Αρχές του περσινού Φλεβάρη, μετά από μεσολάβηση Αβέρωφ Νεοφύτου, το Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας αποφάσισε να μην προχωρήσει σε νομικά μέτρα κατά του Aρχιεπισκόπου για την κατεδάφιση τριών διατηρητέων στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας, αλλά να τον υποχρεώσει να τα επαναφέρει ως είχαν, όπως προβλέπει ο νόμος. Του επέβαλε να καταθέσει εγγυητική μισού εκατομμυρίου (δεν ξέρουμε αν το έκανε) και όρισαν την Αθηνά Αριστοτέλους, αρχιτέκτονα με αναγνωρισμένες ευαισθησίες στα διατηρητέα, να επιβλέπει τις εργασίες οι οποίες έπρεπε να αρχίσουν άμεσα.
Και να μας, ενάμιση χρόνο μετά, να συζητάμε το ίδιο θέμα. Ο Aρχιεπίσκοπος θέλει να διατηρήσει μόνο το κέλυφος των κατοικιών ώστε να υπάρχει ένας ενιαίος χώρος για να πίνουν τον καφέ τους οι προσκεκλημένοι μετά τη λειτουργία στον Καθεδρικό Ναό. Η εν λόγω πρόθεση ονομάζεται από τους ειδικούς της Αρχιεπισκοπής «αλλαγή χρήσης».
Κάτι τέτοιο (η κατεδάφιση εσωτερικών τοίχων) πέρα από τα προβλήματα στατικότητας που θα επιφέρει, αντίκειται στους κανονισμούς περί διατηρητέων. Ο κάθε ιδιώτης, που με αγάπη και πολλές δεκάδες χιλιάδες ευρώ προσπαθεί να αποκαταστήσει διατηρητέα κτήρια, περνά από το κόσκινο των αρμόδιων υπηρεσιών οι οποίες διυλίζουν μέχρι και τον κώνωπα. Πώς θα είναι τα πατώματα και τα ταβάνια στο εσωτερικό, τα οποία καθόλου δεν επηρεάζουν τη φυσιογνωμία της πόλης, τι χρώμα θα έχουν τα παντζούρια, πώς θα είναι οι πόρτες, τι υλικά θα χρησιμοποιηθούν, να μην τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά στη στέγη έστω κι αν αυτό δεν συνάδει με τη νέα φιλοσοφία, να μην κλείσουν ανοίγματα, να μην κατεδαφιστούν τοίχοι έστω κι αν οι χώροι δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες της σύγχρονης ζωής, έστω κι αν υπάρχουν καλύτερα υλικά που διασφαλίζουν καλύτερες συνθήκες.
Τότε, τον Φλεβάρη του ‘21, στο πλαίσιο του συναγωνισμού ποιος νοιάζεται πιο πολύ για την πολιτιστική κληρονομιά, ο Αβέρωφ Νεοφύτου κατέθεσε πρόταση νόμου ώστε οι Aρχές να μπορούν να παρεμβαίνουν σε ιδιωτικές περιουσίες για να τις διασώσουν και να χρεώνουν τον ιδιοκτήτη. Να μπορούν επίσης να επιβάλλουν πρόστιμο ίσο με την αξία των οικοδομών σε περίπτωση κατεδάφισης, ενώ αν ο ιδιοκτήτης λάβει ειδοποίηση, αλλά δεν προβαίνει στις δέουσες ενέργειες, να υπόκειται σε φυλάκιση μέχρι και ένα χρόνο ή €20.000 πρόστιμο. «Με την πρόταση αυτή, εξήγησε, στέλνεται μήνυμα, πως η Πολιτεία δεν ανέχεται φαινόμενα καταστροφής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και όποιος το πράξει θα πληρώνει βαρύ τίμημα».
Πώς γίνεται ο ιδιώτης να πρέπει να σέβεται τους νόμους και τους κανονισμούς, να είναι αντιμέτωπος με αυστηρές συνέπειες αλλά ο Aρχιεπίσκοπος να κατεδαφίζει από τοίχους μέχρι ολόκληρα σπίτια και γειτονιές άμα λάχει;
