Ο ΜΙΧΑΗΛ Σεργκέγιεβιτς Γκορμπατσόφ, που έφυγε από τη ζωή, υπήρξε μια σημαντική, αλλά και αμφιλεγόμενη διεθνής προσωπικότητα. Ήταν ο άνθρωπος ο οποίος με τις πρωτοβουλίες του και με την πολιτική του οδήγησε στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ήταν ο όγδοος και τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ και επικεφαλής του κομμουνιστικού κόμματος της χώρας από το 1985 ώς το 1991, ο οποίος κυβέρνησε μια από τις δύο υπερδυνάμεις της εποχής του. Το εγχείρημά του για περεστρόικα – γκλάσνοστ ήταν πρωτοποριακό, ωστόσο, απέτυχε και μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, οδηγήθηκε η ΕΣΣΔ σε διάλυση. Αυτό συμπαρέσυρε και το υπόλοιπο ανατολικό μπλοκ, τις χώρες του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού. Προσπάθησε για εκτόνωση των εντάσεων κι προανήγγειλε την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Τον Οκτώβριο στο ανατολικό Βερολίνο είχε πει ενώπιον του ανατολικογερμανού ηγέτη, Έρικ Χόνεκερ, πως «όποιος καθυστερεί τιμωρείται από τη ζωή». Τον Νοέμβριο το τείχος έπεσε. Ο Γκορμπατσόφ πιστώνεται για τις προσπάθειές του για την παγκόσμια ειρήνη, εξ ου και επιβραβεύτηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1990.
Ο ΓΚΟΡΜΠΑΤΣΟΦ για κάποιους ήταν «προδότης» επειδή συνέβαλε στη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Για άλλους ήταν ένας από τους πιο επιδραστικούς πολιτικούς της εποχής του, καθώς η πολιτική που άσκησε άλλαξε τον ρουν της ιστορίας. Συνέβαλε σε μεγάλες αλλαγές, ανατροπές και οδήγησε στο τέλος των «δύο κόσμων». Όλα, βέβαια, κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Είναι καλύτερος σήμερα ο κόσμος; Υπάρχει ευημερία και ελευθερία, ασφάλεια; Όλα είναι σχετικά. Και κανείς δεν υποστηρίζει πως ζούμε σε ένα κόσμο «αγγελικά πλασμένο». Το σίγουρο είναι πως ο λεγόμενος υπαρκτός σοσιαλισμός δεν μπορούσε να αντέξει, καθώς δεν υπήρχε δημοκρατία και ελευθερία, ενώ το βιοτικό επίπεδο ήταν χαμηλό. Αυτό είχε διαπιστώσει ο Γκορμπατσόφ και θέλησε να το αλλάξει. Δεν μπόρεσε να αλλάξει το σύστημα, να το εμβολιάσει με νέες ιδέες και να το εκδημοκρατικοποιήσει και κατέρρευσε.
ΠΟΛΛΑ μπορούν να αναφερθούν για τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, είτε υπέρ είτε εναντίον. Η ιστορία θα τον κρίνει. Μπορεί, όμως και σήμερα να γίνει μια αποτίμηση, αποχαιρετώντας μια διεθνή προσωπικότητα, που έφυγε από τη ζωή. Ανεξαρτήτως από ποια οπτική γωνία και να δει κανείς την εποχή Γκορμπατσόφ, δεν μπορεί να την υποβαθμίσει και να την μηδενίσει. Μπορεί να την κρίνει, χωρίς υπερβολές, αλλά εντάσσοντάς την μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής και των γεωπολιτικών εξελίξεων.
