Καλωσορίζοντας ένα νέο ποιητή στην λογοτεχνική οικογένεια, σκέφτομαι τα συναρπαστικά ταξίδια που τον περιμένουν στον αέναο λαβύρινθο της ποίησης αλλά ταυτόχρονα θέτω στον εαυτό μου το κλασικό πλέον ερώτημα του Χέλντερλιν: «Κι οι ποιητές τι χρειάζονται σ’ έναν μικρόψυχο καιρό;» Η μοναδική απάντηση που βρίσκω είναι πως ιδιαίτερα στους σκοτεινούς καιρούς που διάγουμε, η ποίηση είναι το αντίδοτο στο φόβο και την αποξένωση. Ο Στέργιος Φωτόπουλος, εισέρχεται στο ναό της ποίησης με σεβασμό και δέος. Είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή κι έχει τον τίτλο «Ελεγείας Χρόνος». 

Τι είναι όμως η ελεγεία και γιατί ασκεί αυτή την γοητεία στον ποιητή; Αισθάνομαι πως για τον νεαρό ποιητή, ελεγεία είναι ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα του μυαλού, μια φαντασίωση, μια ψευδαίσθηση που λειτουργεί περισσότερο παρηγορητικά παρά ιαματικά. Είναι ένας λυρικός θρήνος για τον ανεκπλήρωτο έρωτα, αυτή την αέναη τάση του ανθρώπου προς τη θεότητα. Η λεκτική έκφραση της ανάγκης, ο Λόγος που γίνεται λόγος. Εκεί, όπου ο εαυτός συνειδητοποιεί πως ανεξάρτητα από την ιερότητα και τους συμβολισμούς των φωνημάτων και των λέξεων, υπάρχει και λειτουργεί μια φοβερή και λυτρωτική δυνατότητα: Η λέξη ως ένδυμα να ντύσει κάθε αρχέγονη ντροπή ή φόβο μετουσιώνοντας τα σε δράμα, σε τέχνη. 

«Όλα, ανεξαιρέτως, έχουν/ λεηλατηθεί/ έστω μια φορά στην ύπαρξή τους,/χώρες,/ πολιτισμοί,/ άνθρωποι/ Από ανηλεείς πολέμους,/ ανοικτίρμονες εισβολείς,/ ανεκπλήρωτους έρωτες./ Ουδέν αδήωτο.

Πώς λειτουργεί ο χρόνος για τον ποιητή; Είναι το ποτάμι μέσα στο οποίο θα λάβει το βάπτισμα του πυρός αλλά και του φωτός αν ενδεχομένως συμβεί η ποίηση. Ο ποιητής αναγνωρίζει ότι η ροή του χρόνου τον μεταμορφώνει. Ενίοτε τον αναμορφώνει ή τον παραμορφώνει καθώς συντελείται εν κινήσει, η μύηση στα απόκρυφα μονοπάτια των μουσών. Δεν οδηγεί πάντα σε ξέφωτο. 

«Αταξινόμητες σκέψεις/ ρούχα/ μισών αποσκευών ή παρεστιγμένων/ στο ίδιο πάντα δρομολόγιο/ Ανακοίνωση επιβίβασης-αποβίβασης/ υπόμνηση αναζήτησης ονείρων/ σε πείσμα/ απότομων προσγειώσεων/ Πρόσκαιρη διαμονή/ στιγμές φευγαλέες/ μόνιμη αναμονή/ αδιάλειπτου ταξιδιού/ Τα χρόνια φεύγουν/ εναλλάσσοντας/ χαρά-προσμονή-θλίψη-απελπισία/ σε σταθερή πορεία/ Αθήνας-Βρυξελλών./»

Η αφιέρωση του πονήματος «στις γενναίες» είναι αποκαλυπτική της εκφραστικής ανάγκης του ποιητή. Η γέννα, το γένος, η γενναιότητα. Αντίσταση λεκτική απέναντι στους αρχέγονους φόβους και στα συμπλέγματα. Ο νεαρός άντρας έρχεται αντιμέτωπος με την ουσία της ζωής όπως αυτή του μεταδόθηκε ως θεία μετάληψη ή θέσφατο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Είναι μια πράξη ελευθερίας η ποιητική γραφή; Μπορεί. 

«Στων καιρών τα επίδικα/ αναλογίσου/ επωδός κακοποίησης η σιωπή/ επονείδιστη η απραξία/ Τις ίσες αποστάσεις/ αγνόησε/ τα ενοχλητικά «ναι μεν αλλά»/ και με ατέρμονο πάθος/ τράβηξε/ της κοινωνίας τη διελκυστίνδα/ Με της ψυχής σου τη δύναμη/ της αγκαλιάς σου γλυκό χάδι/ επούλωσε τις πληγές/ μιας ανίερης και νοσηρής/ εκμετάλλευσης/ Έχεις χρέος/ Να Ακούς/ Να Μιλάς/ Να Πράττεις/ Υπέρ και Μαζί τους./»

Είκοσι ποιήματα, ο αριθμός είκοσι, όχι τυχαίος πιστεύω. Ο ποιητής ενδιαφέρεται για την αριστεία, έχει αφιερώσει πολλά από τα χρόνια της ζωής του στο κυνήγι για την κατάκτηση της γνώσης και της κορυφής. Συνειδητοποιεί τα αδιέξοδα και τον εγκλωβισμό σε μάταιους ή φαύλους κύκλους. Μπορεί να ξεφύγει; Είναι η ποίηση μια μυστική έξοδος κινδύνου; «Κάθαρση» το πρώτο ποίημα, «Γέννηση» το τελευταίο της συλλογής. Ακόμη ένα κύκλος. 

Η ποίηση του Στέργιου Φωτόπουλου είναι βαθιά φιλοσοφική, υπαρξιακή, χαμηλόφωνη αλλά καθαρή. Οι λέξεις επιλέγονται με προσοχή και επιμέλεια για να κοσμήσουν το ποιητικό του σύμπαν και να εκφράσουν τις πιο μύχιες σκέψεις του. Αγαπά τις λέξεις, τις ταιριάζει υπομονετικά φτιάχνοντας ένα περίτεχνο μωσαϊκό για να στολίσει τα δωμάτια της ψυχής του αλλά και να βρει στέρεο έδαφος να πατήσει. Οι λέξεις είναι πάτωμα και στέγη για τον Στέργιο. Τις χρειάζεται για την επιβίωσή του, είναι η λυτρωτική δύναμη της φαντασίας και της ύπαρξής του.

*Ο Στέργιος Φωτόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1989. Έχει αποφοιτήσει από το τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ είναι κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων στην Ευρωπαϊκή Πολιτική από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λέουβεν και στην Επικοινωνία από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών. Το 2021 ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών πάνω στη διαδικασία του κορυφαίου υποψήφιου (Spitzenkandidaten) για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί και παρουσιαστεί σε ακαδημαϊκά περιοδικά και συνέδρια. Εργάζεται στη Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο τμήμα παρακολούθησης και ανάλυσης των μέσων ενημέρωσης. Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Ελεγείας χρόνος», κυκλοφόρησε το 2021 από τις εκδόσεις Βακχικόν.