Του Πανίκου Χαραλάμπους*
Την περασμένη Τρίτη, ο πρόεδρος της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) Γιώργος Παπαγεωργίου, παρέδωσε την έκθεση της Επιτροπής στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Η έκθεση αφορά στα πεπραγμένα της Επιτροπής για το 2021, ένα έτος κατά το οποίο η ΕΔΥ, μεταξύ άλλων, αποφάσισε για τον διορισμό 520 νέων κρατικών υπαλλήλων και την προαγωγή άλλων 788.
Κατά την τελετή παραλαβής της έκθεσης, όπως ήταν αναμενόμενο, καταγράφηκαν αυτολιβανίσματα και λιβανίσματα αλλήλων καθώς, κατά τ’ άλλα, ο κ. Παπαγεωργίου πέρυσι επαναδιορίστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για ακόμα μια εξαετή θητεία στη θέση του προέδρου της ΕΔΥ.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, που διανύει τους τελευταίους μήνες της θητείας του στην προεδρία της Δημοκρατίας, μας ανέφερε πως ελπίζει «κάποια στιγμή να αναγνωριστούν κάποιες από τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις κατά την περίοδο της προεδρίας μου. Όταν ο κονιορτός του προεκλογικού και της αρνητικότητας ξεπεραστεί, πιστεύω ότι θα υπάρξει αναγνώριση και των ορθών επιλογών. Υπήρξαν φυσικά και ορθές και εσφαλμένες επιλογές. Αυτά είναι ανθρώπινα», είπε ο Πρόεδρος, παραλαμβάνοντας στο προεδρικό μέγαρο την ετήσια έκθεση της ΕΔΥ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αδιάβαστοι… διεκδικούν θέσεις στο Δημόσιο
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΕΔΥ ευχαρίστησε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για την εμπιστοσύνη με την οποία περιβάλλει την Επιτροπή, σημειώνοντας πως ως Επιτροπή «προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να ανταποκριθούμε με επάρκεια στο πολύ δύσκολο έργο που προσπαθούμε να διεκπεραιώσουμε».
Και πράγματι, το έργο της ΕΔΥ είναι δύσκολο, καθώς είναι μια Επιτροπή που πρέπει να κινείται και να σχοινοβατεί ταυτόχρονα πάνω σε τρεις λεπτές γραμμές:
● Στον διορισμό και προαγωγή των αξιότερων
● Στη λήψη αποφάσεων που δε θα εκπίπτουν λόγω παρανομιών, τυπικών ή ουσιαστικών, και, επίσης,
● Στην ικανοποίηση των αιτημάτων – απαιτήσεων – μηνυμάτων που φθάνουν στην Επιτροπή για τους ημέτερους, από κάθε πλευρά και παράταξη, κυρίως την κυβερνητική και το Προεδρικό.
Διότι, μην μου πείτε πως πιστεύετε πως όλα αυτά τα χρόνια που στην προεδρία της Επιτροπής, εφτά στο σύνολο, είναι ο κ. Παπαγεωργίου, ή στα σχεδόν δέκα που κυβερνούν ο ΔΗΣΥ και ο κ. Αναστασιάδης, δεν έχουν εξυπηρετηθεί και ικανοποιηθεί ημέτεροι, παρόλο που δεν ήταν ούτε οι ικανότεροι, ούτε οι αξιότεροι από τους υποψήφιους για προαγωγή και πρόσληψη στο Δημόσιο.
Εξάλλου, το είπε ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης: «Υπήρξαν φυσικά και ορθές και εσφαλμένες επιλογές. Αυτά είναι ανθρώπινα».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Το προφίλ των δημοσίων υπαλλήλων στην Κύπρο
Στην Κύπρο, λοιπόν, την κατά τ’ άλλα Νήσο των Αγίων, άγιοι δεν υπάρχουν, καθότι «αυτά είναι ανθρώπινα». Και επειδή «αυτά είναι ανθρώπινα», οι κυβερνήσεις του κ. Αναστασιάδη, από το 2017 και μετά, φρόντισαν, αμέσως μόλις τέλειωσε το εμπάργκο προσλήψεων και προαγωγών, που ορθώς μας επέβαλε η Τρόικα το 2013, μέσα σε περίοδο έξι ετών να προσλάβουν 1.714 νέους δημοσίους υπαλλήλους και να προαγάγουν άλλους 4.522! Δηλαδή, κατά μέσο όρο, 1000 προσλήψεις και προαγωγές το χρόνο. Και σημειώστε ότι οι αριθμοί αυτοί αφορούν αυστηρά όσους εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΔΥ, οι οποίοι, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής, κατά το 2021, ανέρχονταν στις 12.005. Δηλαδή, από το 2017 μέχρι και το 2021, περίπου, προήχθησαν το 37,5% των πιο πάνω κυβερνητικών υπαλλήλων ή σχεδόν ένας στους τρεις.
Μπορεί μάλιστα κάποιοι από αυτούς να προήχθησαν περισσότερο από μία φορά! Την ίδια δε περίοδο, ο αριθμός των κυβερνητικών υπαλλήλων αυξήθηκε κατά περίπου 16,5%!
Σε μια περίοδο, λοιπόν, που η ΕΔΥ προήγαγε και διόρισε 6.286 δημοσίους υπαλλήλους, αρκετοί από αυτούς γιατί είχαν καλύτερες διασυνδέσεις από άλλους αλλά όχι γιατί ήταν οι πιο ικανοί, ούτε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αλλά ούτε και ο πρόεδρος της ΕΔΥ, ιδιαίτερα ο πρώτος, ένιωσαν την ανάγκη να ζητήσουν συγγνώμη -έστω και τυπική- από αυτούς που αδίκησαν. Παρόλο που, κύριε Πρόεδρε, «αυτά είναι ανθρώπινα». Διότι τα εσκεμμένα λάθη, πολλές φορές είναι απάνθρωπα, καθώς καταδικάζουν ανθρώπους που ανάλωσαν πολλά χρόνια για να εξασφαλίσουν ένα, δύο ακόμα και τρία πτυχία και αδικούν οικογένειες που στερήθηκαν πολλά στη ζωή τους για να καταφέρουν να δώσουν την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση στα παιδιά τους. Και στο τέλος, βέβαια, το κόστος μιας λανθασμένης πρόσληψης ή προαγωγής, το πληρώνει η κοινωνία ολόκληρη. Το πληρώνουμε όλοι.
Ξανά σχεδόν όλοι είναι εξαίρετοι
Πρέπει φυσικά να πω ότι πολλά μαγειρεύονται προτού φθάσουν ενώπιον της ΕΔΥ, οι τελικοί κατάλογοι για τις προαγωγές και τις προσλήψεις, όπου και εκεί καταγράφεται πεδίον δόξης λαμπρόν. Εξ ου και, όπως κάθε χρόνο, έτσι και το 2021, σύμφωνα με την παράγραφο 3.3.7. της Έκθεσης της ΕΔΥ, «ποσοστό 95% από όσους αξιολογήθηκαν έτυχαν αξιολόγησης ως «Εξαίρετοι» σε όλα τα στοιχεία της αξιολόγησης, ενώ μόλις 9, από τους 12.005 υπαλλήλους, έτυχαν αξιολόγησης ως «Μη ικανοποιητικά» και αυτό σε μερικά μόνο στοιχεία αξιολόγησης»!
Μόλις έντεκα ποινές
Και καθώς σχεδόν όλοι είναι «εξαίρετοι», η Επιτροπή κατά το 2021 στα πλαίσια πειθαρχικής-ποινικής έρευνας ή και δίωξης, έθεσε σε διαθεσιμότητα μόνο έξι υπαλλήλους και επέβαλε ποινή αναγκαστικής αφυπηρέτησης σε ένα υπάλληλο, χρηματική ποινή σε τρεις άλλους και την ποινή της επίπληξης σε άλλο ένα. Δηλαδή μόλις 11 υπάλληλοι κρίθηκε ότι έπρεπε να τιμωρηθούν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Άλλοι 30 υπάλληλοι στο Δημόσιο από το παράθυρο
Ένα παράθυρο ελπίδας
Ορόσημο, ωστόσο, στην όλη διαδικασία προσλήψεων και προαγωγών στη Δημόσια Υπηρεσία αποτελούν οι νέες ρυθμίσεις που εισάγονται από την 1η Ιανουαρίου 2024. Παρόλο που δεν αποτελούν μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση, είναι ένα βήμα προς τα εμπρός και ελπίδα όλων μας είναι να αποτελέσουν την αρχή για περαιτέρω βελτιώσεις. Να μου επιτρέψετε όμως να είμαι επιφυλακτικός, καθώς δεν αποκλείω, παραμονή της εφαρμογής της νομοθεσίας, η επόμενη Κυβέρνηση ή τα κόμματα (κάποια ή όλα μαζί) να ζητήσουν και να αποφασίσουν αναστολή της νομοθεσίας. Όπως, δηλαδή, συνήθως συμβαίνει σε αυτόν τον τόπο όταν πρόκειται για σοβαρά θέματα που επηρεάζουν οργανωμένα σύνολα. Και οι δημόσιοι και ευρύτερα οι κρατικοί υπάλληλοι, έχουν πολλές φορές αποδείξει ότι είναι από τα ισχυρότερα οργανωμένα σύνολα.
Περί αξιοκρατίας και αμεροληψίας…
Ευτυχώς, πάντως, που «όραμα της Επιτροπής», όπως δήλωσε ο πρόεδρός της, «είναι η στελέχωση της Δημόσιας Υπηρεσίας με το πλέον κατάλληλο προσωπικό, προκειμένου να διασφαλίζεται η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της, με γνώμονα πάντοτε την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος». Και ευτυχώς και πάλι που, ένας άλλος στόχος της ΕΔΥ, είναι «μέσα από μια συνεχή προσπάθεια βελτίωσης του τρόπου λειτουργίας της, να παρέχει υπηρεσίες υψίστης ποιότητας, με διαφάνεια και πλήρη σεβασμό στον πολίτη (…) και με πιστή προσήλωση στις αρχές της αξιοκρατίας, της αμεροληψίας, της απροσωποληψίας και της αντικειμενικότητας, με τρόπο που να προάγει το περί δικαίου αίσθημα του πολίτη».
Δηλαδή, ο κ. Παπαγεωργίου θέλει να πιστέψουμε ότι οι έξι και πλέον χιλιάδες προαγωγές και προσλήψεις στη Δημόσια Υπηρεσία στις οποίες προέβηκε η ΕΔΥ, σε όλες τις περιπτώσεις, έγιναν με πιστή προσήλωση «στις αρχές της αξιοκρατίας, της αμεροληψίας, της απροσωποληψίας και της αντικειμενικότητας» και πως κανένα αίτημα, παραίνεση και απαίτηση που προήλθαν από τον ΔΗΣΥ και το Προεδρικό δε λήφθηκαν υπόψη και δεν υλοποιήθηκαν! Κι ας ήταν, όπως μας είπε και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «ανθρώπινα»!
* Δημοσιογράφος
