Διαλύθηκε λοιπόν κι αυτή η Βουλή. Να ζήσουμε να την ξεχάσουμε, γιατί δεν μάς έδωσε και λίγα πατήματα να ερυθριούμε. Όπως ήταν αναμενόμενο, για τα δύο κρίσιμα και κοσμοϊστορικά νομοσχέδια που αφορούν τον τομέα του Πολιτισμού ίσα που πρόλαβε ν’ ανοίξει επιδερμικά η συζήτηση, μόνο και μόνο για τους τύπους και για την προεκλογική πριμοδότηση των παρόντων. Όμως, αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.
Είκοσι χρόνια περιμέναμε για την περιλάλητη αυτονόμηση και θεσμική αναδιάρθρωση του Πολιτισμού, δεν συντρέχει κανένας λόγος για βιασύνες τώρα. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι τα νομοσχέδια που έχουν κατατεθεί «φωνάζουν» ότι είναι προβληματικά. Αναμένουμε από τη νέα Βουλή να συγκροτηθεί σε σώμα, να εκτιμήσει προτεραιότητες και εκκρεμότητες, να κάνει και τις καλοκαιρινές διακοπές της και το φθινόπωρο με το πάσο της να ξεκινήσει ν’ ασχολείται σοβαρά με το θέμα. Ε, κι αφού δεν βιαζόμαστε, μήπως θα ήταν καλύτερα να περιμέναμε μέχρι το 2023 ν’ αλλάξει με το καλό και η κυβέρνηση;
Αυτό το τελευταίο δεν είναι δικό μου. Ειπώθηκε μεταξύ σοβαρού κι αστείου στο (προεκλογικό) γεύμα εργασίας που παρέθεσε την περασμένη Δευτέρα ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ σε ανθρώπους του Πολιτισμού με θέμα συζήτησης τα δύο καυτά νομοσχέδια. Πολλά κι ενδιαφέροντα κατατέθηκαν στη συγκεκριμένη συνεστίαση. Προβληματισμοί, ανησυχίες, ενστάσεις, διαφωνίες από άμεσα επηρεαζόμενους και εμπλεκόμενους, από υποψήφιους βουλευτές κι από άτομα που είχαν και τις δύο αυτές ιδιότητες.
Οφείλω να απονείμω τα εύσημα στο ΑΚΕΛ τόσο για την πρωτοβουλία και την άψογη διοργάνωση, όσο και για την αποτελεσματικότητα της εκδήλωσης που χαρακτηρίστηκε από καίριες και εύστοχες παρεμβάσεις. Για χάρη της συζήτησης και δεδομένου ότι έχουν παρέλθει οκτώ χρόνια από τότε που ήταν κυβέρνηση (εδώ που φτάσαμε σημασία πλέον έχει το παρόν και το μέλλον), ας αντιπαρέλθουμε το αμείλικτο ερώτημα «τι έκανες στον πόλεμο, μπαμπά;» αλλά και τη διαπίστωση ότι την πενταετία 2008-2013 όχι μόνο δεν έγινε το παραμικρό βήμα για την αυτονόμηση του πολιτισμού αλλά η πρόταση για την Ενιαία Αρχή έμεινε πεισματικά κλειδωμένη στο συρτάρι. Εντούτοις, διαπιστώνουμε στις επίσημες τοποθετήσεις του κόμματος ότι συνεχίζεται το βιολί της εναντίωσης στη μεταφορά του Τμήματος Αρχαιοτήτων υπό τη νέα δομή. Την προηγούμενη εβδομάδα στη συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής είδαμε να βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος και οι βουλευτές.
Δεν ξέρω αν οφείλεται σε απλό αντιπολιτευτικό παιδιάρισμα, ή σε συνειδητή στάση και ποιο από τα δύο είναι χειρότερο. Ωστόσο, πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό και περίπλοκο θέμα για να γίνει πεδίο μικροπολιτικής. Ακόμη κι αν χρειαστεί να περιμένουμε να ξεκουμπιστεί μια κυβέρνηση που δεν εμπιστευόμαστε καθόλου ως προς τη διαχείριση των θεμάτων του πολιτισμού (αν μη τι άλλο), εδώ που φτάσαμε δεν χωράνε άλλα πισωγυρίσματα στην ίδρυση του Υφυπουργείου. Ενός κανονικού, σοβαρού και λειτουργικού Υφυπουργείου Πολιτισμού, όμως, που θα ασκεί ολοκληρωμένη και συνεκτική πολιτική για τον τομέα. Μια τέτοια δομή θα πρέπει να ξεκινάει από το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Αρκετά με τα αυτογκόλ, τις εμμονές και τα προσκόμματα. Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω.
Στο ίδιο το Τμήμα Αρχαιοτήτων, η διοίκηση και το προσωπικό, ήταν αναμενόμενο να «κλωτσάνε» κι έχουν κάθε λόγο. Δεν είναι κορόιδα να αφήσουν την ησυχία τους και τη θεσμική τους ζαχαρένια στο Υπουργείο Μεταφορών για να μπλέξουν στην περιπέτεια μιας νέας και πειραματικής δομής. Το θεωρούν υποβάθμιση. Ένας- ένας λακίζουν κι άλλοι. Είδαμε και τους Φίλους της Κυπριακής Κρατικής Βιβλιοθήκης να τσινούν, να μιλούν για αντισυνταγματικότητα, για υποβάθμιση και για απώλεια χαρτοφυλακίου και ψήφου στο Υπουργικό Συμβούλιο (!), ζητώντας τη δημιουργία Τμήματος Κυπριακής Βιβλιοθήκης υπό το Υπουργείο Παιδείας. Λες και η Κρατική Βιβλιοθήκη είδε χαΐρι τόσα χρόνια που υπάγεται στη μετεξέλιξη της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης. Μα με την ίδια λογική κι ο σύγχρονος πολιτισμός υποβαθμίζεται φεύγοντας από το ΥΠΠΑΝ για να πάει στο Υφυπουργείο! Καλά ήταν έτσι τόσα χρόνια, γιατί να το χαλάσουμε;
Το πιο αστείο επιχείρημα απ’ όλα, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι αυτό της αντισυνταγματικότητας. Δεν ξέρεις πραγματικά από πού να το πιάσεις. Καταρχάς «αντισυνταγματικό» είναι το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας. Αν δεν το έχετε καταλάβει, το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας από το 1963 δεν είναι παρά ένα κουρελόχαρτο. Βασικές του πρόνοιες παρέλυσαν με την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από τις δομές του Κράτους. Το κολοβό μας Κράτος (υπο)λειτουργεί στη βάση μιας ιδιότυπης εφαρμογής του Δικαίου της Ανάγκης, με πολλές διατάξεις ανενεργές.
Αν λοιπόν το Δίκαιο της Ανάγκης αποτελεί το θεμέλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας, εδώ υπάρχει μια ζωτικής σημασίας ανάγκη κι αυτή είναι η ανάπτυξη του Πολιτισμού, στη βάση μιας ενιαίας και καθαρής στρατηγικής. Κανείς δεν περισσεύει και δεν πρέπει να λείπει απ’ αυτή την προσπάθεια. Εγώ θα πρόσθετα στη νέα δομή και τον κλάδο διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς του Υπουργείου Εσωτερικών ή τη διαχείριση του φυσικού και πολιτιστικού τοπίου που επιμερίζεται το Τμήμα Περιβάλλοντος- δηλαδή το Υπουργείο Γεωργίας.
Ένα κομμάτι της πολιτικής περσόνας του Πρόδρομου Προδρόμου έχει «κολλήσει» ακόμη στην εποχή που ήταν Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Βγάζει ανακοινώσεις από το Υπουργείο Παιδείας για να απαντήσει στο ΑΚΕΛ. Αυτό όμως που όφειλε να κάνει αντί να παίζει την κολοκυθιά δεν κατάφερε να το κάνει. Κι εννοώ να καταθέσει ένα πειστικό νομοσχέδιο για το Υφυπουργείο μετά από τόσα χρόνια προεργασίας. Ένα νομοσχέδιο που θα πείσει όλους τους εταίρους ότι πρόκειται για μια πορεία ισχυροποίησης με όραμα και εφόδια κι όχι μια κατηφόρα εργαστηριακών παλινδρομήσεων άνευ ουσιαστικής στόχευσης.
Φιλελεύθερα, 25.4.21
