Βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας που θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1941 και η οποία δίδει το δικαίωμα στο Υπουργικό Συμβούλιο να εκδίδει διάταγμα, καθορίζοντας κατώτατα όρια μισθών «για οποιαδήποτε εργασία», αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή ο εθνικός κατώτατος μισθός στη χώρα μας, θέμα για το οποίο κορυφώνονται από εβδομάδας οι σχετικές διαπραγματεύσεις του υπουργού Εργασίας Κυριάκου Κούσιου με τους κοινωνικούς εταίρους.

Η εν λόγω νομοθεσία έχει αλλάξει ελάχιστα από τη θέσπισή της, αν και πλέον έχει μεταφραστεί και φέρει τον τίτλο «Ο περί Κατωτάτου Ορίου Μισθών Νόμος», με την τελευταία τροποποίησή του να έχει γίνει στο τέλος της δεκαετίας του ‘80.

Αν και ο τρόπος βρέθηκε εδώ και καιρό για το πώς θα υλοποιηθεί η προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης, χωρίς την εμπλοκή μάλιστα της Βουλής, εντούτοις μένουν ακόμα αρκετά που πρέπει να διευκρινιστούν γύρω από το θέμα, με μεγαλύτερο αγκάθι το ύψος που θα έχει ο εθνικός κατώτατος μισθός. Ύψος που εν πολλοίς θα καθοριστεί ως ποσοστό επί του Διάμεσου Μισθού, εξού και οι αντιπαραθέσεις που υπήρξαν μετά τη σύσκεψη στο Προεδρικό και οι καταγγελίες από πλευράς συντεχνιών για υπαναχώρηση της κυβέρνησης από τα όσα τέθηκαν ως φιλοσοφία και συμφωνήθηκαν με τη μ. Ζέτα Αιμιλιανίδου, καθώς ο διάμεσος μισθός που δίνει η κυπριακή Στατιστική Υπηρεσία είναι κατά 150 ευρώ περίπου χαμηλότερος από τοn διάμεσο στον οποίο καταλήγει ο σχετικός διάμεσος δείκτης εισοδήματος EU Silc της Eurostat. Ο δείκτης της Στατιστική Υπηρεσίας θέλει τον διάμεσο μιθσό στα 1.573 ευρώ, ενώ της Eurostat στα 1.727 ευρώ, με έτος αναφοράς το 2019-2020.

Υπάρχουν εξάλλου κι άλλες διαφωνίες, αλλά και εκκρεμότητες, όπως παραδέχτηκε την περασμένη Τρίτη στην Επιτροπή Εργασίας της Βουλής ο υπουργός Εργασίας Κυριάκος Κούσιος, καταγράφοντας ως τέτοιες τις ώρες εργασίας τις οποίες θα αφορά ο Εθνικός Κατώτατος, το πότε και πώς θα εφαρμοστεί, εάν θα τιμαριθμοποιείται κι άλλα. Στις διαφορές θα πρέπει επίσης να προστεθούν και οι εξαιρέσεις για τις οποίες δεν θα εφαρμόζεται ο εθνικός κατώτατος μισθός, καθώς η μη κάλυψη των οικιακών βοηθών, των εργαζομένων στη γεωργία και των ναυτικών, που συζητείτο, δεν βρίσκει όλους τους κοινωνικούς εταίρους σύμφωνους.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Ενόψει των πιο πάνω, ο υπουργός Εργασίας ανέφερε την περασμένη Τρίτη στη Βουλή πως στόχος της διαπραγμάτευσης που κορυφώνεται την ερχόμενη Πέμπτη 21 Ιουλίου με χωριστές συναντήσεις του ιδίου με όλες τις οργανώσεις ξεχωριστά και την επομένη με κοινή συνάντησή του με όλους τους κοινωνικούς εταίρους, δεν είναι να υπάρξει συμφωνία, αλλά να εξευρεθεί η μέγιστη δυνατή συναίνεση.

Διάταγμα με μίνιμουμ μηνιαίο και ωριαίο

Από το 2020 εκδόθηκε βάσει του περί Κατωτάτου Ορίου Μισθών Νόμου και διάταγμα για κατώτατους μισθούς στην ξενοδοχειακή βιομηχανία. Το εν λόγω διάταγμα, που θα μπορούσε να θεωρηθεί «οδηγός» και για την καθιέρωση εθνικού κατώτατου μισθού, ορίζει μίνιμουμ μηνιαίο μισθό αλλά και μίνιμουμ ωριαίο μισθό για 19 επαγγέλματα του κλάδου. Στο εν λόγω διάταγμα επισυνάπτεται και σχετικός πίνακας, ενώ σε αυτό σημειώνεται πως οι μισθοί που αναφέρονται περιλαμβάνουν πέραν του βασικού μισθού, την ΑΤΑ και το δικαίωμα υπηρεσίας. Αναφέρεται επίσης πως οι μισθοί αφορούν εργασία 38 ώρες εβδομαδιαία σε πενθήμερη βάση και πως στους κατώτατους μισθούς δεν περιλαμβάνονται τυχόν άλλα ωφελήματα του εργαζόμενου ή αποζημίωση για εργασία σε ημεραργία (6η μέρα).

Στο μεταξύ, σε ερωτοαπαντήσεις του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων απαντάται σε κάποιο βαθμό και το ζήτημα της κάλυψης από τον εθνικό κατώτατο μισθό και των εργαζομένων με μερική απασχόληση, που θα καλύπτονται από τον κατώτατο. Σύμφωνα με το υπουργείο, εκτός της περίπτωσης των φρουρών ασφαλείας και των καθαριστών – και των ξενοδοχουαπλλήλων – όπου υπάρχει μισθός με την ώρα, για τα υπόλοιπα επαγγέλματα που καλύπτονται από το περί Κατώτατων Μισθών Διάταγμα, το ωρομίσθιο υπολογίζεται κατ’ αναλογία του συνήθους εβδομαδιαίου ωραρίου των εργαζομένων στην επιχείρηση, εκεί όπου υπάρχει, με πλήρη απασχόληση ή στο γενικό ωράριο του κλάδου. Για πωλητές/πωλήτριες ο κατώτατος μισθός αντιστοιχεί σε 38 ώρες εβδομαδιαίου χρόνου απασχόλησης. Για  παράδειγμα, σημειώνει το υπουργείο, ένας πωλητής ο οποίος εργάζεται 19 ώρες την εβδομάδα θα λαμβάνει μισθό τουλάχιστον ίσο με το μισό (50%) του ισχύοντος κατώτατου μισθού.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: 

Εθνικός αλλά ακαθάριστος

Το ποσό, πάντως, το οποίο θα καθοριστεί με το διάταγμα που αναμένεται να εκδώσει το Υπουργικό Συμβούλιο, δεν θα είναι αυτό που θα παίρνουν σπίτι όσοι θα καλύπτονται από τον εθνικό κατώτατο μισθό. Ούτε, όμως, κι αυτό που θα επιβαρύνει μια επιχείρηση, που θα κληθεί επίσης να εφαρμόσει το διάταγμα. Όπως και σήμερα, ο κατώτατος μισθός θα αφορά σε ακαθάριστο/μεικτό μισθό και από αυτόν θα πρέπει να αφαιρεθούν οι νόμιμες αποκοπές, που ανέρχονται τουλάχιστον στο 10,95% για εργαζομένους, για εισφορές για ΓεΣΥ και για Κοινωνικές Ασφαλίσεις. Εν ολίγοις, εάν καθοριστεί εθνικός κατώτατος μισθός 1000 ευρώ, ο εργαζόμενος θα παίρνει καθαρά 890 ευρώ περίπου, εκτός κι εάν γίνονται κι άλλες αποκοπές, όπως για ταμείο προνοίας π.χ. Αντίθετα, ο εργοδότης στα 1000 ευρώ θα έχει επίσης μη μισθολογικό κόστος, όπως υπολογίζεται από επιχειρήσεις, επιπλέον 150 ευρώ περίπου, για εισφορές σε Κοινωνικές Ασφαλίσεις, ΓεΣΥ, ταμείο πλεονάζοντος, κοινωνικής συνοχής κτλ, με το μίνιμουμ ποσοστό εισφορών του εργοδότη να ανέρχεται στο 14,9%.

Σήμερα, ο κατώτατος μισθός που εφαρμόζεται με το διάταγμα του 2012 που βρίσκεται ακόμα σε ισχύ και αφορά πωλητή/πωλήτρια, γραφέα, νοσηλευτικό βοηθό, βοηθό παιδοκόμου, βοηθό βρεφοκόμου, σχολικό βοηθό και φροντιστή, ο οποίος/οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση, ανέρχεται στα €870 ακαθάριστα με την πρόσληψη και 924 ευρώ ακαθάριστα, μετά από 6μηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης. Με τις νόμιμες αποκοπές τα πιο πάνω ποσά για τους εργαζομένους μειώνονται σε 775 ευρώ και 823 αντίστοιχα, καθαρά.

Το διάταγμα του 2012, σύμφωνα με το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων προβλέπει επίσης πως κάθε φρουρός ασφαλείας πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,90 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €5,20 ακαθάριστα.

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Καιρός για συνεννόηση

Είναι αλήθεια πως κάποιοι κοινωνικοί εταίροι σχεδόν σύρθηκαν στον διάλογο για θεσμοθέτηση του εθνικού κατώτατου μισθού προκειμένου να διασφαλίσουν ότι για τη μεταρρύθμιση που επιχειρείται θα υπάρξουν ασφαλιστικές δικλείδες για μετριασμό των κινδύνων σε επιχειρήσεις και οικονομία. Η ΟΕΒ παραδέχτηκε μάλιστα πως μπήκε στον διάλογο προκειμένου να πετύχει και κατάργηση της ΑΤΑ. Η μ. Ζέτα Αιμιλιανίδου επιχείρησε από νωρίς να αποσυνδέσει την ΑΤΑ από τον εθνικό κατώτατο, αλλά στον κοινωνικό διάλογο και σε μια διαπραγμάτευση όλοι δίνουν για να πάρουν. Και αφού όλοι είναι δεσμευμένοι στον κοινωνικό διάλογο ας επιχειρήσουν έστω να βρουν κοινό έδαφος, έχοντας υπόψη πως ό,τι αποφασιστεί θα αφορά λίγο πολύ όλους μας. Και έχοντας υπόψη πόσα χρήματα χρειάζεται κανείς σήμερα για να διαβιώσει χωρίς πολυτέλεια.