«Δεν ήταν οι γονείς μου που μου το είπαν. Ήταν ο δάσκαλός μου. Ήμουν περίπου εφτά χρονών, όταν με ρώτησε αν ήξερα τι είναι το σύνδρομο Down. Φυσικά απάντησα ναι. Με κοίταξε έντονα και μου μίλησε για τη γενετική διαφοροποίηση στην οποία οφείλεται το σύνδρομο. Για μένα ακουγόταν σαν αραμαϊκά. Στην ηλικία αυτή ήταν πραγματικά πολύ σκληρό, πολύ βαρύ. Του έθεσα μόνο δύο ερωτήσεις. “Είμαι χαζός;” Μου απάντησε όχι. “Μπορώ να συνεχίσω να πηγαίνω στο σχολείο με τους φίλους μου;” Απάντησε πως δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα. Τα υπόλοιπα μου ήταν παντελώς αδιάφορα». Πρόκειται για την περιγραφή του 45χρονου Πάμπλο Πινέδα, του πρώτου απόφοιτου πανεπιστημίου στη Ευρώπη με σύνδρομο Down. Σήμερα, ο Πάμπλο κατέχει δίπλωμα δασκάλου και πτυχίο στην Ψυχολογία της Εκπαίδευσης, ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο όπου μιλά για το σύνδρομο του και έχει πρωταγωνιστήσει στην ταινία «Υο Τambién (Εμείς οι δύο)», που είναι βασισμένη στη ζωή του.
Λαμπρό παράδειγμα είναι και η Débora Araújo Seabra, η πρώτη δασκάλα με σύνδρομο Down στη Βραζιλία. Οι γονείς της, ήδη στην πρώτη επαφή με το σύνδρομο, αποφάσισαν να τη μεγαλώσουν ως ένα παιδί και όχι ως ένα ΑμεΑ. Η Débora δεν πήγε σε ειδικό σχολείο και παρά τις επιφυλάξεις εγγράφηκε στην ενιαία εκπαίδευση, όπου εντάχθηκε κανονικά και ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις. Κατάφερε να αποφοιτήσει και να ασχοληθεί με τα παιδαγωγικά.
Σπουδαία περίπτωση και ο Θεσσαλονικιός Ιωακείμ Φροσύνης, ο οποίος από πολύ νωρίς εντάχθηκε σε πρόγραμμα στην Αμερική για άτομα με σύνδρομο Down. Εκπαίδευση από το πρόγραμμα δέχθηκε και η οικογένεια του. Σε διάστημα έξι μηνών κατάφερε να περπατά και να τρέχει, ενώ μέχρι τότε δεν μπορούσε να σταθεί στα πόδια του. Παράλληλα, μπορούσε να προφέρει ολόκληρες φράσεις. Γράφτηκε σε Δημοτικό και όχι σε ειδικό σχολείο. Σήμερα, ενήλικος πλέον, μιλά δύο ξένες γλώσσες, παίζει δύο μουσικά όργανα, διαβάζει, έχει φίλους, βγαίνει βόλτες. Μάλιστα, έχει εκδώσει την αυτοβιογραφία του, με τίτλο «Είμαι ο Ιωακείμ… Μάθετε πώς ξεπέρασα το σύνδρομο Down». Ανάλογη εξαιρετική περίπτωση, στα κυπριακά δεδομένα, είναι εκείνη του Νικόλα. Μετά από μεγάλο αγώνα και πολλά εμπόδια φοίτησε στην ενιαία εκπαίδευση και κατάφερε να βραβευθεί. Οι δυσκολίες αρκετές, αφού υπάρχει κινητικός περιορισμός και σοβαρή απώλεια ακοής. Ωστόσο, με την οικογένεια του να μάχεται για εκείνον και με έναν ειδικά εκπαιδευμένο συνοδό, ο οποίος του δίδαξε τη νοηματική γλώσσα, ο Νικόλας έχει μια ανεκτίμητη ευκαιρία να ζήσει και να προοδεύσει. Πλέον ετοιμάζεται για τη νέα σχολική χρονιά, στην πρώτη Λυκείου.
Ανά τον κόσμο, είναι δεκάδες οι περιπτώσεις που άτομα με αναπηρίες κατάφεραν να διαπρέψουν στους τομείς της Τέχνης. Κατάφεραν να βάλουν ένα λιθαράκι στις επιστήμες, να γράψουν βιβλία, να διδάξουν σε πανεπιστήμια, να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση και παραδείγματα ζωής. Να δείξουν τη δύναμη της θέλησης. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, τα άτομα με αναπηρία είχαν την ευκαιρία να ζήσουν φυσιολογικά και να λάβουν εκπαίδευση όπως τα υπόλοιπα παιδιά. Δεν περιθωριοποιήθηκαν σε χώρους για ειδικές ανάγκες. 
Τα τελευταία χρόνια το υπουργείο Παιδείας σπαταλά ενέργεια και πόρους για μελέτες και για συζητήσεις σχεδίων ενιαίας εκπαίδευσης. Για να καταφέρει, σε τελική ανάλυση, να ακολουθήσει όσα επιβάλει η ΕΕ. Φαίνεται ξεχνά η Πολιτεία πως κάθε χαμένος χρόνος και κάθε κωλυσιεργία, σημαίνει ότι η ζωή κάποιων παιδιών πλήττεται ανεπανόρθωτα. Ξεχνά πως είναι ευθύνη της το μέλλον των παιδιών και πως είναι υπεύθυνη και υπόλογη για τις ευκαιρίες που δεν προσφέρονται. Αγνοεί πως το επιχείρημα «αναπηρία» δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από τη δική της ανικανότητα.    

[email protected]