Με υποσχόμενα δείγματα γραφής

Συνήθως αποφεύγω την κριτική ενασχόληση με πρωτόλειες λογοτεχνικές προσπάθειες, ποιητικές ή πεζογραφικές, κυρίως όταν πρόκειται για πολύ νεαρά άτομα. Και δεν ενεργώ τοιουτοτρόπως κινούμενος από την όποια διάθεση σνομπισμού ή υποτίμησης. Κάθε άλλο. Εξάλλου, είναι γενική θέση αρχής για τη στήλη να μιλά περισσότερο για τα όσα προκρίνει, παρά για τα όσα απορρίπτει. Απλά πιστεύω ότι για τους νέους ανθρώπους πρέπει να δίδεται μεγαλύτερη πίστωση χρόνου. Να κριθούν στο δεύτερο ή στο τρίτο εγχείρημά τους. Και συνάμα να κριθούν για τη συνέπεια, τη συνέχεια, τη συνοχή και προσήλωσή τους.

 

Στην προκειμένη περίπτωση θα κάμω μιαν εξαίρεση. Κι αυτό διότι πιστεύω ότι η νεαρότατη Μυρτώ Λίλια Χαραλάμπους, (με ημερομηνία γεννήσεως το 2000) με την πρώτη ποιητική συλλογή της, κατάφερε να δώσει πειστικά και υποσχόμενα δείγματα γραφής. Από τα όσα διάβασα στο βιβλίο της, διακινδυνεύω την έκφραση της βεβαιότητας πως θα υπάρξει συνέχεια.

Η Μ.Λ.Χ. γράφει ποίηση άφατου λυρισμού, με πλέρια νατουραλιστικά στοιχεία, ευαισθησία και τρυφερότητα. Πρόκειται για ποίηση ταγμένη να υπηρετεί το κάλλος, εσωτερικό και εξωτερικό, αισθητικό, φυσικό ή ανθρώπινο. Ποίηση με καθάριες εικόνες, παρμένες από τη φύση, αλλά και από τον κόσμο των συναισθημάτων: «Η βροχή που το πρωί ξυπνά τις μικρές καμπανούλες του ονείρου / Και της ψυχής μου το απόσταγμα ποτίζει με λιβάνι / Τέντωσε νωχελικά κάθε ριπή απρόσμενου συναπαντήματος / Για να ξεφύγει από τους χείμαρρους της μοναξιάς / Και να αδράξει μια στιγμή μικρής αιωνιότητας / Έτσι που τα ποτάμια να ξεχυθούν πια όλα στην καρδιά μου». (σελ. 9)

 

Η Μ.Λ.Χ. αξιοποιεί με αισθητική επάρκεια τα στοιχεία της φύσης ως ποιητικά σύμβολα ή ως εργαλεία για τη  διαμόρφωση ποιητικών εικόνων που θα την βοηθήσουν να μεταδώσει ποιητικά μηνύματα. Πχ η βροχή, τα πουλιά, τα δέντρα, ο ουρανός κλπ. Από την άλλη, αξιοποιεί ορθά την υπαινικτικότητα του ποιητικού λόγου, το αφαιρετικό στοιχείο και τη δυνατότητα συμπύκνωσης που αυτός παρέχει: «…τα τραγούδια που πλέξαμε / σαν καλοκαιρινά στεφάνια / θα ξεθωριάσουν με το πέρασμα του Χρόνου». (σελ. 15)

 

Ο χρόνος απασχόλει τη νεαρή ποιήτρια ποικιλότροπα, ως αισθητική, φιλοσοφική και κατ’ επέκταση θεματική κατηγορία. Και την απασχολεί περισσότερο ως δυναμική του μέλλοντος, παρά ως μνήμη ή ανάμνηση. Εξάλλου, αυτό είναι φυσιολογικό και λόγω του νεαρού της ηλικίας της: «Είναι αδύνατο να ξεφύγουμε από τα χέρια του Χρόνου, αφού τρέχει σαν ένα λυσσαλέο τρελό Σκυλί». (σελ. 18)

 

Πάντα σε σχέση με τον χρόνο πιστεύω πως η Μ.Λ.Χ. προβαίνει σε εύστοχες και καίριες επισημάνσεις, που δεικνύουν ευφυΐα, ευθυκρισία και οξύνοια. Ο χρόνος, η καταληκτικότητα, η δύναμη και η δυναμική του: «Ο χρόνος αδυσώπητος κυλά και αφανίζει / Και τους πολέμους που γεννά και τους πολιτισμούς». (σελ. 38)

 

Την ίδια ώρα θεματοποιεί και την αιώνια, διαλεκτική διελκυστίνδα μεταξύ στιγμής και αιωνιότητας: «Οι στιγμές μηδενίζονται στο διηνεκές του χρόνου / Και εγώ ρίχνω μια φωτοβολίδα στο κενό / Για να φωτίσει το απέραντο γαλάζιο…». (σελ. 39)

 

Γενικά, η ποίηση της Μ.Λ.Χ. διακρίνεται και από μια φιλοσοφική διάθεση με συνειρμούς από μελετήματα και συγγράμματα, αλλά και εικόνες της καθημερινότητας. Πολυποίκιλα τα ερεθίσματά της, και τυγχάνουν αξιοσημείωτης αισθητικής επεξεργασίας: «Οι ιαχές της οχλοβοής φορτίζουν / την ιστορικότητα του σήμερα  / σε ένα συνονθύλευμα διολίσθησης». (σελ. 17)

 

Ωστόσο, έχω την εντύπωση ότι η νεαρή ποιήτρια επιλέγει τις γενικές και αφηρημένες φιλοσοφικές έννοιες, τη χαρά, τη λύπη, τον πόνο, τον χρόνο, τη μνήμη. Κι όλες αυτές οι έννοιες συνυφαίνονται με τη φύση και τα στοιχεία της, ουδέποτε με το κοινωνικό γίγνεσθαι και το αστικό τοπίο. Έχω την αίσθηση ότι αυτό το δεδομένο μάλλον διαβρώνει τους ισχυρούς και αξιομνημόνευτους προβληματισμούς που εμπεριέχουν οι στίχοι της.

 

Δεν θα ήθελα όμως να ολοκληρώσω αυτή την παρουσίαση με παρατήρηση. Επιλέγω ένα απόσπασμα από το τελευταίο ποίημα της συλλογής που φέρει τίτλο «Σταθμοί» και θεωρώ πως είναι και το μοναδικό ποίημα ποιητικής που περιλαμβάνεται στο βιβλίο: «Στη χώρα των γλαυκών χρωμάτων ταξίδεψα. / Να σχεδιάσω τους χρόνους των ρημάτων. / Δεν ξόδεψα το χρόνο μου στα επιρρήματα. / Τα ρήματα είναι που χρειάζονται φροντίδα». (σελ. 41) Αυτοί οι στίχοι, από μόνοι τους, πιστεύω πως καταδεικνύουν ότι η Μ.Λ.Χ. δεν γράφει τυχαία ποίηση.