Ο πλούτος των περισσότερων Κυπρίων (όσων ακόμα έχουν) αποτελείται κυρίως από ακίνητα και μετρητά. Όταν λοιπόν έρθει η στιγμή αυτός ο πλούτος να περάσει στην επόμενη γενιά, συνήθως γίνονται τρία σημαντικά λάθη, τα οποία και οικονομικές επιπτώσεις έχουν και ψυχολογική καταπόνηση προκαλούν. 

Το πρώτο κλασσικό λάθος είναι ότι οι γονείς μεταφέρουν τα ακίνητα στα παιδιά, χωρίς την οποιαδήποτε προετοιμασία από μέρους τους. Δηλαδή, βασικά στοιχεία που συνδέονται με ένα ακίνητο, όπως τα σχετικά έγγραφα, συμβόλαια, στοιχεία επαγγελματιών που σχετίζονται με το ακίνητο (αρχιτέκτονας, υδραυλικός, ηλεκτρολόγος), απουσιάζουν. Αυτόματα, οι γονείς δημιουργούν δυσκολίες στα παιδιά, αντί να τα διευκολύνουν, μειώνοντας και την αξία των ακινήτων, ωσότου αυτά τα προβλήματα διευθετηθούν. 

Ένα δεύτερο πρόβλημα που βλέπουμε πολύ συχνά, αφορά στην παραχώρηση ακινήτων τα οποία έχουν πολύ υψηλά έξοδα συντήρησης. Σε βαθμό που οι κληρονόμοι φτάνουν να αναρωτιούνται αν οι γονείς τους με αυτόν τον τρόπο τους βοηθούν ή τους δημιουργούν νέα εμπόδια. Αυτός είναι και ένας λόγος που πολλές οικοδομές πέφτουν σε παρακμή, μιας και τα έξοδα ασφάλισης και συντήρησης τους είναι σημαντικά ψηλότερα από τα εισοδήματα που παράγουν (αν υπάρχουν εισοδήματα). Ένας άλλος λόγος είναι επειδή πολλές φορές τα παιδιά δεν έχουν ούτε την ώρα, αλλά ούτε τις δεξιότητες για να ασχοληθούν με τη διαχείριση των ακινήτων. Παλαιότερα, ήταν οι γονείς που αφιέρωναν χρόνο, γιατί ενδεχομένως αυτή η διαχείριση να δημιουργούσε μέρος των οικογενειακών εσόδων ή να υπήρχαν και οι απαραίτητες υποδομές για να «βουρούν τα τούφλα πουταπισόν» (π.χ. τα κουτσοδούλια τα έκαμε ο πατέρας, τη συλλογή των ενοικίων η μητέρα, το καθάρισμα η οικιακή βοηθός, τα βιβλία (?!) ο ξάδελφος, κτλ). Ωστόσο, όταν τα παιδιά έχουν τις δικές τους εργασίες και δραστηριότητες, πώς θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν και στις νέες υποχρεώσεις; Είναι κάτι που βλέπουμε συχνά και, στο τέλος της μέρας, αντί η κληρονομιά να βοηθά, δημιουργεί επιπρόσθετες σκοτούρες, σύγχυση και προβληματισμούς.

Τρίτο και εξίσου σημαντικό πρόβλημα που έχουμε καταγράψει, αφορά στη συνήθη πρακτική οι γονείς να μεταφέρουν μερίδια των ακινήτων στα παιδιά. Μπορεί για τους γονείς ο συγκεκριμένος διαχωρισμός να φαίνεται τίμιος (κατ’ ακρίβεια είναι ο τρόπος τους να γλιτώσουν τον μπελά της συζήτησης με τα παιδιά τους), αλλά πρακτικά δημιουργεί προβλήματα ανάμεσα στα παιδιά, καθώς συνήθως το κάθε ένα έχει διαφορετικές ανάγκες και σχεδιασμούς. Το ένα παιδί μπορεί να θέλει να πωλήσει το ακίνητο επειδή χρειάζεται ρευστό. Το άλλο παιδί μπορεί να θέλει να κρατήσει το ακίνητο και να το ενοικιάζει για να αποκτήσει ένα επιπρόσθετο εισόδημα. Όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε ότι αυτές οι διαφωνίες οδηγούν σε άλλου είδους προβλήματα, τα οποία ξεπερνούν τα οικονομικά πλαίσια. Ως αποτέλεσμα, οι γονείς αντί να βοηθήσουν τα παιδιά τους, προκαλούν επιπρόσθετες προστριβές. 

Το κερασάκι στην τούρτα αποτελούν οι περιπτώσεις στις οποίες οι γονείς ή άλλοι συγγενείς αποφασίζουν να κληρονομήσουν τα ακίνητα στα παιδιά τους… υπό όρους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Σου δίνω το ακίνητο αλλά δεν θα ήθελα ποτέ να το πουλήσεις γιατί ήταν ανέκαθεν στην οικογένειά μας και σημαίνει πολλά για εμένα». Ο… άτυχος κληρονόμος φορτώνεται ένα μη ρευστοποιήσιμο περιουσιακό στοιχείο με ό,τι έξοδα συνεπάγεται και ένα μεγάλο πονοκέφαλο. Ο πρόγονος, ήρεμος και μακάριος στον τάφο του, θεωρεί ότι τον βοήθησε οικονομικά!

Όλοι οι γονείς θέλουν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να βελτιώσουν την οικονομική τους θέση. Πολλές φορές, όμως, στην προσπάθεια τους αυτή, λειτουργούν βεβιασμένα, χωρίς προετοιμασία και ορθολογιστική σκέψη, με αποτέλεσμα, αντί να βοηθούν την επόμενη γενιά, στο τέλος την ταλαιπωρούν οικονομικά και ψυχολογικά. Η παραχώρηση ακινήτων ως κληρονομιά πρέπει να γίνεται με τρόπο ορθά δομημένο, ώστε να είναι πράγματι ένα δώρο και όχι ένας μπελάς με υψηλό κόστος. 

ΥΓ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και όσοι αγοράζουν οικόπεδα και σπίτια… για τα κοπελούθκια τους, κοντά στο πατρικό, για να είναι όλη η οικογένεια κοντά και «να μην τους φύουν». Άσχετα αν τα κοπελούθκια είναι στο νηπιαγωγείο ακόμα.

* Διευθύνων Σύμβουλος, WiRE FS 

[email protected]