Απόψε είναι η τρίτη και τελευταία παράσταση του θεατρικού έργου «Φάρος», που εδώ και δύο χρόνια που το πρωτόδα στην Αθήνα, μάλλιασε η γλώσσα μου στους φίλους και φίλες που έρχονταν εδώ από την Κύπρο να μην το χάσουν με τίποτα. Είναι από τα πιο δυνατά (δεν βρίσκω άλλη λέξη) θεατρικά έργα που έχω δει. Με είχε «προειδοποιήσει» για αυτό ο φίλος, ποιητής Γιώργος Ψάλτης, ο οποίος τώρα, που το έργο παίζεται στην Κύπρο, μου έστειλε το παρακάτω κείμενο, περιγράφοντας αυτό που όσοι τυχεροί πρόκειται να δουν στο Ριάλτο της Λεμεσού: 

Ο ίδιος ο διάολος επί σκηνής; Aυτοπροσώπως; Τι σόι έργο είναι αυτό; Ήταν πρόκληση για μένα η πρόταση του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη να γράψω ένα ποίημα για να ανοίγει την παράσταση «Ο φάρος». Επειδή ο συγκεκριμένος διάολος δεν είναι το ανάποδο του καλού, ζηλεύει τη γαλήνη που έχουμε ως δυνατότητα οι ζωντανοί κι ας είμαστε θνητοί. 

Σε ημιυπόγειο σκηνικό, ο Σάρκι (Οδυσσέας Παπασπηλιώπουλος) είναι ένας άσωτος που πίνει για να ξεχάσει, τη γυναίκα του την πήρε ο Νίκι (Προμηθέας Αλειφερόπουλος), ο κυκλοθυμικός Ρίτσαρντ (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης) είναι ο αδελφός του που τυφλώθηκε πρόσφατα όταν έπεσε σε έναν κάδο κι έχει κολλητό φίλο τον πανάγαθο Ιβάν (Νίκος Ψαρράς) που δεν ξέρει την τύχη του αν δεν φοράει γυαλιά, κι ένας διάολος, λέγεται κύριος Lockhart (Αιμίλιος Χειλάκης), ισχύει ως Ποιμένας στο σκοτάδι που χρειαζόμαστε για να αναγνωρίσουμε το φως να μπαίνει. 

Μία παρτίδα πόκερ είναι η καρδιά του έργου, με φλέβες τις αμαρτίες των χαρακτήρων που εμφανίζονται σε αυτό –ο διάολος δεν μετράει– και αρτηρίες την ανάγκη τους να ζουν στη δοσμένη κοινωνία. Παραβαίνουν συστηματικά τις Δέκα Εντολές: ου μοιχεύσεις, ου φονεύσεις, μην επικαλείσαι το όνομα του Θεού επί ματαίω, μην κλέψεις, μην επιθυμήσεις τη γυναίκα άλλου, και λοιπά και λοιπά.

Ο συγγραφέας του έργου Conor McPherson το εμπνεύστηκε από έναν αρχαίο (3200 π.Χ.) τύμβο στην Ιρλανδία, με διάδρομο και θάλαμο που φωτίζεται ετησίως κατά την ανατολή του ήλιου τη χειμερινή ισημερία, το έργο εκτυλίσσσεται Χριστούγεννα, το ονόμασε «Seafarer» από το ομότιτλο ποίημα που έγραψε ένας σπουδαίος ανώνυμος μάλλον λίγο πριν το 800 μ.Χ.

Η παράσταση ανοίγει με μία εικόνα του Ιησού –της Ιεράς Καρδιάς, των Καθολικών–, με το κόκκινο λαμπάκι που τη φωτίζει σβηστό, ποια η σχέση των χαρακτήρων και των θεατών του «Φάρου» με τα θεία και με την ειδωλολατρεία; Το φως και την κατεύθυνση ψάχνουμε. Αιώνες τώρα. 
Γιώργος Κ. Ψάλτης

Υ..Γ: Ιδού και το ποίημα που έγραψε, επί τούτου:

Φάρος

Από τα χρόνια που έρχομαι έγινα
στεριά μου βράχος στην άμμο 
μπλε το νερό κι ο αφρός άσπρος.
Δεν ξέρω τα γλυκά νερά
σε σκοτεινό ουρανό βλέπω τ’ αστέρια 
φωλιές που αιωρούνται 
σταλαχτίτες που λιώνουν.
Με φθείρει χωρίς φεγγάρι ο ήλιος
τα σφάλματα η φύση ο χρόνος.
Τοίχοι που γκρεμίζονται 
άνθρωποι σώματα που χαλάνε
θάλασσα υγρή σε ναυάγια.
Αμήν κι ευλόγως και μα τον Δία
φέρω τον φάρο που φτάνω
ελπίζω εφόσον πω την αλήθεια
έστω σ’ εμένα.

Πληροφορίες: Ποίημα για την παράσταση του έργου «Ο φάρος» (The Seafarer), που πήρε τον αγγλικό του τίτλο από το ποίημα ανωνύμου του 8ου αιώνα μ.Χ. «The Seafarer». Το απαγγέλει ο Μάνος Βακούσης σε μουσική επιμέλεια Μίνου Μάτσα.

Ο Γιώργος Ψάλτης είναι συγγραφέας. Το τέταρτο ποιητικό βιβλίο του «Εσένα» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Ίκαρος.