Επίκουρο καθηγητή, Πανεπιστήμιο Frederick
Έλλειψη πολιτικών για τους αστέγους
1. Ποια είναι η διάσταση του προβλήματος των αστέγων στην Κύπρο σήμερα; Δύσκολο ερώτημα, καθώς στην τελευταία δημοσιοποίηση του αρμόδιου υπουργείου που έγινε το 2014, αναφέρεται ότι «…το φαινόμενο των αστέγων είναι σπάνιο φαινόμενο στην Κύπρο», ενώ στο ίδιο έγγραφο γίνεται αναφορά στους εκτοπισθέντες του ’74, εξομοιώνοντάς τους, άκομψα, με τους αστέγους.
2. Υπάρχει σαφής ορισμός το ποιος θεωρείται άστεγος; Υπάρχει ευρωπαϊκή τυπολογία για την έλλειψη στέγης και τον αποκλεισμό από την κατοικία, σύμφωνα με την οποία κατηγοριοποιούνται οι άστεγοι. Για παράδειγμα, μια κατηγορία αστέγων περιλαμβάνει τα άτομα που διαβιούν σε τροχόσπιτα ή αυτοκίνητα. Από τη στιγμή που η επικρατούσα αντίληψη για το ποιος ορίζεται άστεγος είναι εσφαλμένη, καταλαβαίνετε ότι η Κύπρος δεν ταυτίζεται με τη συγκεκριμένη ευρωπαϊκή τυπολογία.
3. Ποιες οι συνέπειες από την έλλειψη ορισμού; Οι συνέπειες εντοπίζονται σε δύο επίπεδα. Πρώτον, οι πολιτικές προστασίας των αστέγων είναι ελλιπείς, αποσπασματικές, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες του κάθε ατόμου και ως εκ τούτου, μη ικανοποιητικές. Δεύτερον, δεν υπάρχει σήμερα στην Κύπρο καμία σύνδεση ανάμεσα στις συνθήκες διαβίωσης και την πιθανότητα να μετατραπεί κάποιος/α σε άστεγο/η, γεγονός που θα αποτελέσει ένα μεγάλο πρόβλημα, το οποίο θα κληθούμε σύντομα να αντιμετωπίσουμε.
4. Δηλαδή τι προβλέπεται για το μέλλον; Ο συνδυασμός μιας σειράς παραγόντων (π.χ. ανεργία, χαμηλοί μισθοί, υψηλό κόστος διαβίωσης) αναμένεται να οδηγήσει όλο και περισσότερους συμπολίτες μας είτε στο να μείνουν άστεγοι (π.χ. να κοιμούνται στον δρόμο), είτε στο να διαβιούν σε άθλιες συνθήκες, πράγμα το οποίο σύμφωνα με την ευρωπαϊκή τυπολογία ορίζεται, επίσης, ως μια κατηγορία αστεγίας.
5. Τι μπορούμε να κάνουμε για τον περιορισμό του φαινομένου; Κατ’ αρχήν πρέπει η Πολιτεία να το αντιληφθεί ως ένα κοινωνικό ζήτημα και να σχεδιάσει νέες πολιτικές. Περιττό να πούμε ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει κανένας ξενώνας φιλοξενίας, ούτε κανένα πρόγραμμα επανένταξης, ενώ οι πρόσφατες εξαγγελίες περί στεγαστικής πολιτικής σε καμία περίπτωση δεν αφορούν τους αστέγους.
