσω, ως πρώην συνάδελφος, καθηγητής Αγγλικής Γλώσσας, να αφιερώσουν έστω μια διδακτική ώρα, τον Σεπτέμβριο, για να τα μεταφέρουν στα παιδιά, αν θέλουν…
Το νησί μας, ως σταυροδρόμι σε σημείο νευραλγικής σημασίας, εκεί που συναντώνται τρεις ήπειροι, δεν θα μπορούσε να μην υπάρξει θύμα κατακτητών. Ρωμαίοι, Φράγκοι, Ενετοί, Τούρκοι και Άγγλοι άφησαν το στίγμα τους σε τούτα τα ιερά χώματα. Οι τελευταίοι κράτησαν την Κύπρο για 300 ολόκληρα χρόνια (1571 – 1878 μ.Χ.). Όμως ο Έλλην Κύπριος επιβίωσε. Άντεξε. Δεν έχασε την ελληνικότητά του. Διατήρησε την επιθυμία, τον εθνικό πόθο για ένωση με τη μητέρα Ελλάδα. Διατήρησε ένα 82% του πληθυσμού, σε πείσμα των σφαγών ή άλλων προσπαθειών εκτουρκισμού-εξισλαμισμού του.
Αλλά οι ηγέτες μας τι ρόλο έπαιξαν κατά την πιο κρίσιμη περίοδο, των δεκαετιών ‘50 και ‘60; Δυστυχώς, φάνηκαν κατώτεροι των περιστάσεων. Ήδη, ο διχασμός είχε αρχίσει μετά και την πρόταση του Βρετανού υπ. Αποικιών Κριτζ Τζόουνς, για μια συνέλευση, γνωστή ως Διασκεπτική, τον Οκτώβριο του 1946, όπου οι κάτοικοι της νήσου θα αποφάσιζαν για το τι μέλλει γενέσθαι. Οι αποικιοκράτες επεδίωκαν να «ξεφουσκώσουν» τη λαϊκή οργή και φάνηκαν πρόθυμοι να προσφέρουν ένα είδος αυτο-κυβέρνησης στο νησί. Στο κάλεσμα αυτό, ανταποκρίθηκε μόνο το ΑΚΕΛ (διάδοχη μορφή του Κομμουν. Κόμματος Κύπρου) και οι Τ/κ. Η Δεξιά μαζί με την Εκκλησία δεν απεδέχθησαν την πρόσκληση. Το 1948, καταρρέει η Διασκεπτική και αρχίζουν οι σκέψεις για ένοπλο αγώνα για Αυτοδιάθεση-Ένωση.
Το 1955, αρχίζει ο ένοπλος αγώνας, υπό την καθοδήγηση του Γ. Γρίβα-Διγενή, ως στρατιωτικού ηγέτη, και του Αρχ. Μακαρίου, ως εκκλησιαστικού. Δεκάδες αμούστακα παλληκάρια θυσιάζουν τα νιάτα τους, αγωνιζόμενα μέσα από τις ομάδες της ΕΟΚΑ! Ο ένοπλος αγώνας τερματίζεται το 1959. Ο Μακάριος μιλά για «αδήριτη ανάγκη» ίδρυσης ανεξάρτητου κράτους. Το ευαγγελίζεται ως «κράτος του Θεού». Δεν έπαψε, ωστόσο, ποτέ να παραμένει ενωτικός. Παραθέτω δήλωση του Χρ. Πουργουρίδη σε πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή της Ελίτας Μιχαηλίδου: «Ο Μακάριος απέθανεν, ενωτικός!».
Η Κυπριακή Δημοκρατία μπαίνει σε περιπέτειες το 1963, όταν ο Ε/κ Πρόεδρος προτείνει αλλαγή-αναθεώρηση του Συντάγματος, στα γνωστά 13 σημεία. Αυτό κατόπιν προτροπής του Άγγλου Sir Arthur Clark. Κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος, ο Αρχιεπίσκοπος έπεσε σε παγίδα. Και ασφαλώς, αυτό περίμεναν οι Τουρκοκύπριοι. Τότε, ξεσπούν τα δραματικά γεγονότα του ‘63-’64. Ο σπόρος της διχοτόμησης έπεσε. Τα δεινά της μαρτυρικής μας πατρίδας αρχίζουν… Θα επανέλθω.
Ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα θίγει ο κ. Παν. Νεοκλέους, με επιστολή του στον Τύπο. Ο συγγραφέας του βιβλίου «Αγνοηθέντες 1974» κάνει λόγο για τις προετοιμασίες για τη νέα σχολική χρονιά, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων: «Υψώσαμε περιφράξεις γύρω από τις σχολικές αυλές, μετατρέποντας τα σχολεία σε φυλακές. Για να προστατέψουμε τα παιδιά μας από επίδοξους απαγωγείς, εμπόρους ναρκωτικών και λοιπά. Αλλά τι γνώση παρέχεται στα παιδιά εντός των αιθουσών του σχολείου;». Για να συμπληρώσει, σχολιάζοντας τις επιδόσεις των νεο-εισερχόμενων φιλολόγων, λέγοντας ότι ένα 96% εξ αυτών δεν κατάφερε να ξεπεράσει τη βάση, στις εξετάσεις που διεξήχθησαν για διορισμό στη δημόσια εκπαίδευση…
Συγχαίρω τον καλό συγγραφέα. Εγώ θα επικεντρωθώ σε κάτι το οποίο πρέπει να μας ανησυχεί όλους. Υπάρχουν πολλοί φιλόλογοι που δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συνέβη το ’74 και φυσικά τι προηγήθηκε των τραγικών γεγονότων που μας οδήγησαν εκεί. Δεν φταίνε, όμως, καθόλου, οι ίδιοι. Είναι νέοι, δεν τα βίωσαν και δυστυχώς, δεν τα εδιδάχθησαν επαρκώς. Θα τους υπενθυμίσουμε, εν συντομία, τα γεγονότα και ελπίζουμε, ή μάλλον θα τους παρακαλέσω, ως πρώην συνάδελφος, καθηγητής Αγγλικής Γλώσσας, να αφιερώσουν έστω μια διδακτική ώρα, τον Σεπτέμβριο, για να τα μεταφέρουν στα παιδιά, αν θέλουν…
Το νησί μας, ως σταυροδρόμι σε σημείο νευραλγικής σημασίας, εκεί που συναντώνται τρεις ήπειροι, δεν θα μπορούσε να μην υπάρξει θύμα κατακτητών. Ρωμαίοι, Φράγκοι, Ενετοί, Τούρκοι και Άγγλοι άφησαν το στίγμα τους σε τούτα τα ιερά χώματα. Οι τελευταίοι κράτησαν την Κύπρο για 300 ολόκληρα χρόνια (1571 – 1878 μ.Χ.). Όμως ο Έλλην Κύπριος επιβίωσε. Άντεξε. Δεν έχασε την ελληνικότητά του. Διατήρησε την επιθυμία, τον εθνικό πόθο για ένωση με τη μητέρα Ελλάδα. Διατήρησε ένα 82% του πληθυσμού, σε πείσμα των σφαγών ή άλλων προσπαθειών εκτουρκισμού-εξισλαμισμού του.
Αλλά οι ηγέτες μας τι ρόλο έπαιξαν κατά την πιο κρίσιμη περίοδο, των δεκαετιών ‘50 και ‘60; Δυστυχώς, φάνηκαν κατώτεροι των περιστάσεων. Ήδη, ο διχασμός είχε αρχίσει μετά και την πρόταση του Βρετανού υπ. Αποικιών Κριτζ Τζόουνς, για μια συνέλευση, γνωστή ως Διασκεπτική, τον Οκτώβριο του 1946, όπου οι κάτοικοι της νήσου θα αποφάσιζαν για το τι μέλλει γενέσθαι. Οι αποικιοκράτες επεδίωκαν να «ξεφουσκώσουν» τη λαϊκή οργή και φάνηκαν πρόθυμοι να προσφέρουν ένα είδος αυτο-κυβέρνησης στο νησί. Στο κάλεσμα αυτό, ανταποκρίθηκε μόνο το ΑΚΕΛ (διάδοχη μορφή του Κομμουν. Κόμματος Κύπρου) και οι Τ/κ. Η Δεξιά μαζί με την Εκκλησία δεν απεδέχθησαν την πρόσκληση. Το 1948, καταρρέει η Διασκεπτική και αρχίζουν οι σκέψεις για ένοπλο αγώνα για Αυτοδιάθεση-Ένωση.
Το 1955, αρχίζει ο ένοπλος αγώνας, υπό την καθοδήγηση του Γ. Γρίβα-Διγενή, ως στρατιωτικού ηγέτη, και του Αρχ. Μακαρίου, ως εκκλησιαστικού. Δεκάδες αμούστακα παλληκάρια θυσιάζουν τα νιάτα τους, αγωνιζόμενα μέσα από τις ομάδες της ΕΟΚΑ! Ο ένοπλος αγώνας τερματίζεται το 1959. Ο Μακάριος μιλά για «αδήριτη ανάγκη» ίδρυσης ανεξάρτητου κράτους. Το ευαγγελίζεται ως «κράτος του Θεού». Δεν έπαψε, ωστόσο, ποτέ να παραμένει ενωτικός. Παραθέτω δήλωση του Χρ. Πουργουρίδη σε πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή της Ελίτας Μιχαηλίδου: «Ο Μακάριος απέθανεν, ενωτικός!».
Η Κυπριακή Δημοκρατία μπαίνει σε περιπέτειες το 1963, όταν ο Ε/κ Πρόεδρος προτείνει αλλαγή-αναθεώρηση του Συντάγματος, στα γνωστά 13 σημεία. Αυτό κατόπιν προτροπής του Άγγλου Sir Arthur Clark. Κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος, ο Αρχιεπίσκοπος έπεσε σε παγίδα. Και ασφαλώς, αυτό περίμεναν οι Τουρκοκύπριοι. Τότε, ξεσπούν τα δραματικά γεγονότα του ‘63-’64. Ο σπόρος της διχοτόμησης έπεσε. Τα δεινά της μαρτυρικής μας πατρίδας αρχίζουν… Θα επανέλθω.
