Μερικοί έχουν αρχείο εφημερίδων… Άλλοι ανατρέχουν στις πηγές, τώρα πια με την άνεση της κατ΄ οίκον ηλεκτρονικής αναζήτησης. Άλλοι κρατούν φωτογραφίες, συχνά σκόρπιες ανάμεσα σε μη ανακυκλωθέντα αποκόμματα, αφίσες και φυλλάδια, σε βαρυφορτωμένα και δυσκίνητα συρτάρια. Δεν τις βρίσκεις όταν τις ψάχνεις, τις συναντάς τυχαία, κάποιες φορές με αναβαθμισμένη την επικαιρότητά τους… Οι 35ετείς πια φωτογραφίες το λένε με σαφήνεια: «Όχι άλλη χαμένη πενταετία!». Τώρα είναι και πάλι η ώρα του…
Πέρασαν από τότε πενταετίες πολλές –συνολικά εφτά! Σε μεγάλο μέρος χαμένες, όχι όλες το ίδιο. Πολλά πέτυχε ο τόπος, δηλ. οι άνθρωποί του, με την όποια καθοδήγηση και τις όποιες αμφισβητήσεις. Με θυσίες, με ελπίδες, με αγωνιστικότητα αλλά και με αδυναμίες πολλές που στην πορεία οδήγησαν στη μετάλλαξη των αξιών. Οι θυσίες έτυχαν εκμετάλλευσης, οι ελπίδες δεν δικαιώθηκαν, η αγωνιστικότητα λοιδορήθηκε. Η Κύπρος έγινε μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν εξέλιπε, ούτε με το σχέδιο (δήθεν) Ανάν… Λίγοι όμως έμειναν να φωνάζουν πως «τα σύνορά μας είναι στην Κερύνεια» και πως «όλοι οι πρόσφυγες στα σπίτια τους!». Κάποιοι ξέχασαν το «Δεν ξεχνώ… Το οικονομικό «θαύμα» κατέρρευσε, η κοινωνική αδικία εντάθηκε. Νέες απάνθρωπες παράμετροι σημειώνουν ανησυχητικές επιδόσεις στις στατιστικές.
Τώρα πια, στον 44ο χρόνο της κατοχής, μας φοβίζει περισσότερο μια ακόμα χαμένη πενταετία. Τώρα πια κινδυνεύει μαζί της να χαθεί η ίδια η Κύπρος. Η συνταγή «να συνεχίσουμε από εκεί που μείναμε», είτε στα ελβετικά όρη εκχωρώντας κάθε τόσο και κάτι από τα ελάχιστα που περισώθηκαν είτε σε άλλους τομείς, δεν είναι ελπιδοφόρα. Ούτε για την οικονομία και την ανάπτυξη η συνταγή φαίνεται να έχει προοπτικές. Το «αναπτυξιακό» μοντέλο «εξαγωγή νέων επιστημονικών και λοιπών παραγωγικών δυνάμεων, εισαγωγή προσωπικού για τον τουρισμό, πώληση υπηκοοτήτων» τείνει να καθιερωθεί, ενισχυμένο από διαφημιζόμενους μέσους όρους προσεκτικά επιλεγμένων οικονομικών δεικτών. Στα περιβαλλοντικά, όσα έσπειρε η προηγούμενη πενταετία τα καλλιέργησε με ζήλο η απερχόμενη, με καταστροφικούς για το περιβάλλον και για τους ανθρώπους καρπούς. Ακόμα και την τελευταία μέρα της θητείας του το απερχόμενο Υπουργικό Συμβούλιο θα αποφασίσει, λέει, για τον Ακάμα! Το χρονικό της προαναγγελθείσας εκχώρησής του στα μεγάλα συμφέροντα πάει να ολοκληρωθεί εκτός κι αν οι πολίτες (αυτοί που θα ψηφίσουν, όχι αυτοί που θα αρκεστούν σε ηλεκτρονικά μηνύματα) έγκαιρα το αποτρέψουν. Πριν πέντε χρόνια δεν είχε ακόμα διαλυθεί η καπνιά από το Μαρί, ενώ εμείς ατενίζαμε αγέρωχοι την επερχόμενη οικονομική κρίση με τη σιγουριά, μας είπαν, πως θα μας προσπερνούσε αλώβητους. Κι ύστερα, με τη σιγουριά και τη δέσμευση περί αλώβητης κόμης, βρεθήκαμε κουρεμένοι με την ψιλή! Στο μεταξύ, τώρα πια οι χρήστες των κλεμμένων περιουσιών στα κατεχόμενα προηγούνται, λέει, σε δικαιώματα, των νομίμων ιδιοκτητών! Οι γεννηθέντες το 1965 δεν έχουν, λέει, δικαιώματα στο σπίτι και τον τόπο τους γιατί δεν πρόλαβαν να τον αγαπήσουν! Παράλογο δεν είναι, να ισχυρίζονται ορισμένοι «έπρεπε να δώσεις κι άλλα Πρόεδρε»; Την ίδια ώρα κάποιοι πρέπει να λογοδοτήσουν για το διαχρονικό φαγοπότι με τις τουρκοκυπριακές περιουσίες στις ελεύθερες περιοχές.
Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και μαγικές συνταγές. Υπάρχουν όμως συγκεκριμένες πειστικές προτάσεις και προοπτικές για την επόμενη μέρα, την επόμενη πενταετία. Οι δοκιμασμένες (και αποτυχούσες) παραλλαγές της δεκαετίας κάνουν επιτακτική την επιλογή μιας νέας στρατηγικής και διαφορετικών διεξόδων από τα πολλαπλά αδιέξοδα!
