Φτάνουμε κιόλας στη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου. Από την Τρίτη θα αρχίσει η σταδιακή μείωση της διάρκειας της μέρας. Έτσι γίνεται πάντα… Πάντως το καλοκαίρι μόλις ήρθε κι ας μην είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο. Μάλλον για το αντίθετο προδικάζει η εικόνα κι ας μην είναι πλήρως ορατή. Και με μικρές και με μεγάλες τις μέρες, άλλοθι δεν έχουμε και δικαιολογία καμιά για να προσπερνούμε εύκολα τα όσα συμβαίνουν γύρω μας, στη γειτονιά μας, στην πόλη ή την κοινότητά μας, στην κοινωνία μας. Τα ανησυχητικά μηνύματα είναι πάρα πολλά και δηλωτικά του πόσο μακρύς είναι ο δρόμος για μια ανθρώπινη κοινωνία…
Οι μέρες μας σημαδεύονται και με την απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα για μη ποινική δίωξη οργάνων των Σωμάτων ασφαλείας του κράτους για τις πιθανές ποινικές τους ευθύνες στην πολλαπλή τραγωδία που βυθίστηκε στα απόνερα του εγκαταλειμμένου μεταλλείου στο Μιτσερό. Το εφταπλό έγκλημα, ασυνήθιστο κι απρόσμενο κι αδιανόητο να έχει συμβεί δίπλα μας, συγκλόνισε την κοινωνία που έμενε άφωνη και χωρίς ελπιδοφόρα προσδοκία για πολλές εβδομάδες παρακαλουθώντας την επιβεβαίωσή του. Ο εντοπισμός του δράστη και η καταδίκη του αποτέλεσαν, χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες, τη μια πτυχή. Το ξέραμε πως ούτε αυτή ούτε οποιαδήποτε άλλη μπορούσαν να γυρίσουν τον χρόνο πίσω. Ένα ερώτημα παρέμεινε (τυπικά) αιωρούμενο. Είναι δυνατόν να μην υπάρχουν συνένοχοι; Δεν ήταν λίγοι, όχι ενεργά συνένοχοι αλλά ακριβώς γιατί έμειναν ανενεργοί κι αδιάφοροι, ίσως γιατί τα ελλείποντα (και επομένως εν κινδύνω) άτομα ήταν «απλώς» γυναίκες και «μάλιστα» αλλοδαπές… Ποιος θα τις ψάξει τώρα; Κι αν όποιος τις ψάξει δεν τις βρει, «χαράς το πράμα».
Οι ευθύνες βρέθηκαν και καταγράφηκαν και συνιστούν σοβαρά αδικήματα. Άτομα και φορείς –πέραν της ατομικής, υπάρχει και συλλογική ευθύνη– που είναι εκπαιδευμένοι και δεσμευμένοι (αλλά, όπως φαίνεται, όχι και συνειδητοποιημένοι) για την προστασία των πολιτών χωρίς οποιαδήποτε διάκριση επιβεβαιώθηκε πως δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους. Όχι μια δουλειά που είχε, εκ της αμελείας τους, κάποιο διαφυγόν κέρδος… Όχι την απόδραση κάποιου κατά την προσαγωγή του στο δικαστήριο… Όχι μια λανθασμένη εκτίμηση για τις ευθύνες σε τροχαίο ατύχημα. Αλλά γιατί με τις πράξεις ή την απραξία τους συνέβαλαν σε σημαντικό βαθμό στο να χαθούν ανθρώπινες υπάρξεις, άνθρωποι σαν όλους εμάς, ίσως γιατί οι ίδιοι τους θεωρούσαν διαφορετικούς και «επομένως» υποδεέστερους.
Η συνοδευτική της απόφασης ανακοίνωση της Νομικής Υπηρεσίας αναφέρει πως «το λάθος, έστω και σοβαρό, αβλεψία, βλακεία, ανεπάρκεια ή ανικανότητα, δεν ικανοποιεί το επίπεδο της αλόγιστης πράξης που απαιτείται για στοιχειοθέτηση του αδικήματος της παραμέλησης υπηρεσιακού καθήκοντος… ούτε εξυπακούει… εσκεμμένη και επί σκοπού παραμέληση εκτέλεσης καθήκοντος…». Αυτά είναι δουλειά των συνηγόρων να τα προβάλουν. Άλλωστε, αν καταγράφεται πιθανή βλακεία ή ανεπάρκεια ή ανικανότητα σε τέτοιες θέσεις, μας χρειάζεται και σκοπιμότητα; Λέτε να βαθμολογήθηκαν κι αυτοί με «8 στα 8» κατά την ετήσια αξιολόγησή τους από τους προϊσταμένους τους; Κι αν επρόκειτο τώρα να προχωρήσει ποινική δίωξη όπως είχε αποφασίσει ο τέως Γενικός Εισαγγελέας, δεν θα χάσουν την προαγωγή που περιμένουν μια ζωή; Δεν είναι «άδικο» αυτό, «μόνο και μόνο» γιατί κάποιες αλλοδαπές και τα μωρά τους δεν έφυγαν στα κατεχόμενα, όπως ανώδυνα κι αδιάφορα εκτιμήθηκε, κι έμειναν, για λίγο ή πολύ, εγκλωβισμένες στο αρρωστημένο μυαλό ενός κατ΄εξακολούθηση δολοφόνου; Κι αυτός ήταν ανάγκη να σκοτώσει τόσες πολλές; Φταίει η Αστυνομία για την «πληθωρική» του δράση;
Ήταν πραγματικά ανεπαρκέστατος ο ισχυρισμός που προβλήθηκε από τη Νομική Υπηρεσία για να εξηγήσει γιατί ο νυν Γενικός Εισαγγελέας αναθεώρησε και κατάργησε την απόφαση του προκατόχου του δεκατρεις μήνες πριν. Έπρεπε να περάσουν και οι εκλογές για να μας πείσουν για τη συσσωρευμένη σοφία που τους οδήγησε στην προβαλλόμενη επιχειρηματολογία που στηρίζεται στην άποψη πως προωθούνται μόνο περιπτώσεις όπου «η καταδίκη είναι πιο πιθανή παρά όχι». Και για να μη ρισκάρει το σύστημα να ντροπιαστεί από μια αποτυχία, είπε να αυτοκαταργηθεί και να αποτύχει σίγουρα όχι μόνο σε σχέση με την έκβαση της διαδικασίας, αλλά θυσιάζοντας και το κύρος του.
Κι ύστερα περιμένουμε (και απαιτούμε) με εγκυκλίους, άρθρα και δημοσιογραφικές αναλύσεις να αξιολογούνται με τεκμηριωμένη προσέγγιση οι υπηρετούντες στο Δημόσιο. Εμείς δεν ισοπεδώνουμε! Απλώς θα αναμέναμε (ωσάν να μην καταλάβαμε πού ζούμε) πως όσοι υποπίπτουν σε παραπτώματα κατά την επιτέλεση των καθηκόντων τους θα ελέγχονται και, αν κριθεί απαραίτητο, θα διώκονται. Τουλάχιστον για να μάθουν όλοι πως πρέπει να κάνουν σωστά τη δουλειά τους με υπευθυνότητα, ευσυνειδησία και σεβασμό στον πολίτη, τον κάθε πολίτη…
Τελικά ούτε τα μαύρα νερά στο Μιτσερό μπορούν να κρύψουν την ντροπή ενός συστήματος που έχει στην πράξη διαχρονικά προβάλει πως προηγείται το «δίκαιο» του βιαστή, του παιδεραστή, του κλέφτη, του κάθε λογής μεσάζοντα, της κάθε ρατσιστικής συμπεριφοράς. Ειδικοί επιστήμονες συχνά προσπαθούν να αναλύσουν τους χαρακτήρες των δραστών για να ανιχνεύσουν (χωρίς πάντα επιτυχία) τα ελατήρια και άλλα στοιχεία για το πώς έφτασαν στο έγκλημα. Ποια ειδική εμπειρογνωμοσύνη θα χρειαστεί για ανάλυση τέτοιων απλουστευμένα αθωωτικών αποφάσεων;
