Μαύρος και άσπρος καπνός που βγαίνει από τα φουγάρα της ΑΗΚ στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό Βασιλικού γίνεται αντιληπτός από όσους διακινούνται στον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού – Λευκωσίας καθημερινά, πόσο μάλλον για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής που ταλαιπωρούνται, βγαίνουν σε διαμαρτυρίες και ψάχνουν απαντήσεις.

Η απάντηση είναι απλή: Αιτία της καπνίλας στην περιοχή είναι η απόφαση της ΑΗΚ να τερματίσει τη λειτουργία των αντιρρυπαντικών συστημάτων που τοποθετήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια, επενδύοντας €100 εκατ., ώστε να τηρούνται τα όρια εκπομπής των αερίων βιομηχανικών ρύπων. Εν γνώσει της η ΑΗΚ αποφάσισε να προβεί στην ενέργεια αυτή παρά τις σημαντικές υπερβάσεις ορίων εκπομπής των αέριων βιομηχανικών ρύπων στις μονάδες ατμοπαραγωγής της, για να μην υπάρχει αστάθεια στο δίκτυό της. Σύμφωνα μάλιστα με την ίδια την ΑΗΚ, όπως αναφέρει σε επιστολή – απάντηση προς το Τμήμα Περιβάλλοντος ημερ. 18/7/2022, την οποία αποκαλύπτει σήμερα ο «Φ» μετά την εγκατάσταση των αντιρρυπαντικών τεχνολογιών στις μονάδες ατμοπαραγωγής 1, 2 και 3 του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού Βασιλικού, έχουν παρουσιαστεί προβλήματα στη λειτουργία τους τα οποία επηρεάζουν σήμερα τη δυναμικότητά, τη διαθεσιμότητα και την ανταπόκριση των μονάδων παραγωγής. 

Η ΑΗΚ λόγω των διαφόρων προβλημάτων που έχουν προκύψει και λόγω της αδυναμίας του εργολάβου των συστημάτων απονίτρωσης να προχωρήσει στην επίλυση τους, προχώρησε στον τερματισμό του σχετικού συμβολαίου προμήθειας και εγκατάστασης των συστημάτων. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Η ΑΗΚ σημειώνει είναι σε διαβούλευση με τους κατασκευαστές των λεβήτων και ειδικών σε αντιρρυπαντικές τεχνολογίες και γίνεται διερεύνηση των προβλημάτων που εμφανίστηκαν στη λειτουργία των συστημάτων απονίτρωσης καθώς επίσης και άλλων προβλημάτων τα οποία δημιουργούνται σε διάφορα συστήματα των λεβήτων από τη λειτουργία των εν λόγω συστημάτων. Επιπρόσθετα, τα ηλεκτροστατικά συστήματα κατακράτησης σκόνης των μονάδων 1 & 2, λόγω τεχνικών προβλημάτων, σε κάποιες περιπτώσεις τίθενται εκτός λειτουργίας και λόγω της δικλείδας ασφαλείας που έχει καθοριστεί από τον κατασκευαστή τους, αυτό οδηγεί στην απενεργοποίηση των συστημάτων αποθείωσης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: 

Η ΑΗΚ σημειώνει είναι σε διαβούλευση με τους κατασκευαστές των λεβήτων και ειδικών σε αντιρρυπαντικές τεχνολογίες και γίνεται διερεύνηση των προβλημάτων που εμφανίστηκαν στη λειτουργία των συστημάτων απονίτρωσης καθώς επίσης και άλλων προβλημάτων τα οποία δημιουργούνται σε διάφορα συστήματα των λεβήτων από τη λειτουργία των εν λόγω συστημάτων. Επιπρόσθετα, τα ηλεκτροστατικά συστήματα κατακράτησης σκόνης των μονάδων 1 & 2, λόγω τεχνικών προβλημάτων, σε κάποιες περιπτώσεις τίθενται εκτός λειτουργίας και λόγω της δικλείδας ασφαλείας που έχει καθοριστεί από τον κατασκευαστή τους, αυτό οδηγεί στην απενεργοποίηση των συστημάτων αποθείωσης.

Σύμφωνα με την ΑΗΚ, έχουν πρόσφατα υποβληθεί και αξιολογούνται ενδεικτικές προσφορές των κατασκευαστών των λεβήτων των μονάδων 1, 2 και 3 για επιδιόρθωση των συστημάτων και οι προσφορές αξιολογούνται. Απώτερος στόχος, σημειώνει η ΑΗΚ είναι να ολοκληρωθούν οι εργασίες το αργότερο μέχρι την άνοιξη του 2024.

Υπογραμμίζει δε ότι τα προβλήματα τα οποία έχουν εμφανιστεί μετά την εγκατάσταση των αντιρρυπαντικών συστημάτων, προκαλούν σημαντική μείωση της διαθεσιμότητας των μονάδων ατμού σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου τα αντιρρυπαντικά συστήματα έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας από τις αρχές Ιουνίου. Σημειώνεται ότι η ΑΗΚ αποτάθηκε στο Τμήμα Περιβάλλοντος στις 18 Ιουλίου 2022 ζητώντας να εξεταστεί η πιθανότητα χορήγησης παρέκκλισης από τις καθοριζόμενες οριακές τιμές εκπομπής.

Ο Ηλεκτροπαραγωγός Σταθμός Βασιλικού αποτελείται από τρεις μονάδες ατμοπαραγωγής (Μονάδες Αρ. 1, Αρ. 2 και Αρ. 3), δύο μονάδες συνδυασμένου κύκλου (Μονάδες Αρ. 4 και Αρ. 5) και ένα αεριοστρόβιλο. Οι μονάδες, όπου απαιτείται, διαθέτουν συστήματα αντιρρύπανσης για μείωση των αερίων ρύπων (ΝΟx, SO2 και σκόνης), καθώς και σύστημα συνεχούς παρακολούθησης των συγκεντρώσεων ρύπων που εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα. 

Μετά τη διαπίστωση σημαντικών υπερβάσεων στις μονάδες ατμοπαραγωγής Αρ.1 και Αρ.3. τον περασμένο Ιούνιο, το Τμήμα Περιβάλλοντος, ζήτησε από την ΑΗΚ την πραγματοποίηση μετρήσεων από διαπιστευμένο εργαστήριο του εξωτερικού με βάση πρότυπες μεθόδους. Έχουν ζητηθεί επίσης τα αποτελέσματα των συνεχών μετρήσεων και για τον Ιούλιο. 

Σε επικοινωνία των αρμόδιων για το θέμα υπουργών, ο υπουργός Εργασίας Κ. Κούσιος ενημέρωσε τον υπουργό Περιβάλλοντος Κ. Καδή ότι τα αποτελέσματα των μετρήσεων της ποιότητας του αέρα από την μονάδα του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας που βρίσκεται στην περιοχή ήταν εντός των προβλεπόμενων ορίων ποιότητας του αέρα και ως εκ τούτου δεν τίθεται θέμα επηρεασμού της υγείας των κατοίκων της περιοχής.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ» το υπουργείο Γεωργίας εξετάζει άμεσα τη λήψη μέτρων που προβλέπονται από τη νομοθεσία, λαμβάνοντας υπόψη και την ανάγκη για σταθερότητα και επάρκεια στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Για το σκοπό αυτό ετοιμάζεται σχετική ενημέρωση του Γενικού Εισαγγελέα στον οποίο και θα αποταθεί ο αρμόδιος υπουργός.

Σημαντικές υπερβάσεις στις μονάδες ατμοπαραγωγής

Από τον Οκτώβριο του 2021, που το Τμήμα Περιβάλλοντος ανέλαβε την αρμοδιότητα για τον έλεγχο της ρύπανσης της ατμόσφαιρας, γίνεται συστηματική παρακολούθηση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων αερίων ρύπων από τις μονάδες του σταθμού Βασιλικού. Από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Μάιο του 2022, δεν είχαν παρατηρηθεί οποιεσδήποτε παραβιάσεις των οριακών τιμών εκπομπής, όπως αυτές καθορίζονται στα Συμπεράσματα Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (ΒΔΤ) για τις μεγάλες μονάδες καύσης, που έχουν εκδοθεί ως Εκτελεστική Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Αρ. 2017/1442 και πρέπει να εφαρμόζονται από τις 31.7.2021.

Τον Ιούνιο του 2022 παρατηρήθηκαν σημαντικές υπερβάσεις στις μονάδες ατμοπαραγωγής Αρ.1 και Αρ.3 ως εξής:

Μονάδα Αρ.1: (α) Για το ΝΟx τα επίπεδα συγκέντρωσης ήταν τριπλάσια από την οριακή τιμή εκπομπής. Συγκεκριμένα, η συγκέντρωση των ΝΟx κυμαινόταν από 300-364 (μέση τιμή: 319.7) ενώ το όριο είναι 110 mg/Nm³. (β) Για τη σκόνη τα επίπεδα συγκέντρωσης ήταν σχεδόν δεκαπλάσια από την οριακή τιμή εκπομπής. Συγκεκριμένα, η συγκέντρωση σκόνης κυμαινόταν από 65-137 (μέση τιμη: 93.2) ενώ το όριο είναι 10 mg/Nm³.

Μονάδα Αρ.3: (α) Για το ΝΟx τα επίπεδα συγκέντρωσης ήταν σχεδόν τριπλάσια από την οριακή τιμή εκπομπής. Συγκεκριμένα, η συγκέντρωση των ΝΟx κυμαινόταν από 211-289 (μέση τιμή: 207) ενώ το όριο είναι 110 mg/Nm³. (β) Για τη σκόνη τα επίπεδα συγκέντρωσης ήταν σχεδόν τριπλάσια από την οριακή τιμή εκπομπής. Συγκεκριμένα, η συγκέντρωση σκόνης κυμαινόταν από 21-51 (μέση τιμή: 29) ενώ το όριο είναι 10 mg/Nm³.

Για τα πιο πάνω το Τμήμα Περιβάλλοντος ζήτησε ενημέρωση από την ΑΗΚ, η οποία σε επιστολή της ημερ. 18/7/2022 ανέφερε ότι, οι μονάδες ατμοπαραγωγής 1, 2 και 3, παρουσιάζουν προβλήματα στη λειτουργία τους μετά την εγκατάσταση των συστημάτων απονίτρωσης. Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις τίθενται εκτός λειτουργίας τα συστήματα κατακράτησης της σκόνης και απενεργοποιούνται και τα συστήματα αποθείωσης. 

Λόγω αδυναμίας του εργολάβου που εγκατέστησε τα εν λόγω συστήματα να προχωρήσει σε επίλυσή τους, η ΑΗΚ προχώρησε σε τερματισμό του Συμβολαίου και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε διαβούλευση με τους κατασκευαστές των λεβήτων και ειδικούς εμπειρογνώμονες σε αντιρρυπαντικές τεχνολογίες. Σύμφωνα με την ΑΗΚ οι εργασίες θα ολοκληρωθούν μέχρι την άνοιξη του 2024. 

Με βάση τα πιο πάνω και λόγω της μείωσης διαθεσιμότητας που προκύπτει σε μια περίοδο υψηλής ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια, η ΑΗΚ έχει προχωρήσει σε απενεργοποίηση των αντιρρυπαντικών συστημάτων και ζητεί όπως λειτουργήσει κατά παρέκκλιση των καθοριζόμενων οριακών τιμών εκπομπής.

Τονίζεται ότι οι οριακές τιμές εκπομπής καθορίζονται στα Συμπεράσματα Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (ΒΔΤ) για τις μεγάλες μονάδες καύσης, που έχουν εκδοθεί ως Εκτελεστική Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Αρ. 2017/1442 και πρέπει να εφαρμόζονται από τις 31.7.2021 και ως εκ τούτου, με βάση τις πρόνοιες τις Οδηγίας περί Βιομηχανικών Εκπομπών 2010/75/ΕΕ δεν είναι δυνατή η χορήγηση παρέκκλισης.  

Μισές αλήθειες από την ΑΗΚ

Στις 21 Ιουλίου εκπρόσωπος της ΑΗΚ με δηλώσεις στον «Φ» καθησύχαζε για τους άσπρους καπνούς από τα φουγάρα του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού. Επισημάνθηκε στην εκπρόσωπο της ΑΗΚ, από τον δημοσιογράφο Χρύσανθο Μανώλη, ότι παρασκηνιακές αναφορές ήθελαν το πρόβλημα με τον λευκό καπνό να έχει να κάνει με κακοτεχνία κατά την εγκατάσταση της αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και ζητήθηκε το σχόλιό της. Απάντησε πως «μετά την εγκατάσταση των μονάδων προστασίας του περιβάλλοντος άρχισαν να παρατηρούνται διάφορα τεχνικά ζητήματα, αναμενόμενα και μη και ότι η ΑΗΚ είναι σε επικοινωνία με τις κατασκευάστριες εταιρείες για επίλυσή τους. Τρεις ημέρες προηγουμένως, στις 18 Ιουλίου, η ΑΗΚ ενημέρωσε το Τμήμα Περιβάλλοντος ότι προχώρησε σε τερματισμό της σύμβασης με τον εργολάβο που εγκατέστησε τα συστήματα, προχώρησε σε απενεργοποίηση των αντιρρυπαντικών συστημάτων και ζητούσε να λειτουργήσει κατά παρέκκλιση των καθοριζόμενων οριακών τιμών εκπομπής.