Νέες προοπτικές ανάπτυξης με την ιδιωτικοποίηση του ΧΑΚ

Του Στέλιου Τσιάρτα

Φωτογραφίες Ανδρέας Μανώλης

Με την ιδιωτικοποίηση του ΧΑΚ να βρίσκεται προ των πυλών, ο Πρόεδρος του, Μαρίνος Χριστοδουλίδης, εμφανίζεται πεπεισμένος ότι η είσοδος ενός διεθνώς εγνωσμένου χρηματιστήριου, ως στρατηγικού επενδυτή, θα του προσδώσει προστιθέμενη αξία και διεύρυνση των εργασιών του. Σε συνέντευξη στο Forbes, σχολιάζει τους χαμηλούς τζίρους του ΧΑΚ, το ενδεχόμενο να δούμε σύντομα νέες αγορές και αποκαλύπτει ενδιαφέρον από εγχωρίους και ξένους επενδυτές για εισαγωγή των τίτλων των εταιρειών τους κυρίως στη Νέα Αγορά του ΧΑΚ.

Ο όγκος συναλλαγών στο ΧΑΚ κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα τα τελευταία χρόνια. Πώς εξηγείται η απόδοση αυτή και ποια μέτρα λαμβάνει το ΧΑΚ για αύξηση του ετήσιου τζίρου;

Είναι ευρέως γνωστό ότι η χρηματιστηριακή αγορά της Κύπρου έχει επηρεαστεί από τα εταιρικά, οικονομικά και τραπεζικά προβλήματα του παρελθόντος.  Χωρίς αμφιβολία, η πανδημία του κορωνοϊού, έχει επιφέρει πρόσθετες επιπτώσεις. Οι πλείστες εταιρείες από διάφορους κλάδους επιχειρηματικής δραστηριοποίησης παρουσιάζουν δυσκολίες, καθώς έχουν επηρεαστεί σημαντικά τα οικονομικά δεδομένα τους, με τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές να μην ξεκαθαρίζουν με τα υφιστάμενα επιδημιολογικά δεδομένα.  Στο Χρηματιστήριο συνεπώς καταγράφηκε από το πρώτο κύμα της πανδημίας το Μάρτιο του 2020, περιορισμένη συναλλακτική δραστηριότητα, χαμηλή εμπορευσιμότητα και σημαντική πτώση στους βασικούς δείκτες του Χρηματιστηρίου, καθώς και στην κεφαλαιοποίηση (χρηματιστηριακή αξία των εισηγμένων εταιρειών).  Το Χρηματιστήριο προβαίνει σε διάφορες ενέργειες για διαφοροποίηση, κατά το δυνατό, της εικόνας αυτής, όπως μεταξύ άλλων για την προσέλκυση νέων εταιρειών στο Χρηματιστήριο που θα προσδώσουν αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον.  Είναι σημαντικό να διευρυνθεί το προσφερόμενο προϊόν του ΧΑΚ με την εισαγωγή νέων εταιρειών αξιόλογου μεγέθους, ικανοποιητικής κερδοφορίας και μερισματικής απόδοσης, οι οποίες δεν είναι σήμερα εισηγμένες.  Στo πλαίσιο αυτό, γίνονται προσπάθειες για την παραχώρηση από την πολιτεία φορολογικών κινήτρων για τις εταιρείες και τους επενδυτές και το ΧΑΚ αναλαμβάνει σχετικές πρωτοβουλίες. 

Ταυτόχρονα, διαφοροποιούνται διαρκώς περαιτέρω οι διαδικασίες του ΧΑΚ και η τιμολογιακή πολιτική του, ώστε να παραμένει ανταγωνιστικό, ενώ αναλαμβάνονται, όταν οι συνθήκες το ευνοούν, εκστρατείες προώθησης  (road shows) και ενημερώσεις για προώθηση του Χρηματιστηρίου.

ΕΥΡΥ ΦΑΣΜΑ ΑΓΟΡΩΝ, ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Τι προϊόντα – υπηρεσίες προσφέρει σήμερα το ΧΑΚ και τι νέα προϊόντα και υπηρεσίες επεξεργάζεστε;

Το Χρηματιστήριο προσφέρει σήμερα ένα ευρύ φάσμα αγορών, προϊόντων και υπηρεσιών, ώστε να μπορεί να εξυπηρετεί  αντίστοιχες στρατηγικές εταιρικές επιλογές.  Πέραν της “παραδοσιακής” Αγοράς του, δηλαδή της Ρυθμιζόμενης Αγοράς και των βασικών κατηγοριών της (Κύρια και Παράλληλη Αγορά), το ΧΑΚ λειτουργεί κατά τα τελευταία χρόνια και τη ΝΕΑ Αγορά του, ως Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης. Οι Αγορές αυτές, προσφέρονται για να ικανοποιούν ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών στρατηγικών επιλογών των επιχειρήσεων, σε ανταγωνιστικό κόστος, με ευελιξία και ευκολία προσαρμοστικότητας, στα εκάστοτε νέα δεδομένα.  Το Χρηματιστήριο εξετάζει διαρκώς τις νέες επιχειρηματικές ανάγκες και τη διεθνή πρακτική, προσπαθώντας να προσαρμόζεται ανάλογα.  Επιπλέον, αξιοποιώντας τις υποδομές και την τεχνολογία του, προσφέρει μια σειρά πρόσθετων υπηρεσιών που είναι πέραν των «παραδοσιακών» του, όπως για παράδειγμα την παροχή ηλεκτρονικών υπογραφών σε ενδιαφερόμενους, υπηρεσίες προς το Δημόσιο για τη διαπραγμάτευση των δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου, υπηρεσίες σ’ άλλα προϊόντα, όπως για ειδικούς διεθνείς κωδικούς για συναλλαγές κ.α.  Το ΧΑΚ έχει επίσης επενδύσει στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων της Ελλάδας και εξετάζει την περαιτέρω δραστηριοποίηση του στο σημαντικό τομέα της Ενέργειας.                              

Μελετάται το ενδεχόμενο να δούμε νέες αγορές στο ΧΑΚ, όπως π.χ. την αγορά εμπορευμάτων;

Η αγορά εμπορευμάτων είχε στο παρελθόν μελετηθεί από το Χρηματιστήριο, όμως λόγω άλλων προτεραιοτήτων και της επικείμενης αποκρατικοποίησης, στο παρόν στάδιο δεν προωθήθηκε.  Στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που παρέχονται από την Οδηγία MIFIDII, βρίσκεται την περίοδο αυτή υπό επεξεργασία, η μελέτη για μια νέα αγορά (segment) εντός της «Νέας Αγοράς» και συγκεκριμένα η αγορά «Ανάπτυξης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων», η οποία σχεδιάζεται να τεθεί σε εφαρμογή εντός του έτους.  Διαρκώς μελετάται ωστόσο, η δυνατότητα για νέες αγορές και προϊόντα και αυτά αναλόγως αξιολογούνται.      

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Πώς η πανδημία του κορωνοϊού επηρέασε την δραστηριότητα του οργανισμού;

Οι αγορές του Χρηματιστηρίου συνέχισαν απρόσκοπτα και αδιάλειπτα να λειτουργούν κανονικά από την έναρξη του κορωνοϊού, χωρίς να παρουσιαστεί οποιοδήποτε πρόβλημα.  Για να επιτευχθεί αυτό, τηρώντας πάντοτε τα επιδημιολογικά πρωτόκολλα ασφαλείας και υγείας, το Χρηματιστήριο προχώρησε σε συγκροτημένη βάση, στην αξιοποίηση με βέλτιστο τρόπο, της σύγχρονης τεχνολογίας και των υποδομών του, για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του.  Το θέμα παρακολουθείται διαρκώς και γίνονται αναπροσαρμογές, εκεί όπου χρειάζεται.  Ωστόσο, ως προαναφέρθηκε, οι βασικοί δείκτες της Αγοράς και τα στατιστικά δεδομένα, επηρεάστηκαν σε σημαντικό βαθμό.  Προσβλέπουμε ότι με τη σταδιακή επαναφορά στην κανονικότητα, τα δεδομένα θα βελτιωθούν.     

Ποιές ενέργειες κάνει το ΧΑΚ με στόχο την προσέλκυση ξένων επενδυτών στην χώρα μας; Και ποια είναι τα πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών του;

Το Χρηματιστήριο καταβάλλει προσπάθειες για την προσέλκυση επενδυτών του εξωτερικού.  Στον  οργανισμό δραστηριοποιείται αριθμός μελών και θεματοφυλάκων από την Ελλάδα, στα πλαίσια λειτουργίας και της κοινής πλατφόρμας, με το Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ), όπου υπάρχει η ευχέρεια διασυνοριακών επενδύσεων, από επενδυτές από την Ελλάδα αλλά και διεθνώς.  Πρόσθετα, δραστηριοποιείται και μέλος (χρηματιστηριακή εταιρεία) από το Ηνωμένο Βασίλειο.  Επίσης επενδυτές του εξωτερικού μπορούν να εξυπηρετηθούν στα θέματα μετά–συναλλακτικής δραστηριότητας, μέσω λογαριασμού που τηρεί στο Χρηματιστήριο, τρίτο διεθνές Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών.  Αξιόλογο μέρος της κεφαλαιοποίησης του ΧΑΚ, γύρω στο 40%, κατέχεται από επενδυτές του εξωτερικού.  Επιπλέον το Χρηματιστήριο είχε διοργανώσει παρουσίαση (road show) στην Αθήνα στα τέλη του 2019, για τις αγορές – εταιρείες του, ενώ είχε καθορίσει και ένα πιο διευρυμένο πρόγραμμα τέτοιων παρουσιάσεων προς το εξωτερικό κατά το 2020, το οποίο αναστάλθηκε λόγω των αναπάντεχων γνωστών συνθηκών.  Ωστόσο θα πρέπει να επέλθει και βελτίωση των δεδομένων των εισηγμένων εταιρειών, κερδοφορία, μερισματική πολιτική, ούτως ώστε να αποτελούν ελκυστικές επενδυτικές επιλογές.  Όσον αφορά στα πλεονεκτήματα που μπορεί να έχει το ΧΑΚ έναντι των ανταγωνιστών του, αυτά εστιάζονται στη δυνατότητα ευελιξίας και προσαρμοστικότητας στις νέες συνθήκες, στο γεγονός ότι όλες οι βασικές υπηρεσίες σε σχέση με συναλλαγές παρέχονται σε ενιαία βάση στο Χρηματιστήριο (διαπραγμάτευση, εκκαθάριση και χρηματικός διακανονισμός χρηματιστηριακών συναλλαγών, αποθετήριο), καθώς και στην τιμολογιακή πολιτική του.         

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΩΝ ΝΕΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Υπάρχει ενδιαφέρον για εισδοχή ξένων και ντόπιων εταιρειών στο ΧΑΚ;

Παρατηρείται ενδιαφέρον για την εισαγωγή ξένων και εγχώριων νέων εταιρειών, τόσο για την εισαγωγή του μετοχικού κεφαλαίου τους, όσο και για την εισαγωγή εταιρικών ομολόγων τους.  Κατά κύριο λόγο στην παρούσα και την πρόσφατη περίοδο, το ενδιαφέρον εστιάζεται στη «Νέα Αγορά».  Ωστόσο ως προανέφερα γίνονται προσπάθειες, μέσω των πρωτοβουλιών του οργανισμού, καθώς επίσης και μέσω της εισαγωγής φορολογικών κινήτρων για τα οποία επίσης καταβάλλονται προσπάθειες, ώστε οι  αγορές του ΧΑΚ να καταστούν ακόμη πιο ελκυστικές για τους επιχειρηματίες και τους επενδυτές.  Στο πλαίσιο αυτό χρειάζεται και η ανάλογη στήριξη του οργανισμού από την πολιτεία και τους επιχειρηματικούς φορείς, ώστε να ενταχθεί κατά τα προσεχή χρόνια στο χάρτη του οικονομικού σχεδιασμού και της επανεκκίνησης της οικονομίας.      

Τα ταμεία προνοίας των εργαζομένων επενδύουν στο χρηματιστήριο ή καταφεύγουν σε άλλες  επενδύσεις;

Το δύσκολο περιβάλλον που προέκυψε λόγω του κορωνοϊού, καθώς και τα προβλήματα που επηρέασαν τις εισηγμένες εταιρείες, αναπόφευκτα επηρέασαν τις επενδύσεις στο Χρηματιστήριο.  Εκτιμούμε ότι η μελλοντική βελτίωση των συνθηκών, των εταιρικών δεδομένων και της μερισματικής πολιτικής των εισηγμένων εταιρειών, καθώς και η εισαγωγή νέων προϊόντων στο οργανισμό, θα ενισχύσουν το βαθμό επένδυσης των ταμείων προνοίας και θεσμικών επενδυτών στο ΧΑΚ.  Στόχος είναι όπως τόσο οι θεσμικοί επενδυτές, οι ιδιώτες επενδυτές, όσο και οι  διαχειριστές κεφαλαίων, να εντάξουν ενεργά τα προϊόντα του ΧΑΚ στον επενδυτικό τους ορίζοντα.     

ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι διεργασίες για την ιδιωτικοποίηση του ΧΑΚ; Ποια θα είναι τα οφέλη για τον οργανισμό αλλά και για την οικονομία ευρύτερα;

Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε το Μάιο του 2020, να δρομολογήσει την υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδιασμού του ΧΑΚ, με σκοπό την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή για την απόκτηση του ΧΑΚ, αξιολογώντας μελέτη εμπειρογνωμόνων που προηγήθηκε, για τις προαναφερόμενες στρατηγικές επιλογές του ΧΑΚ.

Το περιβάλλον λειτουργίας ενός Οργανισμού, ο οποίος δραστηριοποιείται στο χρηματοοικονομικό κλάδο, παρέχει ακόμη πιο διευρυμένη ευελιξία και προσαρμοστικότητα στις εκάστοτε μεταβαλλόμενες συνθήκες, όταν ο Οργανισμός λειτουργεί στη βάση ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων. Αντίστοιχα συνεπώς και το ΧΑΚ, θα μπορούσε να επωφεληθεί μέσα από μία τέτοια ανάλογη ρύθμιση, διευρύνοντας και τις προοπτικές του για στρατηγικές συνεργασίες, καθώς και για διεύρυνση των εργασιών του. Η είσοδος ενός εγνωσμένου Χρηματιστηρίου του εξωτερικού ως στρατηγικού επενδυτή στο ΧΑΚ, θα προσδώσει αναμφίβολα προστιθέμενη αξία στον οργανισμό και θα επιφέρει σ’ αυτό, νέες προοπτικές ανάπτυξης και τεχνογνωσία.

Στο παρόν στάδιο, αξιολογούνται οι προσφορές εμπειρογνωμόνων που λήφθηκαν για την εργασία αποκρατικοποίησης του Οργανισμού.  Την προσεχή περίοδο αναμένεται η κατακύρωση της εργασίας αυτής στον επιτυχόντα προσφοροδότη, ο οποίος βάσει των όρων εντολής του, εντός περιόδου 14 μηνών, θα πρέπει να επιληφθεί της διαδικασίας αποκρατικοποίησης με κύριο στόχο την εξεύρεση του κατάλληλου στρατηγικού επενδυτή.   Αυτή η εξέλιξη, εκτιμάται ότι θα επιφέρει για το Χρηματιστήριο θετικά αποτελέσματα και ως συνέπεια ανάλογες θετικές προεκτάσεις και για το εταιρικό και επενδυτικό περιβάλλον.  Πρωταρχικής σημασίας στόχος της προσπάθειας αυτής, είναι να αναζωογονηθεί εκ νέου η χρηματιστηριακή αγορά της χώρας μας και να μπορεί σε διαρκή βάση, να επιτελεί το σημαντικό ρόλο της, προς ανάπτυξη των επιχειρήσεων και της οικονομίας.