>>> Μια ζωή το ψάχνουμε για μεταρρυθμίσεις. Στο βάθος αντί σαν τέτοιες αποδεικνύονται συνήθως σε «μπαλώματα» και «βολέματα». Δεν είναι σίγουρο αν έπρεπε να πανηγυρίζουμε για την περιβόητη μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η διαπίστωση για εκπτώσεις, συμβιβασμούς και μαγειρέματα δεν έλειψε ούτε αυτή τη φορά μέχρι και την τελευταία στιγμή. Το οφθαλμοφανές είναι ότι τόσο στον αριθμό των δήμων (20 στο σύνολο) όσο και στην τελική διαμόρφωση των συμπλεγμάτων και ορίων που θα τους αποτελέσουν παρεισέφρησαν αλχημείες. Υπερίσχυσε το κομματικό στοιχείο συνεπικουρούμενο και από άλλες σκοπιμότητες, οι οποίες και σ΄ αυτό ακόμα το τόσο σοβαρό θέμα έβγαιναν μέσα από ένα χοντροκομμένο παιχνίδι που στηνόταν με τόση άνεση. Το ότι πέρασε και εδώ επιτέλους ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο που ταλαιπωρείτο για μια και πλέον δεκαετία είναι ένα και το τι θα αποδειχθεί στην πράξη όταν θα τεθεί σ’ εφαρμογή το 2024 είναι κάτι άλλο. Όσο για ευθύνες για τυχόν στραβή, έτσι και αλλιώς, ας μην το ψάχνουμε από τώρα. 

>>> Άλλοι βλέπουν ένα σημαντικό βήμα με την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και άλλοι επισημαίνουν «πληγές» που μένουν ανεπούλωτες. Είκοσι δήμοι είναι σίγουρα πολλοί στο μέγεθος του τόπου μας. Ανεξάρτητα όμως απ’ αυτό, το διακύβευμα έχει να κάνει πρώτα με τη λειτουργικότητα των 20 αυτών οντοτήτων αλλά κυρίως με την δυνατότητα εξυπηρέτησης του πολίτη ή καλύτερα με τη διασφάλιση λιγότερης ταλαιπωρίας από όση υφίσταται μέχρι τώρα. Βασανιστικό ερώτημα είναι κατά πόσο θα εξακολουθήσει να βρυχάται το ίδιο εκκωφαντικά και το θεριό της γραφειοκρατίας. Αυτά περιμένει ο απλός κόσμος και όχι τα όσα λεκτικά και ρητορικά ένθεν και ένθεν αραδιάζονται… Γι’ αυτό ας μην σπεύδουν κάποιοι να προδικάζουν γιατί τελικός κριτής θα είναι ο ίδιος ο πολίτης.

>>> Δεν θα σταματήσουμε να το λέμε. Σε οποιαδήποτε μεταρρύθμιση, πέραν των όποιων ρυθμίσεων, το πιο σημαντικό για το οποίο δεν δίνεται και τόση σημασία, είναι η αδιόρθωτη νοοτροπία μας. Αν αυτή δεν αλλάξει ώστε το ζητούμενο σ’ όλες τις περιπτώσεις να είναι η εξυπηρέτηση και το συμφέρον του πολίτη τότε όσο κι αν φτιάχνουμε τα συστήματα η κατάσταση παραμένει μη αναστρέψιμη… Γιατί απλά τα μεγάλα αποστήματα παραμένουν. Όλο αυτό το διάστημα πόση σημασία δώσαμε εδώ; Η αλήθεια είναι ότι η ευθύνη στην περίπτωση βαραίνει πρωτίστως τον ίδιο τον πολίτη, αφού αυτός τελικά επιλέγει πρόσωπα και αυτός είναι που αποδέχεται και ανέχεται… Αυτό κι αν είναι η πιο ωμή αλήθεια. 

>>> Ούτε κι εδώ αποφύγαμε την πεπατημένη. Σ’ όλο αυτό το διάστημα που συζητούσαμε το τόσο πονεμένο, όπως αποδείχθηκε, κεφάλαιο της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης, επιστρατεύσαμε του κόσμου τους εμπειρογνώμονες ώστε μέσα από τις όχι και τόσο φθηνές μελέτες τους  να πάρουμε μια πρώτη, δεύτερη ή και τρίτη άποψη για το πώς ορθολογικά θα μπορούσαμε να προχωρούσαμε. Τελικά πάλι κόψαμε και ράψαμε… Όσο για τις πανάκριβες μελέτες κι αυτή την φορά προορίσθηκαν να κλειδωθούν για να τις φάει η σκουριά σε κάποια συρτάρια ή ακόμα να απορριφθούν σε κάποιους καλάθους άχρηστων. Ούτε κι εδώ λογοδοτεί κάποιος. Αυτό κι αν είναι θέμα αδιόρθωτης νοοτροπίας…