Ο σπουδαίος πρωταγωνιστής Νικήτας Τσακίρογλου μάς προτρέπει να διψάμε συνέχεια για δημιουργία.

Στα 84 χρόνια του, εξακολουθεί να μάχεται στην πρώτη γραμμή από το θεατρικό μετερίζι. Αυτή τη φορά ενσαρκώνει τον Μικρασιάτη Μανώλη Αξιώτη, τον διάσημο ήρωα του εμβληματικού μυθιστορήματος της Διδώς Σωτηρίου «Ματωμένα Χώματα», που αφηγείται τις κακουχίες και τις περιπέτειές του και περιγράφει πόσα μπορεί ν’ αντέξει το ανθρώπινο ον. Είναι πρώτος μεταξύ ίσων, σ’ έναν θίασο 16 ηθοποιών που παρουσιάζει και στην Κύπρο την επιτυχημένη, επετειακού χαρακτήρα παράσταση που σκηνοθετεί ο Γιώργος Παλούμπης. Μ’ αυτή την αφορμή, ο Νικήτας Τσακίρογλου επισημαίνει ότι εμείς κατευθύνουμε τα πράγματα και δεν πρέπει να αφήνουμε άλλες δυνάμεις να καθορίζουν τη ζωή μας, ενώ μοιράζεται και το μυστικό μιας πλήρους ζωής: ν’ αποφεύγουμε τις μικρότητες.

– Τι είναι αυτό που βρίσκετε πιο γοητευτικό στη θεατρική μεταφορά του εμβληματικού μυθιστορήματος «Ματωμένα Χώματα»; Αρχικά, θεωρώ ότι η Διδώ Σωτηρίου έχει σταθεί αντικειμενική και ακριβής στα γεγονότα τα οποία συνέβησαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Είναι μία γνήσια Ελληνίδα, που όμως δεν τίθεται υπέρ των Ελλήνων ώστε να ωραιοποιήσει τα συμβάντα. Ήταν μία δύσκολη θεατρική μεταφορά. Η γοητεία της όμως θεωρώ ότι είναι πως έχει κρατήσει ακριβώς το πνεύμα και τα πιστεύω της σπουδαίας αυτής συγγραφέως.

– Πώς βλέπετε την πρόσληψη του Γιώργου Παλούμπη; Ποια στοιχεία τη χαρακτηρίζουν; Είναι ένας καλός και έξυπνος σκηνοθέτης που γνωρίζει να κινεί τα πλήθη. Έκανε θεωρώ, μία άρτια διασκευή του έργου χωρίς να παραλείψει τίποτα από το πνεύμα της Διδώς Σωτηρίου και χωρίς να εξωραΐσει τα γεγονότα. Επέλεξε κομμάτια που χρειάζεται το θέατρο για να δημιουργείται αυτή η διαρκής δράση. Έχει χρησιμοποιήσει χωρίς υπερβολή πολλά στοιχεία όπως η αφήγηση, η παράλληλη δράση, το θέατρο σκιών, ο προτζέκτορας, χωρίς να χάσει το έργο τη θεατρικότητά του και την ειλικρίνεια της ιστορίας που αφηγείται.

– Με ποιες σκέψεις πρέπει να αναλογιζόμαστε σήμερα τα γεγονότα που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή; Νομίζω ότι πρέπει να σκεφτόμαστε κάτω απ’ αυτές τις αρνητικές καταστάσεις που δημιουργήθηκαν τότε και να μας γίνεται μάθημα, ώστε να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη, γιατί την ευθύνη την έχουμε εμείς. Εμείς κατευθύνουμε τα πράγματα και δεν πρέπει να αφήνουμε άλλες δυνάμεις να καθορίζουν τη ζωή μας. 

– Ποια θεωρείτε διαχρονικά τη μεγαλύτερη πληγή του ελληνισμού; Θεωρώ ότι είναι η Μικρασιατική καταστροφή, γιατί άλλαξε τη ροή της ιστορίας μας. Δεν ξέρω αν πρέπει να πιάσω την ιστορία από τα αρχαιοελληνικά χρόνια, αλλά για τη νεότερη ιστορία όπου ανήκουν αυτά τα γεγονότα, είναι βαθύτατα δυσάρεστα. Νομίζω ότι πρέπει να διδάσκονται αυτά και στα σχολεία ή γενικότερα στην εκπαίδευση και να περνάνε στην ουσιαστικότερη γνώση του ελληνικού λαού, ώστε τα λάθη να μην επαναληφθούν.

– Τι σκέψεις σας προκαλεί το γεγονός ότι η ανθρωπότητα εξακολουθεί στην εποχή μας να βαδίζει σε ματωμένα χώματα; Φαίνεται ότι ο προορισμός των ανθρώπων και ιδιαίτερα των Ελλήνων, που είναι ένας λαός ειρηνόφιλος και αγαπά την ευημερία και την ομορφιά, είναι η αρμονία και η γαλήνη. Όμως τα «ματωμένα χώματα» συνεχίζουν να υπάρχουν κι όχι από τον απλό λαό. Πικραίνομαι και λυπούμαι βαθύτατα που συνεχίζουμε να βαδίζουμε σε τέτοια μονοπάτια. Ελπίζω όμως μέσω της ορμής των νέων, οι δυσμενείς συνθήκες σταδιακά να εκλείψουν.

– Ποιο είναι το κυριότερο κίνητρο που σας κρατά πάνω στο σανίδι σ’ αυτό το στάδιο της πορείας σας; Οι καλές παραστάσεις. Κι ένα κίνητρο καλών παραστάσεων είναι και τα «Ματωμένα Χώματα» που έχουμε δημιουργήσει εδώ με τους συνεργάτες μας, στη σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Είναι ένα θέατρο με ιστορία, στο οποίο μάλιστα φιλοξενήθηκαν οι πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν από τη Μικρά Ασία. Κατέληξαν στο λιμάνι του Πειραιά και βρήκαν καταφύγιο στο θέατρο όπου διαδραματίζουμε την ιστορία τους εμείς σήμερα. Αυτό φυσικά είναι βαθιά συγκινητικό, σαν να μας ακολουθεί η ιστορία. Κι είναι πολύ μεγάλη υπόθεση, να βρίσκεται δηλαδή η ιστορία κοντά σου έστω και σε δυσάρεστα γεγονότα.

– Παύει ποτέ η δίψα για δημιουργία; Όχι. Από τη στιγμή που υπάρχουν γεγονότα, πρέπει να τα αναδεικνύουμε για να μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη και συνεπώς πρέπει να διψάμε συνέχεια για δημιουργία. Πιο συγκεκριμένα, να διψάμε για καλό θέατρο που μπορούμε να δημιουργήσουμε κι εμείς οι παλαιότεροι για να παραδώσουμε τη σκυτάλη στους νεότερους.

– Βρίσκετε το θέατρο το ίδιο ενδιαφέρον στις μέρες μας; Ναι, είναι μία τέχνη που πρέπει να την υποστηρίζουμε και να την αγαπάει ο λαός. Κι η αρχαιότητα έχει αναδείξει τους πατέρες του θεάτρου και της ποίησης, αλλά και η σημερινή εποχή γεννά σπουδαίους καλλιτέχνες. Ο κόσμος έχει ανάγκη την τέχνη και η τέχνη είναι μία νερομάνα ποιότητας που γαλουχεί γενιές και γενιές- κι αυτό πρέπει άλλωστε να κάνει. Γι’ αυτό πρέπει να την κρατήσουμε σ’ ένα ύψος και να μην απεμπολήσουμε αυτά τα οποία μας έχουν διδάξει οι προηγούμενοι.

– Εκτός από το θέατρο, τι άλλο σας διατηρεί πνευματικά ακμαίο; Αυτό το οποίο θα παραδώσω στις επόμενες γενιές. Έχω διδάξει πολλές φορές σε δραματικές σχολές και στο Εθνικό Θέατρο και στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο οποίο υπήρξα και διευθυντής. Έτσι, καταλαβαίνω και νιώθω βαθιά ότι πρέπει να διδάξουμε και να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές, αυτό το οποίο μάθαμε κι εμείς από σπουδαίους δασκάλους, όπως ήταν ο Χορν, ο Μινωτής, ο Κωτσόπουλος: την αγάπη για τη δημιουργία και την τέχνη. 

– Υποψιάζεστε ποιο είναι το μυστικό μιας πλήρους ζωής; Να φεύγεις από τις μικρότητες που κακά τα ψέματα, υπάρχουν μέσα στη ζωή. Η ζωή έχει και καλές και κακές στιγμές, αυτό που πρέπει να θυμάσαι και να κρατάς φεύγοντας είναι οι καλές αναμνήσεις. Πρέπει να δημιουργείς τόσο για σένα και τους ανθρώπους σου όμορφες στιγμές, όσο και για τους νεότερους. Εγώ αισθάνομαι πλούσιος. Δεν έχω σημαντική οικονομική περιουσία, αλλά έχω μία πνευματική παρακαταθήκη, την οποία μπορώ να τη χρησιμοποιήσω κι έτσι νιώθω ότι φεύγω πλήρης. Φυσικά, πρέπει να έχεις υγεία και καλό πνεύμα.

– Τι πρέπει να κάνει το θέατρο σήμερα για να γίνει καλύτερο; Πρέπει να δώσει βήμα στους νέους ανθρώπους και να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις αντίξοες συνθήκες που έχει το ελληνικό θέατρο. Το θέατρο δε βρίσκεται στην ακμή του, βρίσκεται στην παρακμή του. Αλλά, θέλω να πιστεύω ότι θα βρεθούν οι κατάλληλοι άνθρωποι και ιδιαίτερα –επαναλαμβάνω- οι νέοι, για να δοθεί η ώθηση που χρειάζεται. Πρέπει να βρεθούν ευήκοα ώτα σ’ αυτό το οποίο δημιουργούν οι νεότεροι. Τους έχουμε παραμελήσει και δεν τους παραδίδουμε καλά τη σκυτάλη, ώστε να τρέξουν τον δρόμο που πρέπει να έχει η σωστή τέχνη του θεάτρου.

INFO Τα «Ματωμένα Χώματα» παρουσιάζονται από τον Δήμο Στροβόλου στο Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου. 29/10 5μ.μ. & 8.30μ.μ. 30/10 7μ.μ. Εισιτήρια: tickethour