Περίπου έναν χρόνο πριν από τις προεδρικές εκλογές και ενώ τα κομματικά παρασκήνια και οι διεργασίες κορυφώνονται σταδιακά, έχουμε δει προ πολλού να διαμορφώνονται οι τάσεις, οι οποίες εντέλει αναμένεται να ορίσουν το πρόσημο και τη φυσιογνωμία των επερχόμενων εκλογών, δείχνοντας για ακόμη μια φορά την επίδραση και την ανθεκτικότητα του κομματικού κατεστημένου.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό, το οποίο φαίνεται να ορίζει, για την ώρα τουλάχιστον, τη φυσιογνωμία της επικείμενης εκλογικής αναμέτρησης είναι (το παράδοξο και πάρα τις γενικές διατυπώσεις που καταγράφονται ότι απαιτείται αλλαγή) ότι οι εκλογές εξελίσσονται σε συναγερμική υπόθεση, με κυριότερους μέχρι στιγμής παίκτες, προσωπικότητες προερχόμενες όχι απλά από τον ευρύτερο χώρο του κυβερνώντος κόμματος, αλλά από το «μεδούλι» της ιδίας της κυβέρνησης και της κυβερνώσας παράταξης.

Επιπλέον, εδώ και αρκετούς μήνες βλέπουμε μια ενδεχόμενη υποψηφιότητα του τέως ΥΠΕΞ, Νίκου Χριστοδουλίδη, να καταγραφεί ένα σαφές έρεισμα στις προτιμήσεις της κοινής γνώμης και ειδικότερα της ευρύτερης δεξιάς και κεντροδεξιάς δεξαμενής ψηφοφόρων. Σε αυτό ακριβώς το σημείο και χωρίς να τίθεται αμφιβολία για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Νίκου Χριστοδουλίδη ή οποιουδήποτε υποψήφιου παρουσιάζει δημοσκοπικό έρεισμα, το διακύβευμα είναι ο επόμενος πρόεδρος, όποιος και αν είναι αυτός, να μπορεί επιτέλους να σταθεί πραγματικό ανάχωμα στο σαθρό κομματογενές σύστημα και στις στρεβλές συνήθεις πρακτικές και νοοτροπίες, που αυτό επιβάλλει.

Και εκεί ακριβώς είναι που μεταξύ άλλων ο οποιοσδήποτε εν δυνάμει υποψήφιος καλείται να επικεντρώσει τις προσπάθειές του, προκειμένου το καλό του τόπου και του λαού να υπερισχύσει των κομματικών παίγνιων και να δούμε επιτέλους έναν Πρόεδρο της Δημοκρατίας χωρίς βαρίδια και κομματικά αναχώματα. Σε αντίθετη περίπτωση, οποιοσδήποτε, σε πρώτη ανάγνωση, ανεξάρτητος υποψήφιος δεν θα λειτουργεί προς οποιαδήποτε άλλη κατεύθυνση, παρά ως δεκανίκι και ως υπό κάλυψη στήριγμα των υφιστάμενων κυρίαρχων τάσεων.

Ένα άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι καταγράφεται μια ιδιαίτερη δυστοκία από την αξιωματική τουλάχιστον αντιπολίτευση στην εξεύρεση υποψηφιοτήτων από τον αριστερό και τον κεντροαριστερό χώρο, με αποτέλεσμα να ενισχύεται το πιο πάνω αφήγημα, με βάση το οποίο οι εκλογές προδιαγράφονται παραδόξως συναγερμική υπόθεση, τη στιγμή δε που το γενικότερο διακύβευμα θα έπρεπε να ήταν η πραγματική αλλαγή και η απαλλαγή του τόπου από τις κατά τεκμήριο αντιλαϊκές πολίτικες της παρούσας δεκαετούς διακυβέρνησης.

Ένα τρίτο δε και εξίσου σημαντικό σημείο, το οποίο δύναται να ορίσει την προεκλογική πορεία, είναι ο τρόπος με τον οποίο θα δράσει ο λεγόμενος ενδιάμεσος χώρος και το φερόμενο πατριωτικό τόξο, τουλάχιστον σε επίπεδο ηγεσιών. Θα φανούν επιτέλους αντάξιοι του ύψους των περιστάσεων και των προσδοκιών του λαβωμένου λαϊκού αισθήματος, το οποίο παντοιοτρόπως υπαγορεύει ότι η παρουσία ενός υγιούς πόλου ενδεχομένως να επιβάλλεται; 

Ειδικά στην περίπτωση που εν τέλει, και παρά τον παλμό της κοινωνίας, κυριαρχήσουν των κομματικών μεθοδεύσεων και διεργασιών υποψήφιοι, που θα συντηρούν τον διπολισμό και συνεπώς το παλαιοκομματικό σύστημα, ο οποιοσδήποτε υπερκομματικός υποψήφιος πρέπει ακριβώς να κατορθώσει να σπάσει τις γνωστές νόρμες και να τύχει πολυσυλλεκτικής και πλειοψηφικής στήριξης, η οποία να υπερβαίνει τα κομματικά στεγανά και να καταρρίπτει την παλαιοκομματική πεπατημένη του διαμελισμού λαφύρων εξουσίας, προκειμένου να μπορούμε να μιλάμε για ανατροπή. 

Και είναι ακριβώς αυτό το στοίχημα, το οποίο καλείται να κερδηθεί από το εκλογικό σώμα. Πρέπει επιτέλους οι δυσαρεστημένοι εκλογείς να τολμήσουν ομόβροντα να αγκαλιάσουν ανεξάρτητες ή τουλάχιστον μη αγκυλωμένες προτάσεις, γιατί μόνο με αυτού του είδους τη συμμετοχή και όχι με την αποχή, την απλή απαξίωση και τις διαμαρτυρίες, θα πετύχουν την αποδυνάμωση του υφιστάμενου παντοδύναμου κομματικού στερεώματος. 

Με άλλα λόγια, το εκλογικό σώμα πρέπει να αποκαταστήσει την πλειοψηφική του ισχύ, καταρρίπτοντας το βολικό, για κάποιους, αφήγημα της χαμένης δήθεν ψήφου και κεφαλαιοποιώντας τη ρευστοποίηση του πολιτικού σκηνικού.

*Λέκτορας Επικοινωνίας, Σύμβουλος Εταιρικής Επικοινωνίας, Ερευνητής